Nguyễn Công Bằng
Cuộc chiến cung đình giành quyền lực giữa những người đồng chí cộng sản đang diễn ra gay cấn và khốc liệt ở Hà Nội – Thành phố vì hoà bình như chính quyền Việt Nam đang rêu rao. Hai tay chơi cờ vây Tô Lâm và Nguyễn Phú Trọng đang đi những nước cờ sát phạt nhằm mục đích hạ bệ bên kia, giành quyền lực cho phe mình.
Như đã nhiều lần trình bày, Tô Lâm ̶ người đã giữ ghế Bộ trưởng Công an hơn 8 năm qua. Bộ Công an là một trong những cơ quan quyền lực nhất trong bộ máy chính trị Việt Nam, và Tô Lâm cũng là một nhân vật đầy quyền lực trong hệ thống. Mặc dù giương cao ngọn cờ chống tham nhũng, nhưng Nguyễn Phú Trọng không thể không sử dụng Tô Lâm, cho dù Tô Lâm cũng tham nhũng vô cùng ghê gớm. Khi sức khỏe Trọng giảm sút, Tô Lâm đã ôm tham vọng trở thành Tổng Bí thư để khuynh loát hệ thống chính trị Việt Nam dưới sức mạnh dùi cùi và súng của an ninh và cảnh sát.
Tô Lâm đến tối đa năm 2026 là phải rời cái ghế Bộ trưởng Công an, vì đã hết thời hạn nắm giữ chức vụ này. Để đảm bào an toàn bản thân và phe nhóm, Tô Lâm đã gây áp lực để Nguyễn Phú Trọng phải chấp thuận cho một trong các đàn em của Tô Lâm là Lương Tam Quang nắm giữ chức Bộ trưởng Công an. Nhưng Nguyễn Phú Trọng không vừa ý với việc Tô Lâm nắm giữ quá nhiều quyền lực, cho nên không đồng ý ghế Bộ trưởng Công an sẽ tiếp tục nằm trong tay của đàn em Tô Lâm, như thế khác nào Trọng “múa tay trong bị” và bất lực trước Tô Lâm. Và để áp lực với Trọng, Tô Lâm đã áp dụng chiêu bài “chống tham nhũng không có vùng cấm” để tung ra bằng chứng tham nhũng, hạ bệ nhiều con bài trong tay Trọng như Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ và Trương Thị Mai, khiến nhân sự trong Bộ Chính trị bị thiếu hụt, trung ương Đảng bị náo loạn.
Vừa qua, Trọng đã đi một nước cờ hiểm để tước cái ghế Bộ trưởng Công an của Tô Lâm, khiến Tô Lâm rơi vào thế chẳng đặng đừng. Khi Tô Lâm nhất quyết không chịu rời ghế Bộ trưởng Công an, tại Hội nghị Trung ương 9 vừa qua, Trọng đã không chấp nhận đưa vào Bộ Chính trị hai đàn em của Tô Lâm, cũng là hai ứng viên tiềm năng cho chức Bộ trưởng là Lương Tam Quang và Nguyễn Duy Ngọc. Tuy nhiên, để trấn an Tô Lâm, Trọng đã chỉ đạo cho việc chấp nhận cho Tô Lâm lên giữ chức Chủ tịch nước. Đồng thời Trọng đã giữ kín âm mưu của mình, đến mức Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đã khẳng định trước báo giới ngày 19/5 là Quốc hội không có lịch miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Công an của Tô Lâm, điều đó có nghĩa là Tô Lâm “một đít hai ghế” vừa làm Chủ tịch nước vừa làm Bộ trưởng Công an.
Tuy vậy, dư luận thấy khó có thể chấp nhận cảnh “một đít hai ghế ” quá ngược ngạo như vậy, nên đã bàn tán xôn xao. Điều này cũng nằm trong âm mưu của Trọng trước đó, cho nên Trọng đã bật đèn xanh cho Phạm Minh Chính ̶ đương kim Thủ tướng, tung ra một đòn hiểm, với lý do là dư luận không đồng ý, nên đã đề xuất bổ sung lịch làm việc của Quốc hội vào chiều 21/5, theo đó, đã miễn nhiệm chức vụ Bộ trưởng Công an của Tô Lâm.
