Thống đốc California đối mặt với cuộc biểu quyết bãi nhiệm

VOA

Sau một chiến dịch vận động phơi bày những chia rẽ ở bang đông dân nhất của Mỹ, người dân California ngày thứ Ba bỏ phiếu quyết định có nên giữ lại Thống đốc Gavin Newsom hay truất quyền ông để ngả theo đường hướng bảo thủ hơn.

Ông Newsom hiện đang dẫn đầu trong các cuộc khảo sát nhưng vẫn không chủ quan, ráo riết vận động và mời các nhân vật hàng đầu của Đảng Dân chủ khắp toàn quốc để kêu gọi cử tri bỏ phiếu không bãi nhiệm.

Ông nhận được sự tiếp sức cuối cùng vào tối ngày thứ Hai từ Tổng thống Joe Biden, người cảnh báo rằng cuộc bỏ phiếu có thể định hình đường hướng của đất nước về vần đề đại dịch, quyền sinh sản và cuộc chiến làm chậm lại tình trạng biến đổi khí hậu. Kết quả cũng có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử giữa kì năm 2022 quyết định quyền kiểm soát Quốc hội sẽ thuộc về Đảng Dân chủ hay Cộng hòa.

Ông Biden, người đã đánh bại Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump chưa đầy một năm, nói rằng những vấn đề mang tính quyết định cuộc đua năm 2020 đã được hồi sinh ở California, với kết quả thảm hại có thể xảy ra nếu ông Newsom bị bãi nhiệm trong cuộc bỏ phiếu kết thúc vào thứ Ba.

Phát biểu trước hàng trăm người ủng hộ đang cổ vũ trong một cuộc tập hợp lúc xế chiều ở thành phố Long Beach ven biển, phía nam Los Angeles, ông Biden gọi ứng cử viên dẫn đầu của Đảng Cộng hòa, người dẫn chương trình bảo thủ Larry Elder, là “bản sao” của ông Trump.

“Bạn có thể tưởng tượng nổi ông ta là thống đốc của bang này không?” ông Biden hỏi, khi đám đông hô to đáp lại “Không, không!”

Ông Biden là người cuối cùng trong danh sách các chính trị gia cao cấp nhất của Đảng Dân chủ vận động cho ông Newsom, bao gồm Phó Tổng thống Kamala Harris, Thượng nghị sĩ bang Vermont Bernie Sanders, Thượng nghị sĩ Massachusetts Elizabeth Warren và cựu Tổng thống Barack Obama.

Nếu ông Newsom bị bãi nhiệm, đó sẽ là một cơn địa chấn ở California, nơi phe Dân chủ kiểm soát mọi chức vụ công cử trên toàn bang và thống trị cơ quan lập pháp cũng như đoàn dân biểu Quốc hội Hoa Kỳ. Cách đây chưa đầy ba năm, ông từng thắng cử với tỉ lệ áp đảo.

Cuộc biểu quyết bãi nhiệm được thúc đẩy bởi sự phẫn nộ của nhiều cư dân về các hành động của ông Newsom trong đại dịch, bao gồm việc áp đặt lệnh đóng cửa toàn bang đầu tiên ở Mỹ. Những người chỉ trích nói rằng ông đã quá nặng tay, đóng cửa các doanh nghiệp và khiến trẻ em không được đến lớp học trực tiếp lâu hơn mức cần thiết. Ông Newsom nói hành động của ông đã cứu được nhiều mạng người.

Các cử tri ở California chỉ có hai câu hỏi trong lá phiếu ngày thứ Ba: Ông Newsom có nên tiếp tục tại vị không? Và nếu không, ai sẽ thay thế? Có 46 ứng viên thay thế để lựa chọn. Nếu cử tri giữ lại ông Newsom thì không cần tới kết quả cho câu hỏi thứ hai.

Ông Sam Hồ, một cư dân gốc Việt ở thành phố San Jose, cho biết ông sẽ bỏ phiếu khiếm diện trong cuộc biểu quyết ngày thứ Ba nhưng từ chối cho biết lựa chọn của ông trên lá phiếu. Khi được hỏi ông đánh giá thế nào về khả năng điều hành của thống đốc, ông nói ông không hài lòng vì vẫn thấy nhiều vấn đề cấp thiết chưa được giải quyết.

“Biết bao nhiêu tiền bỏ vào để giải quyết vấn đề vô gia cư cả hàng mấy năm nay mà thấy tình trạng vô gia cư càng ngày càng nhiều, đó là cái mà tôi nghĩ là đa số đều thấy trước mắt,” ông nói. “Điều thứ nhì là vấn đề cháy rừng. Tại California cháy rừng xảy ra mỗi năm mà trong khi đó California đang có rất là nhiều tiền thặng dư 100 tỉ đô la trong ngân khoản cho năm nay, mà vấn đề cháy rừng vẫn chưa giải quyết được cho tới khi nó càng ngày càng cháy.”

Đường sá xuống cấp, cúp điện luân phiên và thiếu nước vì hạn hán là những vấn đề khác nữa mà vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng, cử tri này nói thêm.

Tuy nhiên, ông Sam nói ông ghi nhận nỗ lực “tương đối khá” của ông Newsom trong việc tìm cách khống chế sự lây lan của dịch COVID-19 ở bang đông dân nhất và có nền kinh tế lớn nhất của Mỹ, lưu ý rằng tỉ lệ chích ngừa ở California “cao hơn những bang khác rất nhiều.”

“Ở trung tâm [cộng đồng] người Việt ở đây tại San Jose, Quận Santa Clara là một trong những quận có con số chích ngừa cao nhất, tôi nghĩ tới ngày hôm nay số người chích đủ hai mũi chắc khoảng chừng 82-83% rồi và số người đã chích ít nhất một mũi ít nhất cũng là 87-88% rồi,” ông Sam, người tham gia nhiều sinh hoạt cộng đồng tại địa phương, cho biết.

“Vấn đề COVID, tôi thấy California đạt đủ điểm đậu.”

Ông Newsom là thống đốc thứ tư trong lịch sử Mỹ và là thống đốc thứ hai ở California đối mặt với cuộc biểu quyết bãi nhiệm. Năm 2003, người dân California truất quyền Thống đốc Đảng Dân chủ Grey Davis và thay thế ông ấy bằng ông Arnold Schwarzenegger thuộc Đảng Cộng hòa.

Nam diễn viên phim hành động “The Terminator” tái đắc cử vào năm 2006 và đó là lần cuối cùng một ứng cử viên Đảng Cộng hòa thắng được một chức vụ dân cử trên quy mô toàn bang ở California.

Bài viết sử dụng thông tin của AP.