Khi nhìn thấy Trung Quốc đẩy mạnh sự hiện diện tại Biển Đông, quân đội Hoa Kỳ kỳ vọng vào một loại kỹ thuật mới để giành lại ưu thế – đó là tàu ngầm drone.
Trong sáu tháng qua, Pentagon bắt đầu đề cập đến một chương trình bí mật trước đây để chế tạo các loại tàu dưới biển không người lái, là tên gọi cho loại tàu ngầm drone sẽ là một phần của kế hoạch ngăn chận Trung Quốc khống chế trong vùng.
Ông Ashton Carter, Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, đề cập đặc biệt đến tàu ngầm drone trong một diễn văn về chiến lược quân sự tại Châu Á và ám chỉ đến việc có thể dùng chúng tại Biển Đông có nhiều vùng nước cạn. Theo ông Carter thì Pentagon đầu tư vào các loại tàu ngầm drone với kích cỡ và trọng tải khác nhau mà quan trọng nhất là có thể hoạt động trong vùng nước cạn mà tàu ngầm có người lái không thể vào được.
Khi vén màn về các kỹ thuật mới như tàu ngầm drone, Pentagon có ý định làm thoái chí các đối thủ như Trung Quốc và Nga bằng cách khoe khả năng vượt trội về quân sự. Loại tàu ngầm drone là nỗ lực của quân đội Hoa Kỳ khai dụng kỹ thuật rô bốt để giữ ưu thế.
Khi cuộc đọ sức quân sự gia tăng trong vùng tây Thái Bình Dương giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc thì tàu ngầm trở thành một yếu tố quan trọng. Trung Quốc đầu tư nhiều vào hoả tiễn đã là mối đe dọa cho các lực lượng trên bộ và một số tàu bè trên mặt biển của Hoa Kỳ. Vì thế mà Hoa Kỳ đã đầu tư 8 tỉ đô la trong năm tới vào công nghệ tàu ngầm để “bảo đảm là tàu ngầm chúng ta là lực lượng tối tân và mạnh bạo nhất trên thế giới”, theo lời của ông Carter.
Các loại tàu ngầm nhỏ điều khiển từ xa đã được dùng từ lâu trong việc tìm kiếm và giải cứu. Hải quân Hoa Kỳ đã dùng drone Remus để săn tìm thủy lôi. Đầu tư gần đây là cho loại tàu tự quản có thể cuối cùng được vũ trang.
Vào mùa thu rồi, Hải quân Hoa Kỳ ra mắt một tàu ngầm drone tự quản một phần, dài khoảng 3 thước và dự tính vào hè này sẽ làm chuyến hải hành thử nghiệm đầu tiên trên biển cả. Nếu thử nghiệm tốt đẹp thì giới chức hy vọng là sẽ có một đội tàu ngầm drone đi vào hoạt động năm 2020.
Chức năng thoạt đầu của tàu ngầm drone sẽ là giám sát, nhưng giới chức hải quân tin rằng chúng có tiềm năng sử dụng vô tận. Một mô hình sử dụng sẽ là tàu ngầm mẹ hoặc là tàu trên mặt biển thả ra các drone nhỏ hơn để đặt thủy lôi hoặc để theo dõi tàu ngầm địch, hay ngay cả phóng hỏa tiễn đi.
Tàu ngầm drone nhỏ rất khó để theo dõi với hệ thống định vị thủy âm vốn để đi tìm các vật to lớn dưới biển sâu. Thành ra có thể tàu ngầm drone nhỏ âm thầm tiến vào hải cảng mà đối phương không biết.
Các trở ngại lớn nhất hiện nay là cung cấp đủ nhiên liệu cho drone để chúng ở dưới nước một thời gian lâu và làm sao liên lạc với chúng. Giới chức cũng đang suy nghĩ về việc tự quản của loại tàu ngầm drone này – một vấn đề khó xử một khi trang bị vũ khí cho chúng.
Bên cạnh việc đầu tư vào tàu ngầm drone, Hoa Kỳ cũng tìm cách phát triển các loại tàu chạy trên biển không người lái. Hồi tuần rồi Pentagon ra mắt chiếc Sea Hunter (Thợ Săn Biển), mẫu thí nghiệm của loại tàu chuyên săn tàu ngầm. Theo ông Robert Work, Phó Bộ Trưởng Quốc Phòng, loại tàu này có thể đi vào hoạt động tại vùng tây Thái Bình Dương trong vòng năm năm tới.
Geoff Dyer
18/4/16
Hoàng Thuyên lược dịch