Vào ngày 10 và 11 tháng 3 vừa qua, ông Heiner Bielefeldt, phúc trình viên đặc biệt về tự do tín ngưỡng của Liên Hiệp Quốc đã chính thức công bố phúc trình kết quả chuyến thăm Việt Nam từ ngày 21 đến 31 tháng 07 năm 2014.
Chuyến viếng thăm nhằm tìm hiểu về tôn giáo ở Việt Nam. Đây là chuyến viếng thăm đặc biệt thứ nhì, sau chuyến viếng thăm năm 1998 của phúc trình viên tiền nhiệm đáng kính, ông Abdelfattah, đã quá cố.
Ông Bielefeldt đã thất vọng vì các chuyến thăm dự định tới các tỉnh An Giang, Kon Tum và Gia Lai từ ngày 28 tới ngày 30 tháng 7 năm 2014 không thể hoàn thành. Sự riêng tư và bảo mật của một số cuộc gặp gỡ đã không được bảo đảm, và các nguồn cung cấp tin tức đã bị cản trở. Ông Bielefeldt đã chứng kiến trực tiếp, và nhận được các nguồn tin đáng tin cậy, rằng một số cá nhân ông muốn gặp đã bị giám sát chặt chẽ, cảnh báo, đe dọa, quấy rối hoặc bị công an ngăn chận. Ngay cả những người đã gặp ông ta cũng không thoát khỏi bị giám sát hoặc thẩm vấn khác nhau của công an.
Phúc trình viên rất quan ngại và cảm thấy bị xúc phạm bởi những vụ trả thù, đe dọa, quấy rối bằng cách thẩm vấn của công an, gây thương tích những người gặp gỡ ông ta trong và sau chuyến viếng thăm. Mặc dù CSVN đã mở rộng không gian cho các hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, các cộng đồng tôn giáo vẫn chịu sự kiểm soát chặt chẽ. Thành viên của các cộng đồng tôn giáo không được CSVN công nhận đã phải đối mặt với những khó khăn rất lớn trong việc thực hành tôn giáo của họ, đặc biệt là nơi có tập quán hay các nghi lễ.
Ông Bielefeldt cũng đưa ra nhiều khuyến cáo đến nhà cầm quyền CSVN và một số kiến nghị gởi tới cộng đồng quốc tế. Trong đó có lưu ý Hội đồng Nhân quyền nên hành động trước những cáo buộc đe dọa và trả thù chống lại những người đã hợp tác với những người có nhiệm vụ. Các tổ chức nhân quyền quốc tế nên theo dõi một cách có hệ thống về tình hình tự do tôn giáo, tín ngưỡng tại Việt Nam, đặc biệt là tình hình của các cộng đồng tôn giáo không được công nhận.