Sư Thích Minh Tuệ mất tích: Dân biểu Hạ viện California và tổ chức quốc tế bày tỏ quan ngại

RFA

Tung tích của sư Thích Minh Tuệ đến nay vẫn chưa rõ sau cuộc bố ráp của công an vào rạng sáng ngày 3/6 đối với đoàn bộ hành hơn 70 người ở xã Hương Thọ, thành phố Thừa Thiên Huế khiến một Dân biểu Hạ viện tiểu bang California (Mỹ), nơi có số đông người Việt hải ngoại sinh sống, bày tỏ quan ngại.

Kêu gọi Chính phủ Hoa Kỳ hành động

Dân biểu Tạ Đức Trí của Hạ viện tiểu bang California ngày 04/6 gửi thư đến Ủy hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) để bày tỏ sự lo ngại về việc chính quyền Việt Nam đối xử với sư Thích Minh Tuệ (thế danh là Lê Anh Tú).

Nhắc lại hành trình bộ hành của sư Minh Tuệ dọc đất nước Việt Nam, ông Tạ Đức Trí cho rằng nó đã thu hút được nhiều người theo dõi, được truyền cảm hứng từ hành trình đạo đức của sư và khơi dậy một phong trào xã hội ở Việt Nam.

“Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông và nhân chứng gần đây cho biết rằng chế độ Cộng sản ở Việt Nam đã tùy tiện buộc ông phải chấm dứt hành trình của mình và chấm dứt các hoạt động tôn giáo đã thu hút rất nhiều người theo ông. Kể từ đó, ông ấy đã biến mất khỏi công chúng và không rõ tung tích,” bức thư bằng tiếng Anh được công bố trên Facebook cá nhân viết.

Trong thư gửi chung cho Ngoại trưởng Antony Blinken, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul, và Chủ tịch Tiểu ban Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Young Kim, Dân biểu Tạ Đức Trí nói rằng Hà Nội đã viện cớ về việc kiểm soát giao thông để đàn áp quyền tự do tôn giáo của nhà sư và các tín đồ Phật tử, tuỳ tiện buộc sư Thích Minh Tuệ phải ngưng hành trình của mình.

Dân biểu gốc Việt kêu gọi USCIRF vận động cho sư Thích Minh Tuệ và những người theo ông tiếp tục hành trình tìm kiếm sự giác ngộ tâm linh.

“Làm như vậy nhằm khẳng định, nhấn mạnh cam kết của chúng ta đối với nhân quyền và tự do tôn giáo trên toàn thế giới. Chúng ta phải gửi một thông điệp mạnh mẽ rằng những người tham gia vào các hoạt động tôn giáo có quyền như vậy mà không sợ bị đàn áp và quấy rối,” thư viết

Hiện sư Thích Minh Tuệ đang ở đâu?

Sáng ngày 03/6, truyền thông Nhà nước đồng loạt đưa cùng một bản tin về việc sư Thích Minh Tuệ đã tự nguyện dừng cuộc hành khất.

Ngày hôm sau, báo Pháp luật TPHCM dẫn lời lãnh đạo Công an Thừa Thiên Huế cho biết đã đưa sư Minh Tuệ đến nơi cần đến và Công an Gia Lai (nơi đăng ký hộ khẩu thường trú của sư Minh Tuệ) đã hỗ trợ ông làm căn cước.

Hình ảnh cuối cùng mà người ta nhìn thấy được đưa lên truyền thông đó là hình ảnh một viên công an đang lăn tay cho sư Minh Tuệ, trên người vẫn còn quấn y phấn tảo.

Một YouTuber nói với Đài Á Châu Tự Do, từ chiều 2/6, khu vực gần nơi các thầy dự định nghỉ lại qua đêm đã bị phá sóng và một số YouTuber bị đưa về đồn công an trong đêm, buộc phải cam kết không đưa tin về chuyến bộ hành khất thực của Thích Minh Tuệ và trở về nhà.

Sư Lục Căn, một trong số 72 người đi theo đoàn tu hành thời gian qua, nói trong một video đăng tải trên mạng xã hội ngày 5/6:

“Khi đến Quảng Bình, thì được các cơ quan chức năng chăm sóc lo lắng trên đường đi,cứ nghĩ rằng đó là phẩm chất tốt đẹp của người công an nhân dân. Nhưng khi bọn con đến trung tâm Huế, họ sắp xếp cho bọn con địa điểm ăn ngủ. Sau đó gần 1 giờ sáng, gần 300 chiến sỹ cơ động, PC02 (phòng Cảnh sát hình sự – PV) và PC04 (phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy – PV) ập vào và kèm mỗi người một đến hai người, người bị trói tay, người bị còng.

Bọn con không biết đã phạm tội gì, nhưng đưa bọn con lên xe. Thầy Minh Tuệ đi xe riêng, bọn con đi xe riêng, mỗi xe tầm mười mấy người,  đưa bọn con đi qua Đà Nẵng rồi tới tỉnh Quảng Ngãi. Mời bọn con làm việc, nhưng không có giấy mời đâu, mà chả thấy phổ biến gì cho bọn con để bọn con giải tán”.

Nội dung ông này kể trùng với lời kể của ít nhất hai tu sĩ khác trong đoàn sau khi họ bị tách ra và bị buộc quay trở về nhà.

