Về cựu Thủ tướng phi cộng sản đầu tiên của Cộng Hòa Ba Lan

Ông Tadeusz Mazowiecki, cựu thủ tướng phi cộng sản đầu tiên của Cộng Hòa Ba Lan đã từ trần vào sáng ngày 28/10 sau một thời gian ốm bệnh, hưởng thọ 86 tuổi.

Trong thời kỳ chế độ cộng sản tại Ba Lan ông tham gia các hoạt động trong cộng đồng trí thức công giáo, trong các nhóm dân chủ chống cộng sản, là thành viên của công giáo Hiệp hội PAX.

Năm 1976 ông là một trong những người ký tên phản đối việc sửa đổi Hiến pháp khi chính quyền cộng sản đưa vào các khái niệm mới như “vai trò chủ đạo của chủ nghĩa xã hội, vai trò lãnh đạo của Đảng CS và tình hữu nghị với Liên Xô”. Từ đó ông hoạt động mạnh mẽ trong phe dân chủ đối lập, là một trong những nhân sĩ đầu tiên vào năm 1980 đóng vai trò mấu chốt – làm Chủ tịch cố vấn của Ủy ban Đình Công Liên Minh các nhà máy tại nhà máy đóng tàu Gdansk, và ông trở thành cố vấn chính cho Lech Walesa và Ban điều phối quốc gia Công Đoàn Đoàn Kết.

Hội nghị Bàn Tròn năm 1989 được cho là do sáng kiến của Tadeusz Mazowiecki.

Sau bầu cử Quốc hội ngày mồng 4/6/1989 chế độ cộng sản sụp đổ. Ngày 24/8/1989 Tadeusz Mazowiecki được Quốc hội bổ nhiệm chức vụ Thủ tướng, ông trở thành thủ tướng phi cộng sản đầu tiên tại Ba Lan và các nước phe cộng sản kể từ năm 1945.

Chính phủ do Mazowiecki đứng đầu đã làm một loạt cải cách quan trọng đưa nước Ba Lan từ thể chế cộng sản sang chế độ dân chủ. Cải cách kinh tế của chính phủ ông đã đưa nền kinh tế từ chủ nghĩa xã hội sang chủ nghĩa tư bản.

Ông Mazowiecki từng ủng hộ Tổng Thống đương nhiệm trong công cuộc vận động bầu cử rồi trở thành cố vấn của Tổng Thống Bronislaw Komorowski về chính sách đối nội và đối ngoại.

Nhiều nước đã gửi điện chia buồn đến Chính phủ Ba Lan, các phương tiện truyền thông loan báo nhiều về cái chết của cựu Thủ tướng Tadeusz Mazowiecki. Cờ Ba Lan được hạ tại các cơ quan chính phủ.

Để tìm hiểu thêm về sự đóng góp của ông Mazowiecki cho quá trình chuyễn đổi từ độc tài cộng sản sang dân chủ tại Ba Lan, PV. Thùy An đã có cuộc trao đổi với nhà báo Tôn Vân Anh đang sinh sống tại Ba Lan. Mời quý thính giả theo dõi sau đây: