Phá Tam Giang

“Thương em anh cũng muốn vô

Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang”.

Câu ca xưa như một ám ảnh về phá Tam Giang đầy dữ dội, một trong những đầm phá lớn nhất Đông Nam Á.

Phá Tam Giang có chiều dài 24km, diện tích 52km2, theo hướng Tây Tây Bắc – Đông Đông Nam từ cửa sông Ô Lâu đến sông Hương, ra cửa biển Thuận An, thuộc địa phận 12 xã của 3 huyện Phong Điền, Quảng Điền, Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên-Huế.

Xuất phát từ cảng biển Thuận An, con thuyền nhỏ như lướt nhẹ trên mặt nước xanh màu ngọc của dòng Ô Lâu để đi dọc theo chiều dài đầm phá. Hơn 15km chạy dọc theo những con sóng, những cánh đồng và những cây cầu, dọc theo con đầm phá đến với làng chái Thái Dương Hạ. Trên phá, bập bềnh vài chiếc thuyền chạy dọc theo những dãy cọc, những hàng rào lưới giăng trên toàn phá như những bàn cờ trận vuông vức. Xa xa là những rừng phi lao chắn sóng cát không ngừng bài hát rì rào trên những tán cao. Chỉ 30 phút sau, thuyền cập bến tại ốc đảo trên phá có làng chài Thái Dương Hạ cổ xưa hàng mấy trăm năm.

Vào thập niên 1970, trong giai đoạn ác liệt của cuộc chiến tranh Việt Nam, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã phổ nhạc cho một bài thơ của Tô Thùy Yên và đặt tên bài hát là Chiều trên phá Tam Giang.