Động đất tại Quảng Nam trong hai ngày Tết

Trong hai buổi chiều mùng hai và chiều mùng ba tháng giêng âm lịch (20 và 21 tháng 2-2015) ở huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam, đã liên tục xảy ra 2 trận động đất. Nhưng vì là Tết âm lịch nên Viện Vật lý Địa cầu – cơ quan chuyên theo dõi về động đất và sóng thần chưa công bố cường độ của hai trận động đất này.

Xin nhắc lại, hơn hai năm qua, tại huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam đã xảy ra vài chục trận động đất. Những trận động đất thường xảy ra sau khi có những tiếng nổ lớn từ trong lòng đất, rồi mặt đất rung chuyển và các căn nhà trong khu vực quanh Nhà máy Thủy điện Sông Tranh 2 rung lên bần bật.

Thủy điện Sông Tranh 2 bao gồm nhà máy phát điện và hồ chứa nước trên sông Tranh – một nhánh sông thuộc khu vực thượng lưu sông Thu Bồn.

Công trình  xây dựng Thủy điện Sông Tranh 2 khởi công vào năm 2006, ngốn hết     5194 tỉ đồng. Đến đầu năm 2012, khi Nhà máy Thủy điện Sông Tranh 2 tích nước, thì người ta phát giác thân đập bị thấm nước. Kết quả khảo sát cho thấy lượng nước thấm qua đập lớn gấp năm lần mức cho phép. Điều đó đe dọa sinh mạng, tài sản của hàng trăm ngàn dân sống ở khu vực hạ lưu.

Ngoài chuyện thân đập bị thấm nước, Thủy điện Sông Tranh 2 còn được xem là tác nhân tạo ra hàng loạt trận động đất từ tháng 9 năm 2012 đến nay. Giới khoa học gọi đây là những trận động đất kích thích do quá trình tích nước của hồ chứa nước.

Thủy điện Sông Tranh 2 cùng với hàng loạt vấn nạn khác liên quan đến phát triển thủy điện vô tội vạ đã khiến chế độ Hà Nội bị dân chúng, báo giới lẫn Quốc hội chỉ trích kịch liệt.

Hồi tháng 11 năm 2013, đại diện nhà cầm quyền trung ương loan báo đã loại bỏ 424 dự án thủy điện. Trừ đi các dự án bị loại bỏ, tại Việt Nam vẫn còn 815 dự án, công trình thủy điện, trong đó có  205 dự án hoặc đang thi công hoặc dự kiến sẽ khai thác cho đến 2017.

Việc cho phép thực hiện ồ ạt hàng ngàn dự án thủy điện đã tạo ra một thảm họa mới cả về kinh tế, môi trường lẫn dân sinh.

Chẳng hạn tại khu vực Tây Nguyên, ngoài chuyện nhiều nhà máy thủy điện được xây dựng rất cẩu thả nên đã xảy ra hàng loạt tai nạn nghiêm trọng như vỡ đập, nứt đập,… khiến người chết, nhà cửa, ruộng vườn bị hư hại, các công trình, dự án thủy điện đã làm Tây Nguyên mất 80,000 héc ta đất, gây xáo trộn sinh hoạt, sinh kế của 26,000 gia đình, phần lớn là người thiểu số.

Những dự án thủy điện được cấp giấy phép để thực hiện tại Tây Nguyên hiện là nguyên nhân chính tăng thêm đói nghèo, đẩy người thiểu số tới tột đỉnh của sự bần cùng. Chưa kể, chuyện xả lũ vô tội vạ của các công trình thủy điện sau những trận bão lớn còn làm chết thêm hàng trăm người, phá hủy nhiều khu dân cư, ruộng vườn, khiến hậu quả thiên tai thêm trầm trọng.

Năm ngoái, sau khi thẩm tra các công trình thủy điện, Ủy ban Khoa học – Công nghệ – Môi trường của Quốc hội CSVN cho biết, việc quản lý chất lượng, an toàn tại các công trình thủy điện nhỏ chưa tuân thủ quy định của pháp luật, tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường. Khoảng 30% đập chắn nước của các công trình thủy điện nhỏ chưa được kiểm định. Khoảng 66% đập chắn nước chưa được duyệt phương án bảo vệ. Khoảng 55% chủ đập chưa có phương án phòng chống lụt bão.

Nhiều đại biểu Quốc Hội đòi phía nhà cầm quyền Hà Nội phải truy cứu trách nhiệm cá nhân trong chuyện cho phép thực hiện tràn lan các công trình thủy điện. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chẳng có cơ quan nào đáp ứng các đòi hỏi này.