Đây là một chiêu độc của Trọng, với sự hùa theo của Chính, nhằm truất cái ghế Bộ trưởng Công an quyền lực của Tô Lâm. Chính vì vậy, khi Tô Lâm đọc lời tuyên thệ chủ tịch nước, mặt Tô Lâm dài như cái bơm, chứ không thấy hớn hở vui mừng chút nào.
Khi Tô Lâm mất cái ghế Bộ trưởng Công an, mà hai đàn em chưa nắm được cái ghế này, thì nhiều người đã lo lắng một tương lai ảm đạm của Tô Lâm. Nhất là khi người ta nghe được tin Trọng sắp xếp cho Trần Cẩm Tú hoặc Phan Đình Trạc nắm cái ghế Bộ trưởng Công an vào tháng 6 tới. Theo một logic chính trị quen thuộc, nếu khi có một Bộ trưởng mới, nhân vật này sẽ phân công công việc lại cho các Thứ trưởng, và hai cái chức vụ quan trọng là Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra và Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra do Lương Tam Quang và Nguyễn Duy Ngọc đang nắm giữ sẽ dần bị chuyển sang cho người khác. Và như vậy, như cua không còn càng, cá không còn vây, Tô Lâm sẽ bị suy yếu và có thể sẽ bị hạ bệ theo một cách đầy cay đắng.
Nhưng Tô Lâm cũng tỏ ra là một tay chơi cờ vây cũng sát phạt không kém Trọng bao nhiêu.
Thấy trước khả năng mình bị cắt vây cánh, và đối mặt trước một tương lai bất định khi không còn kiểm soát Bộ Công an, Tô Lâm đã tìm cách phản đòn. Hàng loạt facebookers đã đồng loạt lên tin cho biết ngày 28/5 Đảng uỷ Công an Trung ương, Bộ Công an đã tổ chức lấy ý kiến giới thiệu nhân sự cho chức vụ Bộ trưởng Công an nhiệm kỳ sắp tới, và tất cả Giám đốc Công an của 64 tỉnh thành trên cả nước đã bị triệu tập tham gia sự kiện này. Nhân vật được tất cả tín nhiệm đề cử vào chức vụ Bộ trưởng không ai khác chính là Lương Tam Quang – Thứ trưởng và là đàn em thân tín của Tô Lâm.
Chơi chiêu này, Tô Lâm đã dùng quyền uy của mình để chỉ đạo việc chỉ định người kế nhiệm, đồng nghĩa với việc thể hiện sức mạnh đồng lòng và đoàn kết của toàn bộ lực lượng công an cả nước. Hệ thống chính trị Việt Nam luôn hay thể hiện “dân chủ xã hội chủ nghĩa” thông qua việc lấy ý kiến từ cơ sở. Và dường như kết quả này muốn đưa ra một thông điệp là chúng tôi, lực lượng công an chỉ chấp nhận tướng Lương Tam Quang, nếu người khác lên thì chúng tôi sẽ không phục tùng.
Đây là một sự kiện chưa từng xảy ra trước đây, khi một Bộ ̶ cơ quan cấp dưới, lại tự ý lấy ý kiến giới thiệu nhân sự Bộ trưởng, không thèm đếm xỉa đến các cơ quan cấp trên, đặc biệt là Bộ Chính trị và trung ương Đảng. Điều này cũng như là lời tuyên chiến của Tô Lâm đối với Nguyễn Phú Trọng trong việc giành ghế Bộ trưởng Công an.
Đòn phản công mới nhất này của Tô Lâm đã làm rúng động chính trường Việt Nam. Liệu Tô Lâm sẽ giành chiến thắng với sự nhượng bộ của Nguyễn Phú Trọng? Hay là Nguyễn Phú Trọng kiên quyết không chấp nhận việc “gạo nấu thành cơm” này của Tô Lâm, mà phải giành ghế Bộ trưởng Công an cho đàn em của mình?
Chúng ta sẽ cùng chờ xem hồi sau sẽ rõ nhé.