LONDON – Tuyên bố của Tổng thống Vladimir Putin về việc sáp nhập 4 khu vực ở miền đông và miền nam Ukraine báo hiệu sự khởi đầu của một giai đoạn mới và rất nguy hiểm trong cuộc chiến kéo dài 7 tháng, một giai đoạn mà các quan chức và nhà phân tích phương Tây lo ngại có thể leo thang tới việc sử dụng vũ khí hạt nhân lần đầu tiên sau 77 năm.
Putin trước đây đã đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân nếu các mục tiêu của Nga ở Ukraine tiếp tục bị cản trở. Việc sáp nhập sẽ đưa việc sử dụng vũ khí hạt nhân tiến thêm một bước nữa bằng cách đưa ra cho Putin một lời biện minh tiềm năng với lý do “sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước chúng ta đang bị đe dọa”, như ông đã nói trong bài phát biểu của mình vào tuần trước.
Ông ta tái tạo lời đe dọa vào thứ Sáu với một bình luận đáng ngại rằng việc Mỹ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki đã tạo ra một “tiền lệ” cho việc sử dụng vũ khí hạt nhân, lặp lại những tham chiếu mà ông ta đã đưa ra trong quá khứ về cuộc xâm lược Iraq của Hoa Kỳ như là một tiền lệ cho Cuộc xâm lược của Nga đối với Ukraine.
Các quan chức Mỹ và phương Tây nói rằng họ vẫn nghĩ rằng không có khả năng Putin sẽ thực hiện những lời đe dọa của mình. Họ nói rằng có lẽ nhất, ông hy vọng sẽ ngăn cản phương Tây cung cấp hỗ trợ quân sự ngày càng phức tạp hơn cho Ukraine trong khi việc huy động thêm 300.000 quân cho phép Nga đảo ngược hoặc ít nhất là ngăn chặn những thất bại quân sự của mình trên chiến trường.
Nhưng những lời đe dọa dường như chỉ củng cố quyết tâm của phương Tây trong việc tiếp tục gửi vũ khí tới Ukraine và quân đội Ukraine đang tiếp tục tiến vào lãnh thổ do Nga chiếm đóng. Ngay cả khi Putin tuyên bố sáp nhập ở Moscow vào thứ Sáu và quân đội Nga mới nhập ngũ đang đến Ukraine, quân đội Ukraine đang trong quá trình bao vây các binh sĩ Nga ở phía đông thành phố Lyman, mở rộng phạm vi của họ từ những bước tiến gần đây của họ ở Kharkiv sang khu vực mới nhập của Donetsk.
Trong tất cả bốn khu vực mà Putin nói rằng ông đang thôn tính – Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia – Nga chỉ kiểm soát một phần lãnh thổ. Giờ đây, các khu vực đang tranh giành được Moscow coi là của Nga, có thể lập biểu đồ về một quá trình các sự kiện hướng tới việc sử dụng vũ khí hạt nhân lần đầu tiên kể từ vụ ném bom nguyên tử vào năm 1945 của Nhật Bản.
Franz-Stefan Gady, thành viên cấp cao của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở London, cho biết: “Đó là một sự kiện có xác suất thấp, nhưng là trường hợp nghiêm trọng nhất về vũ khí hạt nhân kể từ những năm 1980”. “Đó là một tình huống rất nguy hiểm và nó cần được các nhà hoạch định chính sách phương Tây xem xét một cách nghiêm túc.”
Các quan chức Hoa Kỳ và châu Âu cho biết họ đang xem xét các mối đe dọa một cách nghiêm túc. Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan hôm Chủ nhật cho biết sẽ có “hậu quả thảm khốc” nếu Nga sử dụng vũ khí hạt nhân. Ông từ chối nêu rõ những điều đó sẽ như thế nào nhưng cho biết hậu quả chính xác đã được thông báo riêng cho các quan chức Nga “ở cấp rất cao”.“ Họ hiểu rõ những gì họ sẽ phải đối mặt nếu đi trên con đường tăm tối đó,” ông Jake Sullivan nói.