Phóng viên gọi điện cho Uỷ ban Nhân dân xã Ia Tô, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai, nơi sư Minh Tuệ ghi danh hộ khẩu thường trú nhưng không có ai nghe máy. Người trực điện thoại của công an huyện Ia Grai từ chối cung cấp thông tin khi được hỏi về tung tích của ông.

Việc sư Minh Tuệ mất tích khiến nhiều người nhớ lại việc đột nhiên vắng bóng của hai lãnh đạo tôn giáo nổi tiếng trong thế kỷ trước.

Trường hợp đầu tiên là sự mất tích của người sáng lập Phật giáo Hoà Hảo, Đức Huỳnh Phú Sổ, vào đêm 25/2 năm Đinh Hợi (tức ngày 16/4/1947), người chỉ trong vài năm, từ năm 1939, đã thu hút hai triệu tín đồ ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long.

Ông Lê Quang Hiển, Phó Hội trưởng Thường trực của Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo Thuần tuý, cho rằng cá nhân Đức Huỳnh Giáo chủ và sự phát triển mạnh mẽ của nhóm tôn giáo này là chướng ngại cho kế hoạch thôn tính của Việt Minh (tiền thân của Đảng CSVN) thời bấy giờ.

“Đảng Cộng sản tổ chức một cuộc hội nghị rồi từ đó ám sát Đức Huỳnh Giáo. Đệ tử trung thành của ngài thoát được, về thánh địa báo tin là Đức Huỳnh Giáo chủ đã bị Việt Minh ám hại tại hội nghị”.

Trường hợp thứ hai là sự mất tích của tổ sư Minh Đăng Quang, người khai sáng hệ phái Đạo Phật Khất sĩ Việt Nam. Theo một bài báo đăng trên trang Phật Giáo của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, ông bị một nhóm người ngoại đạo bắt đi biệt tích vào mùng 01/2 năm Giáp Ngọ (năm 1954) ở khu vực tỉnh Vĩnh Long sau khi thu hút nhiều tín đồ bởi lối tu theo kiểu bộ hành khất thực.

Ông Lê Quang Hiển lo ngại ông Thích Minh Tuệ có kết cục giống hai vị lãnh đạo tôn giáo kể trên. Tuy nhiên, Hoà thượng Thích Không Tánh, Phó Viện trưởng Hội đồng Điều hành của Tăng đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, đưa ra nhận định khác. Ông nói:

“Có thể có sự quản thúc, quản chế hay cô lập hay là nếu cần người ta cũng mở rộng ra theo một cái chiều hướng sử dụng sư Minh Tuệ. Còn chuyện ám toán, ám hại theo tôi thì không có. Hiện tại Nhà nước đương quản lý và đưa nắm giữ sư Minh Tuệ nhưng mà không biết người ta sẽ hành xử như thế nào”.

Nhà nước Việt Nam không tin người dân

Ông Phil Robertson, Giám đốc tổ chức Những người vận động Nhân quyền và Lao động Châu Á (Asia Human Rights and Labor Advocates- AHRLA) cho rằng không ai tin vào câu chuyện lố bịch bịa ra bởi chính quyền rằng Thích Minh Tuệ bỏ cuộc và về nhà.

Cựu Phó giám đốc Phân ban Châu Á của tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) nói trong tin nhắn gửi RFA:

“Chính phủ Việt Nam vốn dĩ hoang tưởng về bất kỳ phong trào xã hội nào mà họ không trực tiếp kiểm soát. Khi Thích Minh Tuệ bắt đầu thu hút được một nhóm lớn người ủng hộ đi cùng ông trong các chuyến du hành và một nhóm lớn người theo dõi trên mạng xã hội, đó chỉ là vấn đề thời gian trước khi chính quyền đàn áp ông.

Ưu tiên của chính phủ trong việc kiểm soát bất kỳ hình thức biểu đạt tôn giáo nào để đảm bảo nó không đe dọa đến sự kiểm soát của ĐCSVN cũng đã buộc các quan chức phải hành động. Kết quả là các quyền tự do tôn giáo cũng như quyền tự do ngôn luận và hội họp của Thích Minh Tuệ bị chà đạp một cách trắng trợn”.

Ông cho rằng việc đối xử của chính quyền Việt nam cho thấy sự thiếu tin tưởng cố hữu của chế độ độc đảng đối với người dân Việt Nam bởi vì nhà nước không thể tưởng tượng rằng người dân sẽ ủng hộ một nhân vật tôn giáo như vậy mà không có động cơ thầm kín.

“Vấn đề cốt lõi là ĐCSVN và chính phủ nhìn thấy những âm mưu, kế hoạch chống lại họ trong mọi việc nên dùng đến biện pháp đàn áp liên tục đối với bất cứ thứ gì mà chính quyền không kiểm soát được.

Sự hoang tưởng này trực tiếp dẫn đến cuộc đàn áp nghiêm trọng đang diễn ra đối với tất cả các cá nhân và nhóm độc lập trong xã hội, khiến Việt Nam trở thành quốc gia vi phạm nhân quyền tồi tệ nhất ở Đông Nam Á sau chế độ quân sự Myanmar”.