Chuyên gia LHQ bàng hoàng trước vụ hành quyết ở Việt Nam

Người dịch Vũ Quốc Ngữ

02 tháng 10 năm 2023

Thông cáo báo chí của Văn phòng Cao uỷ Nhân quyền LHQ

GENEVA (ngày 2 tháng 10 năm 2023) – Một chuyên gia của Liên Hiệp Quốc hôm nay bày tỏ sự thất vọng trước việc xử tử một tù nhân bị kết án ở Việt Nam, bất chấp nhiều lần kêu gọi khoan hồng cho người này.

Morris Tidball-Binz, Báo cáo viên đặc biệt của LHQ về các vụ hành quyết ngoài tư pháp, không được xét xử công bằng hoặc tùy tiện nói: “Tôi cảm thấy khó chịu trước việc hành quyết Lê Văn Mạnh bất chấp những lời kêu gọi khoan hồng, trước những nghi ngờ nghiêm trọng về tính công bằng của quá trình xét xử ông và những cáo buộc đáng tin cậy về việc tra tấn hoặc ngược đãi để buộc phải nhận tội.”

Lê Văn Mạnh bị Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam kết tội giết người vào tháng 7 năm 2005. Có ý kiến lo ngại rằng ông đã bị ép viết bản tự thú, bản này sau đó được dùng làm bằng chứng chống lại ông và dẫn đến việc ông bị kết án tử hình. Tidball-Binz nói: “Theo luật nhân quyền quốc tế, bất kỳ lời khai nào được chứng minh là do bị tra tấn đều không được sử dụng làm bằng chứng trong bất kỳ thủ tục tố tụng nào.”

Chuyên gia này cho biết nhà chức trách đã không thông báo cho người thân của ông Mạnh về ngày thi hành án, cũng như không cho gia đình cơ hội đến thăm tù nhân bị kết án trước khi thi hành án. Thay vào đó, gia đình được yêu cầu nộp đơn lên tòa án để nhận thi hài của ông trong vòng ba ngày.

Ủy ban Nhân quyền đã tuyên bố rằng “việc không cung cấp thông báo kịp thời cho các cá nhân bị kết án tử hình về ngày thi hành án tử hình, theo quy định, cấu thành một hình thức ngược đãi, khiến việc thi hành án sau đó trái với Công ước Quốc tế về các quyền dân sự và chính trị.”

Báo cáo viên đặc biệt cho biết: “Tôi quan ngại sâu sắc về tính chất bí mật của việc thi hành án tử hình ở Việt Nam.” Ông nói: “Kết quả là dữ liệu và số liệu thống kê về các vụ hành quyết trong nước không được công khai” đồng thời cho biết thêm rằng tính minh bạch là yêu cầu tối thiểu trong việc áp dụng hình phạt tử hình.

Các biện pháp bảo vệ của Liên Hiệp quốc bảo vệ quyền của những người phải đối mặt với án tử hình kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên công bố thông tin về việc sử dụng hình phạt tử hình đối với từng loại tội phạm được cho phép áp dụng hình phạt tử hình và nếu có thể, thông tin hàng năm về việc sử dụng hình phạt tử hình, trong đó có số người bị kết án tử hình, số vụ thi hành án đã thực hiện, số người bị kết án tử hình và số bản án tử hình được hủy bỏ hoặc giảm nhẹ khi kháng cáo.

Tidball-Binz kêu gọi Chính phủ Việt Nam xem xét việc tạm dừng sử dụng hình phạt tử hình và tiến hành rà soát một cách có hệ thống tất cả các trường hợp sử dụng hình phạt tử hình.

Nguồn: UN expert appalled by execution in Viet Nam