Khổ thân ông Đặng Hùng Võ!

Thái Hạo

Tôi đọc tít báo này nhưng không hiểu lắm. Lý do là bản thân nội dung cái câu ấy có vẻ vô lý; và quan trọng nữa là vì mình vốn dân ngoại đạo nên có những thuật ngữ chuyên môn bị mù mờ. Vậy là phải mò mẫm, đọc bài báo rồi đọc thêm một số thứ khác có liên quan nữa.

Khổ thân ông Đặng Hùng Võ! Ông nói “Nhà nước phải cương quyết thu được giá trị đất đai tăng thêm do quá trình đầu tư trên đất mang lại”, thế mà các nhà báo “giật” thành như trong hình!

Cái mà ông Võ nói là làm sao “khai thác [được] nguồn vốn tiềm ẩn trong đất” để “tăng vốn đầu tư cho quốc gia” vì “không khai thác được vốn tiềm ẩn trong đất thì phát triển rất chật vật”. Làm bằng cách nào? Tăng giá trị của đất, ví dụ như đầu tư dự án vào khu vực đất đai đó. Đất đang 1 triệu/m2, sau khi đầu tư thì tăng lên 100 triệu/m2. Nhà nước sẽ thu một phần trong 99 triệu chênh lệch đó (vì nhà nước đã đầu tư nên góp phần làm tăng giá trị của đất). Cái này gọi là “đôi bên cùng có lợi” (dân và nhà nước). Ông Võ nói “thu” chứ không nói “thu hồi lại”, hai cái này khác hẳn nhau. Trong một bài báo khác ông có nói “thu hồi lại”, nhưng nghĩa của nó, nôm na là, lấy lại cái phần đầu tư mà mình đã góp vào đồng thời lấy một phần “thù lao” vì đã có công cho sự gia tăng đó. Ông nói rõ “Thu giá trị đất đai tăng thêm là việc thu giá trị đất đai tăng thêm không do đầu tư của chủ sử dụng đất mang lại mà chủ yếu do đầu tư công hay đầu tư phát triển chung. Thu giá trị đất đai tăng thêm là giải pháp thu hồi lại chi phí đã đầu tư phát triển của Nhà nước”.

Bài báo trên là ghi lại lời phát biểu của ông, tôi tìm thì thấy một bài khác, là bài do chính ông viết (chứ không phải nói), và nhận ra: bài phát biểu này chỉ là lược lại bài báo kia mà thôi. Ai thật sự muốn biết điều ông Đặng Hùng Võ nói và muốn biết một cách chi tiết thì mời đọc bài ở đây: https://mof.gov.vn/…/vclvcstc/pages_r/l/chi-tiet-tin…

Xin trích một đoạn: “Do hệ thống thu giá trị đất đai hiện hành của Việt Nam dựa chủ yếu vào thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi Nhà nước thu hồi đất đang sử dụng để giao đất, cho thuê đất cho các dự án đầu tư, nên có thể thấy nguồn thu là đáng kể cho ngân sách nhà nước nhưng không thể là nguồn thu bền vững, lâu dài và bảo đảm bền vững xã hội. Nguồn thu như vậy không dựa trên thị trường mà dựa trên quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, có thể gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực về lợi dụng quyền lực của Nhà nước, vì lợi ích nhóm, tham nhũng… Vì vậy, Nhà nước cần chuyển đổi từ hệ thống thu giá trị đất đai hiện hành dựa chủ yếu vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sang hệ thống thu giá trị đất đai dựa chủ yếu vào thuế tài sản, nhưng việc chuyển đổi này cần phải thực hiện đồng bộ với việc đổi mới công tác định giá đất. Theo đó, Nhà nước cần sớm ban hành Luật Thuế tài sản để tạo nguồn thu ổn định, bền vững từ đất. Mặt khác đây cũng là giải pháp để hạn chế đầu cơ đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và điều chỉnh quá trình phát triển khu dân cư đô thị và nông thôn”.

Đừng chửi ông Đặng Hùng Võ nữa. Điều ông ấy nói mà làm được thì sẽ không còn nhiều dân oan như bây giờ, sẽ không còn những Thủ Thiêm. Bởi theo ông Võ, để vốn hóa đất đai như trên thì phải làm được 2 việc cơ bản: (1) “Bỏ tư duy bao cấp đi”, “không phải hơi một tí đưa công cụ hành chính ra mà phải tôn trọng công cụ thị trường”; (2) “Chuyển dịch đất đai theo hướng đồng thuận xã hội, những người có đất phục vụ dự án đưa ra nhiều cách miễn là cộng đồng người đang sử dụng đất có thể đồng thuận theo đa số cộng đồng”. Nghĩa là cơ bản sẽ không còn cưỡng chế và “cướp đất” nữa.

Tóm lại, sau khi đọc cả bài phát biểu lẫn bài báo của ông Đặng Hùng Võ, tôi hiểu rằng, ông ấy nhìn thấy những bất cập, bất công và đề xuất hướng giải quyết. Nhà nước không thể tiếp tục dùng công cụ hành chính để thu hồi đất rồi giao cho các chủ đầu tư như đã từng giao cho những FLC. Vì làm như thế thì chính nhà nước cũng chỉ thu được ít đồng tiền thuế còm, còn dân thì mất đất vì giá đền bù rẻ mạt. Bây giờ phải làm khác đi, gần giống như Tây vậy: đầu tư và thỏa thuận. Lúc này cả nhà nước và người dân mới cùng được lợi, chứ không phải để tiền chảy vào túi các doanh nghiệp cá mập và những nhóm lợi ích.

Còn nhiều cái tiến bộ nữa trong quan điểm của ổng, hãy đọc đi đã!

Không ai rành rẽ về mọi lĩnh vực cả, nhưng ít nhất cũng không nên chỉ đọc mỗi cái tít báo là liền nóng máu lên mà không cần mở bài ra đọc xem người ta nói gì. Tốt hơn nữa thì cố gắng đọc cả những thứ có liên quan để hiểu vấn đề một cách cơ bản, rồi nếu có mắng ai đó thì cũng chưa muộn./.

Thái Hạo