Trump và Macron đổi mới chính trị trong khác biệt

Sự kiện đảng La Republique En Marche của tân tổng thống Pháp, Emmanuelle Macron, thắng tuyệt đối trong bầu cử quốc hội Pháp cho thấy trào lưu chống lại các thế lực chính trị truyền thống tại các quốc gia Tây phương là một thực tế không thể phủ nhận.

Điểm tương đồng trong chiến thắng của tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và tổng thống Pháp Emmanuelle Macron đều đến từ lá phiếu của những cử tri muốn thay đổi dòng chảy chính trị.

Tuy nhiên, thành phần xã hội và nguyện vọng chính trị của cử tri đưa đến chiến thắng cho Trump và Macron hoàn toàn khác và xa nhau như vị trí địa lý của 2 quốc gia nằm đối xứng trên 2 bờ Đại Tây Dương.

Chiến thắng đem chức tổng thống Hoa Kỳ cho ứng cử viên Donald Trump đến từ sự bất mãn của các cử tri miền nông thôn từ các tiểu bang miền Trung Tây, những người bị lãng quên giữa xu hướng toàn cầu hóa đem đến thịnh vượng cho các thành phố lớn vùng ven biển bờ Đông lẫn bờ Tây Hoa Kỳ. Những cử tri này bị thu hút với khẩu hiệu Make America Great Again của ứng cử viên Donald Trump với chủ trương làm sạch vũng bùn chính trị Washington, bảo hộ mậu dịch, cứng rắn với di dân và đòi xóa bỏ mọi định chế toàn cầu đang có.

Ứng cử viên Donald Trump ca ngợi và tiếp đón Nigel Farage, thủ lãnh phong trào Brexit rút nước Anh ra khỏi khối Liên Âu. Sau khi đắc cử, Tổng thống Trump còn đề nghị Anh cử Farage làm đại sứ nước Anh tại Hoa Kỳ. Trong thời gian tranh cử và cả sau chuyến công du đầu tiên, tổng thống Trump công kích NATO lỗi thời và chỉ trích đồng minh thiếu xót đóng góp tài chính. Đặc biệt, rút Hoa Kỳ khỏi hiệp ước chống biến đổi khí hậu Paris 2015.

Cũng đại diện cho khuynh hướng cải tổ hệ thống chính trị, phong trào En Marche kêu gọi sự thay đổi trật tự chính trị già nua với các quan điểm Tả, Hữu vốn làm trì trệ nước Pháp đã đưa chiến thắng cho ông Emmanuelle Macron lại dựa trên những tiêu chí đối chọi với quan điểm đưa đến chức tổng thống cho ông Donald Trump trong cuộc bầu cử Hoa Kỳ 2016.

Tân tổng thống Pháp, Emmanuelle Macron, thắng cử vì quan điểm toàn cầu hóa. Ông ủng hộ các định chế toàn cầu, rõ ràng nhất là ủng hộ hoàn toàn hiệp ước chống biến đổi khí hậu Paris 2015. Macron ủng hộ sự bảo toàn của Liên Âu, trong khi Trump ủng hộ bà Marine Le Pen với chủ trương rút Pháp ra khỏi khối.

Macron và thủ tướng Đức Merkel cứng rắn trước Putin trong vụ sáp nhập Crimea. Marine Le Pen lại mượn tiền Putin tranh cử. Và hiện nay, Donald Trump đang khó khăn đối đầu với cuộc điều tra liên quan đến việc Nga khuynh đảo bầu cử Hoa Kỳ.

Macron làm một cuộc cách mạng thay đổi màu sắc chính trị Âu châu vơi khuynh hướng cấp tiến, muốn trẻ hóa nước Pháp và lục địa già cỗi Châu Âu với quan điểm toàn cầu hóa, thân thiện với di dân.

Donald Trump cũng kêu gọi thay đổi chính trị Washington nhưng với quan điểm cô lập đặt quyền lợi nước Mỹ trên hết, bảo hộ mậu dịch và kiểm soát chặt chẽ với chương trình di dân.

Nước Pháp đã từng giúp Hoa Kỳ giành độc lập. Hoa Kỳ đã trả lại công bằng qua việc giải phóng nước Pháp khỏi tay Hitler. Thời gian sẽ trả lời sự khác biệt giữa Trump và Macron hiện nay có làm cho hai bên quên đi lịch sử và vai trò của nhau trên bàn cờ thế giới hay không.

Mai Phi Long