Một số hãng thông tấn quốc tế bắt đầu nhắc đến những ảnh hưởng kinh tế ở Việt Nam và những mối quan hệ “mờ ám” với người Trung Quốc sau vụ bắt bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, vì cáo buộc gian dối trong phát hành và mua bán trái phiếu.
Tờ Nikkei nhận định hôm 20/10: “Việt Nam bắt giữ một số lãnh đạo doanh nghiệp nổi tiếng nhất trong một cuộc đàn áp chống tham nhũng kéo dài nhiều tháng gây ra sự xáo trộn trong nhiều lĩnh vực và đe dọa nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất Đông Nam Á”.
Còn theo tờ Singapore Post hôm 21/10: “Việc bắt giữ nữ Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát có trụ sở tại Việt Nam, bà Trương Mỹ Lan vào ngày 8/10, một lần nữa khiến mối liên hệ giữa Trung Quốc với các trùm kinh doanh ở Việt Nam bị chú ý”.
Tờ báo Singapore Post cũng đề cập đến những cái chết bất thường, mà Việt Nam đã cố kiểm soát thông tin, của ba giám đốc điều hành cấp cao của tập đoàn Vạn Thịnh Phát trong vài ngày đầu tháng 10 làm dấy lên đồn đoán về sự liên quan của Trung Quốc trong vụ án này.
Vẫn theo Singapore Post, nhà chức trách Việt Nam có thể đặt giả thuyết rằng ba người thuộc tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã bị gián điệp Trung Quốc diệt trừ để cứu bà Lan vì họ đã có bằng chứng về tất cả những hành vi sai trái của bà.
Tờ báo của Singapore cũng nhắc đến tin đồn về cái chết của nguyên Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang vào năm 2018 là có liên quan đến người Trung Quốc khi viết:“Rõ ràng ông ta đã được bà Lan đưa cho một tỷ đô la hối lộ nhưng ông không còn có lợi cho Trung Quốc nữa”, tờ báo nói.
Yếu tố Trung Quốc
“Xét đến mức độ nhạy cảm của vụ việc, nhà chức trách Việt Nam đã cấm các hãng truyền thông đăng tải câu chuyện và quy những cái chết là do nguyên nhân tự nhiên. Một thực tế được biết đến ở Việt Nam là có một mạng lưới gián điệp Trung Quốc mạnh mẽ và hầu như tất cả các cơ sở quan trọng đều bị đặc vụ của mạng lưới này xâm nhập, đó là những người không ngại thực hiện những hành động cực đoan như đầu độc đối thủ”.
Theo Singapore Post, hiện một số lượng lớn người Việt gốc Hoa tại Việt Nam đang mua tài sản tại các vị trí chiến lược ở các quốc gia và hầu hết trong số họ đều có mối quan hệ ở Trung Quốc đại lục.
“Với mục tiêu ngăn chặn việc mua đất tại các vị trí chiến lược của người Trung Quốc, chính phủ Việt Nam đã thông qua nghị quyết không cho người nước ngoài mua đất ven biển Đà Nẵng. Tuy nhiên, người Trung Quốc đã lách điều khoản này bằng cách kết hôn với một người Việt ở địa phương hoặc tài trợ cho một người Việt Nam mua đất ven biển. Tương tự, các doanh nhân Trung Quốc cũng đã mua một số lượng lớn bất động sản tại đảo Vân Đồn có vị trí chiến lược trong Vịnh Bắc Bộ ở Biển Đông”.
Tờ báo của Singapore lưu ý thêm về “chiêu thức” quen thuộc của Bắc Kinh là sử dụng các nhà lãnh đạo tham nhũng, các doanh nhân của các quốc gia yếu kém về kinh tế để xâm nhập vào các quốc gia đó.
“Điều này cho phép Nhà nước Trung Quốc không chỉ tăng cường lợi ích kinh doanh của mình ở các quốc gia này mà còn lén lút thâm nhập vào chính thể của quốc gia, với mục tiêu đảm bảo ảnh hưởng lâu dài của họ”, Singapore Post nhận định.
Theo Nikkei, hiện đang có những lo ngại rằng các doanh nghiệp lớn sẽ trì hoãn việc huy động số tiền lớn trong tương lai gần để tránh bị trở thành bia đỡ đạn. Còn chính phủ Việt Nam thì trì hoãn các quyết định liên quan đến các khoản đầu tư mới như là một cách để giảm thiểu tác động của chiến dịch chống tham nhũng.
Theo tờ báo này, đầu tư của các công ty nước ngoài, chiếm khoảng 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, đã bị sụt giảm trong năm nay, và một cuộc trấn áp tham nhũng tiếp diễn có thể sẽ đè nặng lên toàn bộ nền kinh tế Việt Nam./.