VÂN NAM – TRUNG QUỐC (CTM Media) – Ngày 14 Tháng Sáu 2016, tại cuộc hội nghị đặc biệt của các ngoại trưởng ASEAN và Trung Quốc tại Ngọc Khê, Vân Nam, Trung Quốc, các nước Asean bất ngờ ra thông cáo lời lẽ mạnh mẽ bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về các diễn biến gần đây ở Biển Đông. Nhưng chỉ 3 giờ sau đó thông cáo bị rút lại.
Tuy thông cáo của ASEAN không đề cập đến tên Trung Quốc, nhưng người ta ngầm hiểu là TQ vì đây là quốc gia đang có nhiều hoạt động gây bất ổn ở Biển Đông trong việc khẳng định chủ quyền. Hơn nữa thông cáo của Asean nói các ngoại trưởng đã có “trao đổi thẳng thắn với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị”.
Thông cáo của khối Asean viết:
“Chúng tôi bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về các diễn biến gần đây cũng như đang xảy ra, vốn gây xói mòn lòng tin, tăng căng thẳng và có nguy cơ gây cản trở cho hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông”.
“Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không quân sự hóa và kiềm chế trong mọi hoạt động, kể cả hoạt động xây đảo, vốn có thể tăng căng thẳng ở Biển Đông.”
“Chúng tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gìn giữ hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do đi lại trên biển cũng như trên không ở Biển Đông, theo các nguyên tắc luật pháp đã được quốc tế thừa nhận, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.”
Tuy thông cáo đã bị rút lại vì có lẽ một số nước trong khối như Lào, Cambốt, Thái Lan là những nước bị áp lực từ Trung Quốc, nhưng dư luận cho rằng đây là một cái tát ngoại giao vào mặt Bắc Kinh.