Trung Quốc trả đũa: Hạn chế xuất cảng nguyên liệu hiếm

Bình Phương (SGN)

Bắc Kinh sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất cảng hai nguyên liệu quý hiếm rất cần thiết để sản xuất chất bán dẫn nhằm trả đũa sau khi Hoa Kỳ và Châu Âu hạn chế xuất cảng công nghệ bán dẫn sang Trung Quốc.

Bản tin của đài CNN tường trình Bộ Thương mại Trung Quốc hôm thứ Hai 3 tháng Bảy đã đưa ra một thông báo rằng hai chất gali và germanium sẽ bị kiểm soát xuất cảng bắt đầu từ ngày 1 tháng Tám “để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia”.

Thông báo nói các nhà xuất cảng những nguyên liệu thô này sẽ phải xin “giấy phép đặc biệt của nhà nước” để vận chuyển chúng ra khỏi Trung Quốc. Trước đây, trong cuộc tranh chấp với Nhật Bản về quần đảo Senkaku, Trung Quốc cũng đã từng ban hành chính sách cấm xuất cảng đất hiếm (rare earth) sang Nhật.

Gali và germanium được sử dụng trong nhiều loại sản phẩm, từ vi mạch điện tử (chip) trong máy tính đến tấm pin mặt trời. Cả hai đều nằm trong danh sách nguyên liệu thô quan trọng mà Liên minh Châu Âu coi là “rất quan trọng đối với nền kinh tế Châu Âu”.

Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, hiện nay Trung Quốc là nhà sản xuất gali lớn nhất thế giới, đồng thời là nhà sản xuất và xuất cảng germani hàng đầu.

Biện pháp của Trung Quốc là bước phát triển mới nhất trong cuộc chiến toàn cầu nhằm kiểm soát công nghệ sản xuất chất bán dẫn, có vai trò quan trọng trong mọi thứ hàng hóa, từ điện thoại thông minh và xe hơi tự lái đến máy tính và vũ khí tân tiến.

Biện pháp trả đũa của Bắc Kinh diễn ra chỉ vài ngày sau khi chính phủ Hà Lan công bố những hạn chế mới đối với việc xuất cảng một số thiết bị bán dẫn, khiến Bắc Kinh giận dữ, theo Reuters. Các quy tắc hạn chế mới của Hà Lan có nghĩa là công ty ASML – công ty công nghệ lớn nhất Châu Âu, chuyên sản xuất và cung cấp máy in lithography dùng tia cực tím để in bản mạch điện tử – sẽ phải xin giấy phép xuất cảng các sản phẩm được sử dụng để sản xuất vi mạch.

Nhật Bản và Hoa Kỳ cũng đã thực hiện các bước hạn chế quyền truy cập của các công ty Trung Quốc vào chip và thiết bị sản xuất chip. Tháng trước, Ý đã đặt ra một số hạn chế đối với tập đoàn Hóa chất Trung Quốc Sinochem – cổ đông lớn nhất của công ty Pirelli – để ngăn chặn chính phủ Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip nhạy cảm.

Một bài xã luận hôm thứ Hai trên nhật báo China Daily của đảng Cộng sản Trung Quốc ám chỉ rằng chính sách mới của Bắc Kinh là đòn trả đũa các động tác tương tự của Washington và các đồng minh.

Bài xã luận cho rằng, những người chỉ trích chính sách của Trung Quốc “nên hỏi chính phủ Hoa Kỳ tại sao họ nắm giữ các mỏ germanium lớn nhất thế giới nhưng hiếm khi khai thác chúng; hoặc họ có thể hỏi Hà Lan tại sao lại đưa một số sản phẩm liên quan đến chất bán dẫn… vào danh sách kiểm soát xuất cảng”.

Chính sách mới về hạn chế xuất cảng của Trung Quốc được đưa ra ngay trước chuyến thăm của Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen tại Bắc Kinh từ ngày 6 đến ngày 9 tháng Bảy. Bà Yellen sẽ gặp các quan chức cấp cao của đảng Cộng sản, để thảo luận về một số trở ngại trong quan hệ kinh tế-thương mại giữa hai nước.