Khẩu chiến lại bùng lên giữa Tokyo và Bắc Kinh về các hoạt động của tàu Hải Cảnh Trung Quốc trong vùng biển Nhật Bản quanh vùng quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Căng thẳng gia tăng vào lúc Tokyo cho biết là Tuần Duyên Nhật Bản được phép bắn vào tàu nước ngoài, đặc biệt trong trường hợp mưu toan đổ bộ lên các đảo Senkaku.
Nhật Bản hôm 02/03/2021 đã cực lực đả kích và bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở vùng Biển Hoa Đông, cho rằng tuyên bố của Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế.
Theo hãng tin Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu, trong một cuộc họp báo tại Tokyo, bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản Kishi Nobuo khẳng định: “Các hoạt động của tàu công vụ Trung Quốc (tại vùng Senkaku/Điếu Ngư) chỉ dựa trên các yêu sách của Bắc Kinh và thể hiện hành động vi phạm luật pháp quốc tế”.
Ông Kishi Nobuo nói thêm rằng quần đảo Senkaku là một “phần vốn có của lãnh thổ Nhật Bản về mặt lịch sử và luật pháp quốc tế”, và hoạt động của tàu Trung Quốc “hoàn toàn không thể chấp nhận được”.
Quần đảo Senkaku trên biển Hoa Đông, mà Trung Quốc đặt tên là Điếu Ngư, hiện do Tokyo kiểm soát nhưng bị Bắc Kinh đòi chủ quyền. Hôm 01/03, bộ Quốc Phòng Trung Quốc đã lại lên tiếng khẳng định rằng vùng quần đảo này là “lãnh thổ cố hữu của Trung Quốc” và “các hoạt động của Trung Quốc ở đó là điều hợp pháp và không thể tranh cãi”.
Tuần Duyên Nhật được phép nổ súng vào tàu Trung Quốc
Khẩu chiến Trung-Nhật bùng lên chỉ ít hôm sau khi Tokyo cho biết là kể từ nay, lực lượng Tuần Duyên Nhật Bản có quyền nổ súng vào các tàu nước ngoài nếu phát hiện âm mưu đổ bộ lên quần đảo Senkaku.
Theo Kyodo, một số thành viên đảng Dân Chủ Tự Do cầm quyền tại Nhật Bản hôm 02/03 vừa qua đã tiết lộ thông tin kể trên, dẫn phát biểu của các quan chức chính phủ Nhật với một ủy ban của đảng rằng Tokyo đã “thay đổi cách giải thích luật lệ hiện hành” trong bối cảnh Bắc Kinh ban hành luật mới cho phép lực lượng Hải Cảnh sử dụng vũ khí chống lại tàu nước ngoài bị coi là xâm nhập bất hợp pháp vào vùng biển Trung Quốc.
Trước đây, lực lượng Tuần Duyên Nhật Bản chỉ được phép nổ súng vào tàu nước ngoài trong trường hợp tự vệ và chạy trốn. Thế nhưng kể từ nay, lực lượng bảo vệ bờ biển của Nhật có thể bắn vào các tàu công vụ nước ngoài nếu mưu toan đổ bộ lên quần đảo Senkaku, một hành vi bị liệt vào diện trọng tội.
Theo các nhà quan sát, dù không nói cụ thể, nhưng Tokyo rõ ràng muốn nhắm vào tàu Hải Cảnh Trung Quốc vì lẽ tại khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, gần như tàu nước ngoài duy nhất hiện diện là tàu Trung Quốc.
Quyết định của Nhật Bản là một thay đổi rất lớn vì kể từ khi Thế Chiến II kết thúc, tàu Nhật chỉ có thể khai hỏa sau khi bị tấn công trước, theo đúng tinh thần Hiến Pháp chủ hòa hiện hành. Theo trưởng ban Quốc Phòng đảng Dân Chủ Tự Do, đây là lần đầu tiên mà quan chức chính phủ đề cập đến khả năng Tuần Duyên Nhật nổ súng vào các tàu công vụ nước ngoài xâm nhập lãnh hải Nhật Bản.
Tại Nhật, ngày càng có nhiều lo ngại về nguy cơ nước này không thể đối phó với Trung Quốc tại vùng Senkaku/Điếu Ngư. Vào năm ngoái, 2020, tàu Hải Cảnh Trung Quốc đã đi vào lãnh hải Nhật Bản gần quần đảo Senkaku khoảng hai lần một tháng. Theo lực lượng Tuần Duyên Nhật Bản, kể từ khi luật Hải Cảnh mới của Trung Quốc có hiệu lực vào đầu tháng Hai vừa rồi, tần suất đã tăng lên thành hai lần một tuần.