Tội mấy ông chủ tịch!

Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh

Vàng sa xuống giếng, khôn tìm
Người sa lời nói, như chim sổ lồng
(Ca dao)

Nguyên thủ quốc gia, ở xứ nào cũng vậy, từ hành động cho tới lời ăn tiếng nói đều được truyền thông, dân chúng chú ý đặc biệt. Riêng Việt Nam thời nay, sự chú ý đó dường như lại có những nét đặc biệt … không giống ai.

Chủ tịch Nguyễn Minh Triết (2009)

Trong chuyến thăm nước Cuba cộng sản anh em, phát biểu trước báo chí, ông nói:

“Có người ví von Việt Nam, Cuba như là trời đất sinh ra, một anh ở phía … đông, một anh ở phía tây. Chúng ta thay nhau canh giữ hòa bình cho thế giới. Cuba thức thì Việt Nam ngủ. Việt Nam gác thì Cuba nghỉ.” (1)

Trong một cuộc nói chuyện với hội nghị Việt kiều, ông cho biết trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc của mình, ông có hoan nghênh Tổng Thống Mỹ, Barack Obama, tuyên bố sẽ đóng cửa nhà tù Guantanamo, nhưng cũng cho là “khó lắm”, và nói như vậy, theo ông, “là mình vừa động viên ông Obama, nhưng mình vừa phân hóa cái nội bộ” chính quyền đó. (2)

Nếu những ai hiểu ông, có lẽ sẽ cười vui, thể tất cho ông, coi đó như là những lời lẽ mộc mạc kiểu “Hai Lúa”, mà “quên” đi mình đang là nguyên thủ.

Thế nhưng, dư luận người Việt trong ngoài nước nhiều năm nay thì có những đánh giá trái chiều.

Thương ông Chủ tịch.

Chủ tịch Trần Đại Quang (2018)

Trong cuộc tiếp xúc cử tri ngày 19/6/2018, ông có phát biểu, và được báo Tuổi trẻ tường thuật, trong đó có đoạn: “Tiếp xúc cử tri với vai trò đại biểu Quốc hội TPHCM, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nói ông đồng tình với kiến nghị của cử tri cần có Luật biểu tình và hứa báo cáo Quốc hội về nội dung này”.

Thế nhưng, ngót một tháng sau, bất ngờ tờ báo này bị Bộ Thông Tin – Truyền Thông phạt 50 triệu đồng, buộc xin lỗi, cải chính nội dung trên. Vì theo cơ quan này, Chủ tịch nước Quang không có phát biểu như vậy. (3)

Ai ít biết và quan tâm tới cách làm việc của làng báo và vấn đề dự luật Biểu tình, ắt hẳn chẳng thắc mắc lắm.

Còn ngược lại, những ai biết chút về sự nghiêm ngặt trong cách làm báo, nhất là liên quan tới các VIP, và vấn đề “nhạy cảm” của luật Biểu tình, thì không khỏi nghi ngại, ví như bảo:

“Làm sao một tờ báo lớn nổi tiếng mà dám liều lĩnh, nhét chữ vào miệng ông Chủ tịch nước thế nhỉ, mà lại những chữ quá quan trọng như vậy? Tưởng là quyền lực lắm, thế mà nói năng cũng bị …”

Khổ cho ông (cố) Chủ tịch.

Chủ tịch Tô Lâm (2024)

Trong chuyến làm việc tới Mỹ vừa qua, trên cương vị Tổng bí thư – Chủ tịch nước, ông có bài phát biểu tại sự kiện kỷ niệm một năm nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, hướng tới kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt – Mỹ ở New York, trong đó (được cho là) có đoạn:

“Trong Cách mạng Tháng 8, những người bạn Mỹ là lực lượng nước ngoài duy nhất bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã được mời tham dự Lễ Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 và chứng kiến Hồ Chủ tịch trích dẫn Tuyên ngôn độc lập Mỹ. Hôm đó, tại quảng trường Ba Đình lịch sử, trên khán đài nổi bật khẩu hiệu ‘Hoan nghênh phái đoàn Mỹ”.

Thế nhưng, trên báo nhà nước hiện tại không có đoạn trên (4), còn trong bản lưu trên Internet thì vẫn có (5) (6).

Lại tha hồ bình luận, đồn đoán thực hư.

Người “bênh” thì chắc sẽ bảo: “Ôi dào! Đối ngoại thì phải nói thế thôi, chứ không cần thiết phải để người dân trong nước biết mấy câu đó, không có lợi”.

Nhưng ngược lại, biết đâu cũng có người cho là

“Lại trống đánh xuôi, kèn thổi ngược rồi. ‘Nhất thể hóa’ đến như thế, tưởng là quyền lực ‘vô đối’, thế mà cũng vẫn bị …”.

Khó cho ông (tân) Chủ tịch, nhiều lẽ.

Ghi chú:

1. com/watch?v=cAqyjhrwVeo&ab_channel=ch%E1%BB%91ngt%E1%BA%A9yn%C3%A3o
2. com/watch?v=5wj0BBvTbF4&t=6s&ab_channel=PhungMai
3. https://baochinhphu.vn/bao-tuoi-tre-online-bi-dinh-ban-3-thang-phat-220-trieu-dong-102241772.htm
4. https://tuoitre.vn/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-to-lam-nhan-mot-nam-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-viet-my-20240923103303079.htm
5. https://web.archive.org/web/20240924014140/https://tuoitre.vn/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-to-lam-nhan-mot-nam-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-viet-my-20240923103303079.htm
6. https://www.facebook.com/BBCnewsVietnamese/photos/nh%E1%BB%AFng-ng%C6%B0%E1%BB%9Di-b%E1%BA%A1n-m%E1%BB%B9-kh%C3%B4ng-c%C3%B2nh%C3%B4m-239-tu%E1%BB%95i-tr%E1%BA%BB-online-%C4%91%C4%83ng-nguy%C3%AAn-v%C4%83n-b%C3%A0i-ph%C3%A1t-bi%E1%BB%83/933309642168647/