Phản đối chặt hạ cây xanh tại Hà Nội

Vào khoảng giữa tháng 3 vừa qua, cộng đồng mạng được báo động về một kế hoạch chặt đốn 6700 cây xanh cổ thụ ở Hà Nội để thay bằng những cây khác thiếu phẩm chất hơn. Chiến dịch này có lẽ sẽ không gây sự quan tâm của người dân vì nó được lồng trong chương trình chỉnh trang cây xanh của thành phố, nhưng việc chặt đốn một cách ồ ạt, vội vã những hàng cây cổ thụ đẹp đã khiến dư luận chú ý.

Từ sự chú ý, cả dân cư mạng và cư dân Hà Nội đã khám phá ra những khuất tất trong việc chặt hạ cây xanh và họ đã cùng lên tiếng một cách nhanh chóng và mạnh mẽ chưa từng thấy ở VN.

Phải nói là cộng đồng mạng đã đóng vai trò lớn trong việc tạo ra một phong trào phản đối mạnh mẽ và nhanh chóng trong việc chặt hạ cây xanh này.

Từ hằng trăm những lời cảnh báo cá nhân như: Facebooker Thao Teresa: “Mọi người hãy bày tỏ chính kiến của mình một cách mạnh mẽ. Thế xã hội mới có thể thay đổi được.” Facebooker Pham Tung thì: “Tẩy chay đi, tẩy chay lãnh đạo! Yêu cầu họ phải xin lỗi và giải thích rõ ràng.”

Đến những trang fanpage được nhanh chóng thành lập như fanpage: 6700 Cây Xanh, Vì Một Hà Nội Xanh,… Trên các trang này, những người yêu cây xanh đã bày tỏ sự tiếc nuối những cây cổ thụ đẹp đã tạo nên phong thái lịch lãm của Hà Nội, họ bày tỏ sự phẫn nộ về việc làm thiếu trách nhiệm của nhà cầm quyền Hà Nội và họ cũng qua đó lên kế hoạch phản đối offline (thực tế đời thường).

Đặc biệt, chiến dịch phản đối đốn hạ cây xanh đã lôi kéo được phần lớn những người trẻ và một số nghệ sỹ vốn vẫn còn thờ ơ với những vấn đề chính trị. Đây là những khuôn mặt rất mới đối với giới đấu tranh trên cộng đồng mạng. Tuy họ vẫn không muốn dính gì đến chuyện đấu tranh nhưng rõ ràng, họ đang thể hiện quyền được nói, được bày tỏ chính kiến của mình, một trong những đòi hỏi căn bản nhất của đấu tranh bất bạo động, đó là sự Bất Tuân Dân Sự.

Từ những lời kêu gọi trên mạng, người Hà Nội đã nhanh chóng thành lập được những nhóm hoạt động offline, họ đi thành nhóm để kiểm soát và báo động những nơi đang còn chặt cây, họ chia nhau trên nhiều ngõ đường để đi dán vào cây xanh những chiếc nơ vàng hay những biểu ngữ “Tôi Yêu Cây”, …v…v…

Và cao điểm của vụ phản đối là một cuộc diễu hành ôn hòa nhưng rầm rộ chưa từng thấy ở Hà Nội. Cuộc diễu hành đã diễn ra tại bờ hồ Thiền Quang sáng 22/3/2015 và không bị bất cứ cản trở nào. Đây là một sự thành công làm nức lòng cư dân mạng.

Faecbooker Khanh Tram Nguyen Thi cho biết: “Rất nhiều gương mặt trẻ và mới… Yêu quá Xã hội Dân sự. Cảm ơn tất cả!”

Facebooker Mèo Điên nhận định: “Khi người dân, truyền thông và các tổ chức dân sự đứng chung một phía, khi các facebooker bước từ trong mạng ảo ra ngoài đường cất tiếng nói, hành động thể hiện sự bất đồng chính kiến – đó là lúc chúng ta nhận thấy đây là bước khởi đầu của cuộc cách mạng tư duy. Người dân bắt đầu có sự phản biện và quan tâm hơn đến những vấn đề xã hội. Sáng nay tại hồ Thiền Quang những điều tớ thấy là màu sắc, các giai điệu sôi động, khẩu hiệu đầy nhiệt huyết nhưng vô cùng ôn hòa.”

Phản ứng của báo chí lần này cũng rất gay gắt. Hầu như không có một sự kiểm duyệt nào từ phía nhà cầm quyền nên nhiều tờ báo đã đồng loạt đưa những bài báo vạch ra những cái sai trong chiến dịch chặt hạ cây xanh của UBND Hà Nội.

Tờ Vietnamnet đã có những chỉ trích gắt gao hành động này, xin trích: “Đây là vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng. Vi phạm này liệu có liên quan đến hình sự không? Nếu có yếu tố cấu thành tội phạm thì khởi tố hình sự về tội cố ý làm trái, tội thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.” và tờ bào này cho rằng theo luật sư thì “hành vi chặt 500 cây xà cừ trên đường Nguyễn Trãi (Quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội) có dấu hiệu phạm tội quá rõ ràng, Công an Hà Nội không nên chần chừ khởi tố vụ án.”

Trước áp lực như thế từ người dân và tuyền thông, chiều 22/3, ông Nguyễn Thế Thảo Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã ra lệnh đình chỉ việc ngưng chặt cây xanh cũng như đình chỉ công tác của một số cán bộ liên quan đển việc chặt cây để kiểm điểm.

Nhưng tiếc thay, nhà cầm quyền vẫn chỉ phản ứng để làm hạ cơn nóng của người Hà Nội, vì người dân đã khám phá ra vẫn có nhiều nơi cây vẫn bị chặt lén lút, ngay cả vào ban đêm. Và điều làm người dân thất vọng nhất là 21 câu hỏi của báo chí trong cuộc họp báo vào ngày 20 tháng 3 vẫn chưa được trả lời thoả đáng và người dân vẫn chưa thấy ai bị trừng trị. Các giới chức liên quan chỉ đổ lỗi vòng vo không dứt khoát. Trong khi người dân, nói đúng hơn là cộng đồng mạng lại muốn thấy có những quyết định tích cực và rõ ràng hơn từ phía nhà cầm quyền, đây là lý do mà cộng đồng mạng kêu gọi mọi người vẫn tiếp tục những cuộc diễu hành vì cây xanh.

Được biết cuộc tuần ngày 4-5/4/2015 vừa qua là cuộc tuần hành bằng xe đạp diễu quanh bờ Hồ đã bị nhiều ngăn cấm của nhà cầm quyền địa phương. Hầu như những khuôn mặt nổi đều bị ngăn cản bởi những giấy mời làm việc hay có người đi theo đuôi từ khi mới nhà. Còn tại hiện trường thì hàng trăm CA đã có mặt từ rất sớm.

Facebooker Dũng Mai cho biết: “Chỉ nói riêng khu vực quanh hồ Tây và bên tượng Lý Tự Trọng con số công an, an ninh tập trung rải quân đến 1000 người, cứ 50m lại cắm một chốt công an dân phòng để giám sát khoảng 20-28 người đạp xe với tiêu chí: Hành động vì sự tồn tại của cây xanh Hà nội. Thật là một sự lãng phí ghê gớm sức người sức của.”

Tình hình Hà Nội là như vậy, vẫn chưa yên!