Nga không thể nào thoát được đòn trừng phạt

Đỗ Ngà

Ngày 24/2 khi Nga phát động chiến ntranh xâm lược Ucraina, lúc đó, 1USD ăn 81 ruble. Sau lệnh trừng phạt của Mỹ và EU thì đồng ruble trượt giá thê thảm, đến ngày 10/3, 1USD ăn 135,8 ruble. Tuy nhiên, sau một số chính sách đối phó của Chính phủ và Ngân hàng Trung ương Nga thì đồng ruble đã hồi phục. Đến ngày 9/4 thì đồng ruble lấy lại giá trị 1USD ăn 81 ruble của ngày 24/2.

Điều làm cho nhiều người ngạc nhiên là đồng ruble hồi phục và sau đó tăng giá, hôm nay, giá 1USD ăn chỉ 58 ruble. Dựa vào kết quả đó, Chính quyền Putin khoe khoang rằng: “lệnh trừng phạt của Mỹ và EU không ảnh hưởng đến nền kinh tế Nga”. Thêm vào đó, các bài báo CS tung hô rằng “Mặc chiến tranh, Rúp Nga là đồng tiền tăng mạnh nhất thế giới”. Thực ra giữ đồng ruble ổn định mới tốt chứ để nó trượt giá sâu hay tăng giá cao đều không tốt. Tuy nhiên, Putin thì cho nó tăng giá mạnh so với đồng USD luôn để thấy Chính quyền Putin “giỏi” như thế nào?!

Đấy là phần tỷ giá hối đoái, về phần giá trị đồng ruble so với hàng hóa trong nước như thế nào thì lại là chuyện khác. Ngay chính báo chí CS thân Nga cũng thừa nhận rằng “Người Nga chật vật đối phó lệnh trừng phạt”. Đào sâu vào trong lòng nước Nga thì thật sự đang rất khủng hoảng. Tất cả các mặt hàng thiết yếu đều tăng chóng mặt. Giá đường cao tăng hơn 65% so với một năm trước, rau quả đắt hơn 30%, giá thực phẩm tổng thể tăng 20%, mì ống tăng giá gần 30% so với một năm trước, trong khi giá ngũ cốc và đậu tăng 35% vv… Hàng nào cũng tăng mà lương thì không tăng nên đời sống của người dân Nga nghèo đi trông thấy.

Như vậy bức tranh kinh tế của Nga đang tồn tại 2 thái cực mâu thuẫn nhau rất rõ. Đồng ruble tăng giá nếu so với đồng USD nhưng lại mất giá so với hàng hóa trong nước. Thực tế là đồng USD vẫn đang rất ổn định chứ không hề mất giá. Mới đây, FED tăng lãi suất làm đồng USD mạnh hơn so với những đồng tiền mạnh khác như đồng EURO, đồng Yuan, đồng Yen vv..

Vậy câu hỏi đặt ra là, cũng là đồng ruble nhưng nếu lấy đồng USD làm thước đo thì ruble đang mạnh lên, còn nếu lấy giá trị hàng hóa trong nước làm thước đo thì ruble đang yếu đi. Một đồng tiền không thể tồn tại 2 trạng thái vừa mạnh vừa yếu trái ngược nhau trong cùng một thời điểm. Có gì đó sai sai, hoặc có gì đó uẩn khuất trong vấn đề làm đồng ruble mạnh lên của nhà nước Nga. Vậy vấn đề là ở đâu?

Theo bài báo có tựa “Putin đẩy người Nga vào cuộc săn lùng dollars chợ đen” đăng trên Bloomberg ngày 17/5 có cho biết. Giá USD trung bình các ngân hàng bán ra đã cao hơn 20% so với giá đồng rúp niêm yết trên Sở giao dịch Moscow. Tỷ giá thật không bao giờ hiện trên sàn giao dịch mà nó hiện trong các kênh trao đổi tiền tệ trên ứng dụng nhắn tin. Đấy là chưa nói đến giá chợ đen ngoài hệ thống ngân hàng. Giá này là không thể kiểm soát. Giao dịch chợ đen ngoài hệ thống ngân bị xem là phạm pháp ở thời điểm hiện tại. Nó chất chứa rất nhiều rủi ro cho người giao dịch nên chỉ giao dịch lén lút là chủ yếu.

Dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị Mỹ và EU cho đóng băng mất một nửa. Vì vậy dư địa cho chính sách ổn định đồng ruble bị bóp lại. Nước Nga đang rất cần USD để trữ vào kho phòng rủi ro, vì vậy chính phủ Nga mới quy định, tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu phải đổi 80% lượng USD thu được cho Nhà nước và hạn chế việc rút ngoại tệ của người dân. Chính sách này tuy giúp kho dự trữ ngoại tệ của Nga tăng lên nhưng ngược lại nó lại làm cho thị trường tự do khan hiếm USD, mà càng khan hiếm Dollar chợ đen càng bị đẩy lên cao là điều khó tránh.

Như vậy rõ ràng là giá USD ở Nga có 3 mức: Thứ nhất, giá niêm yết (để tuyên truyền), giá này thấp nhất; Thứ nhì giá giao dịch (trong các tin nhắn từ ngân hàng), giá này là giá chính thức trong giao dịch hợp pháp; Và giá chợ đen, giá này cao nhất và bị cấm. Chính giá chợ đen mới phản ánh đúng nhất. Đồng tiền ruble vẫn đang trượt chứ không mạnh như những gì được niêm yết.

Thực tế đồng ruble không mạnh như những gì Putin thông báo mà nó yếu hơn nhiều. Ngay tại trong nước, vấn đề cấm vận của Mỹ và EU ngày một hiện rõ trên từng bữa ăn người dân Nga. Người dân Nga đang tiến dần đến bần cùng hóa vì cấm vận, cho dù Putin có vẽ vời thế nào thì thực tế vẫn là thực tế. Nga không thể thoát được đòn trừng phạt của Mỹ và EU./.

-Đỗ Ngà-

Tham khảo:

https://www.xe.com/currencyconverter/convert/?Amount=1…

https://vneconomy.vn/mac-chien-tranh-rup-nga-la-dong-tien…

https://vnexpress.net/nguoi-nga-chat-vat-doi-pho-lenh…

https://www.bloomberg.com/…/in-ussr-flashback-russians…

https://vtc.vn/mot-nua-so-du-tru-ngoai-hoi-cua-nga-bi…