Việt Nam trước chính sách Đổi Mới (1975 – 1986) tiếp theo (2)

nguyenvubinh’s blog – RFA

2/ Các cuộc chiến tranh biên giới cục bộ với các nước trong phe XHCN

Chỉ chưa đầy 5 năm sau cuộc nội chiến ý thức hệ, Việt Nam lại bước vào hai cuộc chiến tranh biên giới cục bộ kéo dài gần 12 năm khiến cho việc tái thiết đất nước gặp vô vàn khó khăn và thực thi việc quản lý đất nước theo mô hình cộng sản đã bị phá sản hoàn toàn. Tại sao một quốc gia vừa ra khỏi cuộc chiến lại nhanh chóng dính vào hai cuộc chiến tranh biên giới liên tiếp như vậy. Có thể có các lý do sau đây.

– Trước hết, khởi nguồn phải là sự rạn nứt và mâu thuẫn trong khối các nước Xã hội Chủ nghĩa. Đó là sự mâu thuẫn giữa Liên Xô và Trung Quốc, vì đường lối xét lại của lãnh tụ Khrushchev, vì sự tranh giành ảnh hưởng lãnh đạo thế giới thứ ba giữa Liên Xô và Trung Quốc. Hai quốc gia bảo trợ cho cộng sản Việt Nam đã mâu thuẫn và đối đầu quyết liệt, khi tổng thống Mỹ Nixon chủ động bắt tay với Bắc Kinh để cô lập Liên Xô trong một chiến lược giải thể cộng sản trên toàn thế giới. Việt Nam là nước đàn em, chịu sự giúp đỡ và bảo trợ của cả hai nước, dù đã rất khéo trong việc đu dây những cũng không kéo dài được lâu. Cả hai cuộc chiến tranh đều bắt nguồn từ những mâu thuẫn với Trung Quốc, gián tiếp và trực tiếp.

– Hai là, việc tranh giành ảnh hưởng hai nước Lào và Campuchia giữa Việt Nam và Trung Quốc là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới hai cuộc chiến biên giới. Với lịch sử gắn kết trong  xứ Đông Dương, cùng với quá trình đồng cam cộng khổ chống Pháp và chống Mỹ, cộng với men say chiến thắng, Việt Nam đã thực hiện các mối liên minh với hai nước bằng tư thế lãnh đạo. Điều này Trung Quốc coi là bị qua mặt, và cho rằng Việt Nam có tư tưởng tiểu bá. Đó là nguyên nhân dẫn tới việc Trung Quốc hậu thuẫn Khmer Đỏ chống lại Việt Nam.

– Lý do quan trọng nữa, các nước cộng sản, lãnh đạo, nhà cầm quyền không được người dân bầu lên, mà chỉ là do một đảng cướp quyền bầu lên. Chính vì vậy họ hành động không tuân theo nguyện vọng của nhân dân (phần lớn yêu chuộng hòa bình, không hề muốn có chiến tranh) mà chỉ do ý chí, thái độ của nhóm lãnh đạo đảng. Họ đã sử dụng nguồn lực của đất nước, tính mạng của người dân như những công cụ để thực hiện tham vọng cho đảng của mình.

Cuộc chiến tranh biên giới với Campuchia

Ngày 18/7/1977 phái đoàn đảng và nhà nước CSVN do Lê Duẩn và Phạm Văn Đồng dẫn đầu, sang viếng thăm Lào qua sự tiếp đón rất long trọng của Chủ tịch đảng Cộng sản Lào Souphanouvong, Thủ tướng Lào Kayson Phomvihan. Tại đây hai phía đã ký Hiệp ước hữu nghị và tương trợ, với nội dung “hợp tác chặt chẽ để tăng cường khả năng phòng thủ và bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của hai nước.” Hiệp ước này trong thực tế chỉ là văn kiện hợp thức hóa sự chiếm đóng của 3 sư đoàn 325, 304 và 968 của cộng sản Việt Nam trên đất Lào.

Với hiệp ước hữu nghị giữa Lào và Việt Nam đã làm cho phe Khmer Đỏ lo ngại không sớm thì muộn sẽ bị Hà Nội ép phải vào trong Liên Bang Đông Dương. Do đó mà Campuchia thấy cần phải liên minh chặt chẽ hơn nữa với Bắc Kinh và chuẩn bị một cuộc chiến tranh “tự vệ mới” để chống lại lực lượng quân đội CSVN. Cuộc diệt chủng do Pol Pot thực hiện có một lý do để thanh trừng toàn bộ phe cánh và những đảng viên cộng sản thân Việt Nam.

Với sự yểm trợ ngầm của Bắc Kinh, ngay từ tháng 3/1978, quân đội của campuchia đã tấn công dọc biên giới phía tây nam của Việt Nam, tuy nhiên đó chỉ là những cuộc tấn công quy mô nhỏ. Ngày 17/11/1978, mười ba tiểu đoàn thuộc các sư đoàn 3, 4 và 290 mở cuộc tổng tấn công lớn đánh chiếm những làng xã phía tây tỉnh Tây Ninh và nhất là khống chế tỉnh Lộ 13 chạy song song với biên giới phía tây tỉnh Tây Ninh. Ngày 2/12/1978, Binh đoàn Cửu Long gồm các sư đoàn 7, 9, 341 dưới sự chỉ huy của tướng Hoàng Cầm đã tổng phản công tái chiếm lại những vị trí ở tỉnh Tây Ninh, sau đó tràn sang biên giới Campuchia phá hủy những căn cứ quân sự. Cuối tháng 12 năm đó, cộng sản Việt Nam đã quyết định tấn công Khmer Đỏ ngay trên đất Campuchia. Đến ngày 07/01/1978, quân đội Việt Nam đã chiếm được thủ đô Phnom peng.

       Cuộc chiến tranh biên giới Việt – Trung

Mầm mống mâu thuẫn của Việt Nam với Trung Quốc đã xuất hiện từ sau năm 1973, khi Trung Quốc khuyến cáo Hà Nội nên tạm ngưng xâm lược miền Nam và trở thành công khai sau khi Hà Nội khai tử chế độ Cộng hòa Lâm thời miền Nam Việt Nam. Ngày 22/9/1975, khi Lê Duẩn và Lê Thanh Nghị cầm đầu phái đoàn sang Bắc Kinh xin viện trợ đã bị Đặng Tiểu Bình từ chối thẳng thừng. Quan hệ giữa Hà Nội và Bắc Kinh căng thẳng hơn khi vào tháng 3/1978, Hà Nội bắt đầu chiến dịch đánh người Hoa tại Việt Nam. Mượn cớ đánh tư sản mại bản, hàng ngàn công an vũ trang và bộ đội bao vây khu vực người Hoa tại Chợ Lớn và lục soát từng nhà để kiếm vàng và kê khai tài sản. Sau đó, hàng ngàn người Hoa bị áp lực buộc phải rời khỏi Việt Nam. Cuối năm 1978, việc Việt Nam và Liên Xô ký hiệp ước tương trợ kinh tế quân sự, cũng là chính thức ngả theo Liên Xô đã đẩy Việt Nam ra xa khỏi Trung Quốc hơn nữa. Việc quân đội Khmer Đỏ thất bại nhanh chóng và Việt Nam chiếm đóng Campuchia càng thôi thúc Trung Quốc tiến tới hành động quân sự mà họ nói là “dạy cho Việt Nam một bài học”…

(còn nữa)

Hà Nội, ngày 25/8/2019

N.V.B