Sống bằng tượng đài, chết bởi tượng đài

Sơn La là một tỉnh nghèo miền núi cao ở vùng Tây Bắc, một trong ba tỉnh nghèo nhất Việt Nam, chỉ đứng sau hai tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa.

Thế nhưng mới đây, một thông tin đưa ra làm dư luận ngỡ ngàng! Đó là tin Hội đồng Nhân dân tỉnh Sơn La vừa ra nghị quyết thông qua Đề án xây dựng tượng đài “Bác Hồ với đồng bào các dân tộc Tây Bắc” với tổng số tiền đầu tư 1.400 tỷ đồng.

1.400 tỷ đồng, tương đương với gần 75 triệu đô-la Mỹ, một số tiền quá lớn cho một tượng đài, dù cho đó là tượng đài để tôn vinh ông Hồ. Đây là một chi tiêu thiếu tính toán cho một công trình nhằm thỏa mãn thói sùng bái lãnh tụ còn rơi rớt lại từ thời xa xưa, mà không đem lại một điều gì tốt đẹp về mặt phát triển cho Sơn La… bớt nghèo.

Đề án nói trên còn cho thấy sự hoang phí trong tình hình kinh tế, xã hội hiện nay khi ngân sách quốc gia cạn kiệt, thường xuyên thu không đủ bù chi, nợ công tăng cao sắp đụng mức trần cho phép. Những con số của Bộ Tài chánh cho thấy thực sự ngân sách đang thiếu 30 ngàn tỷ đồng và chỉ có cách tiếp tục bán công khố phiếu để bù vào, có nghĩa là phải vay thêm nợ nước ngoài. Trong lúc ấy, xã hội cũng đầy tiếng kêu than của các tầng lớp dân nghèo đang oằn lưng gánh hàng chục thứ phí và lệ phí trong đời sống, để làm đầy ngân sách quốc gia.

Việt Nam lâu nay vốn nổi tiếng là một đất nước có nhiều tượng đài lớn nhỏ khắp nơi và một số công trình được thực hiện với ngân sách khổng lồ, gây nhiều tranh cãi. Gần đây nhất, tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng ở Quảng Nam được thiết kế và xây cất với kinh phí khoảng 410 tỷ đồng. Chưa kịp tính đến hiệu quả, tượng đài vừa khánh thành hôm trước, hôm sau nền đã bong tróc, hư hỏng phải bỏ tiền tiếp để sửa chữa. Quảng Nam cũng là tỉnh cần tới 1.500 tấn gạo cứu đói cho dân nghèo trong mùa giáp hạt năm 2015.

Hay như tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ trước đây với kinh phí gần 40 tỷ, khánh thành rầm rộ vào tháng 6 năm 2004. Chỉ sau 3 tháng, tượng đài đã xuất hiện các hiện tượng nghiêng, nứt, lồi lõm, báo trước sự xuống cấp thê thảm.

Người ta còn có thể kể ra nhiều công trình xây dựng tượng đài “hoành tráng” khác chỉ với mục đích phô trương. Những pho tượng vô tri ấy chẳng những không đóng góp được chút gì cho sự phát triển của đất nước mà còn làm đề tài cho sự dè bỉu, chê cười.

Nhưng đối với lãnh đạo địa phương ưa thích bày vẽ dự án nghìn tỷ và những hội đồng nhắm mắt thông qua, họ còn có lý do cần có tượng đài để sống. Lãnh đạo tỉnh Sơn La hẳn cũng thuộc lòng câu “có làm có ăn”. Và khi đất nước này còn xây dựng tượng đài, số người ăn theo để đục khoét càng gia tăng.

Cho đến khi nó sụp đổ, họ cũng không còn kịp nghĩ là họ làm đúng với câu: sống bằng tượng đài và chết bởi tượng đài.

Tư Thẳng.