Gặp nhau trong…ngậm ngùi!

Nguyen Khan

Cuộc gặp lần trước tại Bắc Kinh, ngay thềm Thế Vận Hội Mùa Đông, hai đại nguyên thủ của TC và Nga là Tập Cận Bình và Putin xoắn xuýt bên nhau, chén tạc chén thù, giải bày cho nhau những ấm ức của mỗi nước, ngoéo tay nhau hợp tác không giới hạn để đối phó với thế giới ngày càng kèn cựa, bè cánh… Con người ngày một phức tạp, đa đoan!

Phía Nga ấm ức không thôi, chuyện bị Mỹ, Âu xa lánh, xem Nga là nước bất hảo cần cảnh giác… Nga cần xâm chiếm Ukraina, tái lập trật tự Châu Âu, phục hồi địa chính trị và ảnh hưởng của Nga như thời Xô viết.

Phía TC cũng tức bực khôn nguôi vì bị Mỹ, Âu và nhiều nước phát triển lấy cớ TC vi phạm nhân quyền ở khu tự trị Tân Cương để tẩy chay ngoại giao Thế Vận Hội Bắc Kinh; thành lập khối NATO Châu Á QUAD đề thực hiện chiến lược Ấn Độ Thái Bình Dương tự do và rộng mở nhằm bao vây kềm chế TC ; dọn đường cho Đài Loan độc lập… TC cần phải tấn công Đài Loan để thống nhất đất nước, phá vỡ chuỗi đảo thứ nhất của Mỹ ở Tây Thái Bình Dương, vô hiệu hoá QUAD…

Cả hai nước to đầu lớn xác cảm thấy bị Mỹ và phương Tây coi thường, bất chấp:

– Nga là nước có diện tích lớn nhất thế giới, có tài nguyên thiên nhiên khổng lồ, đặc biệt là dầu thô và khí đốt, có sức mạnh quân sự và kỹ nghệ vũ khí hiện đại không thua kém ai.

– TC là nước có dân số đông, đội ngũ lao động lớn, là công xưởng thế giới, cung cấp chuỗi cung ứng chủ lực toàn cầu, có sức mạnh kinh tế và công nghệ không thua kém Âu Mỹ…

Vậy mà hai nước khổng lồ này bị Mỹ và phương Tây “xỏ mũi chăn dắt” là chuyện không thể chấp nhận được. Bởi nếu Nga Trung hợp tác không giới hạn sẽ tạo một sức mạnh tổng hợp đáng gờm, không chỉ thừa sức vẻ lại bản đồ địa chính trị, vẽ lại bản đồ kinh tế thế giới, mà còn có thể dắt mũi cả Mỹ và phương Tây?

Rất tiếc là khi Nga tấn công xâm lược Ukraina, bị Ukraina, dưới sự giúp đỡ hết mình của Âu Mỹ và cộng đồng quốc tế, đánh trả quyết liệt, Nga bị xiểng liểng nhiều phen… Bị Âu Mỹ và nhiều nước hợp lực trừng phạt kinh tế, khiến Nga ngày càng bị cô lập, càng bị Ukraina đánh tơi tả, nguy cơ sa lầy thảm bại ngày càng rõ nét… Nhưng chưa thấy bóng TC xuất hiện hỗ trợ giúp sức như thỏa thuận hợp tác vô giới hạn giữa hai nước được ký trước thềm thế vận hội mùa đông Bắc Kinh vào đầu năm nay.

Thì hôm qua, trong khuôn khổ cuộc họp thường kỳ của tổ chức hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Uzbekistan… lần đầu tiên kể từ khi bùng nổ dịch cúm TC, Chủ tịch TC Tập Cận Bình công du nước ngoài. Và cũng lần đầu tiên kể từ ngày 24/2, ngày Nga xâm lăng Ukraina, Tổng thống Nga Vladimir gặp một nguyên thủ chiếu trên như Tập Cận Bình, dù trước đó Putin từng công du nước ngoài, gặp lãnh tụ Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Bắc Triều Tiên, song đó chỉ là những nguyên thủ chiếu dưới.

Đó là lý do cuộc họp thượng đỉnh Nga Trung tại Samarkand, Uzbekistan, bên lề hội nghị hợp tác Thượng Hải SCO Uzbekistan… Hai lãnh tụ Putin và Tập Cận Bình gặp nhau trong tình cảnh nặng nề, éo le…vì cả hai đang ê đầu nhức óc, khắc khoải gặp nhau để xốc lại tinh thần, chia sẻ cho nhau những nỗi đau cháy lòng, và… có thể cả những trách móc thầm kín vì không sát cánh che chở và giúp đỡ nhau trong lúc dầu sôi lửa bỏng.

Nếu Putin đau đầu vì bị Ukraina đánh tơi tả không còn bóng dáng của cường quốc quân sự thứ hai thế giới; bị cộng đồng quốc tế trừng phạt kinh tế đến hồi phát tác, khó khăn trăm bề; bị nội bộ đe doạ lật đổ…

Thì Tập Cận Bình cùng ê đầu vì bị chủ tịch hạ viện Mỹ Nancy Pelosi chơi xỏ đến thăm Đài Loan, bày đầu cho thiên hạ tiếp bước thăm Đài Loan bất kể phản ứng chống đối dữ dội của Bắc Kinh, tạo tư thế cho Đài Loan độc lập… Hơn nữa Kinh tế TC cũng đang bị Mỹ gây khó khăn về thuế quan, về chuỗi cung ứng, về công nghệ, đặc biệt là công nghệ bán dẫn (con chip)… Tập Cận Bình cũng đang bị sức ép chính trị khi đại hội Đảng toàn quốc đang đến gần.

Nói tóm lại, cuộc gặp giữa hai nguyên thủ Nga Trung trong giai đoạn kinh tế, chính trị, an ninh… thế giới đang phức tạp, cả hai nước đang gặp nhiều bất lợi, cần gặp nhau để xốc lại tinh thần, gia tăng hợp tác hỗ trợ nhau, giải cứu nhau, vùn vén cho nhau…

Lý thuyết là như vậy, song nếu căn cứ vào thỏa hiệp hợp tác không giới hạn Nga Trung trong thông cáo chung giữa Putin và Tập Cận Bình ngay lúc khai mạc thế vận hội mùa đông Bắc Kinh đầu năm nay, cho thấy sự hợp tác không giới hạn ấy đem lại rất ít hiệu quả cho Nga khi bị phơi áo nhiều phen trên chiến trường Ukraina.

Vì lẽ đó, cuộc gặp không chính thức lần này giữa hai nguyên thủ Nga Trung, tức gặp nhau bên lề hội nghị hợp tác Thượng Hải tại Uzbekistan, chắc cũng chỉ họp cho có, họp để chia sẻ vui buồn chứ cũng chẳng đem lại bao nhiêu thực chất?