Các bên tranh chấp ASEAN nên giải quyết vấn đề biển Đông trước khi đối đấu với Trung quốc

Timothy Trinh

Hoa Kỳ kêu gọi các nước ASEAN tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông hãy giải quyết những khác biệt của họ với nhau, để họ có thể tăng cường “tiếng nói chung” trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Washington về Đông Á, Daniel Kritenbrink, cho biết Hoa Kỳ đặc biệt phấn khởi về các thỏa thuận gần đây giữa Indonesia và Việt Nam, cũng như giữa Indonesia và Malaysia, để giải quyết các ranh giới trên biển của họ và chấm dứt các tranh chấp kéo dài về các yêu sách chồng chéo của họ đối với các phần của Biển Đông.

“Chúng tôi tin rằng chính sách của Hoa Kỳ đã củng cố niềm tin của khu vực vào quyết tâm của Hoa Kỳ, và nó đã trao quyền cho các bên yêu sách Biển Đông lên tiếng công khai để bảo vệ quyền và lợi ích của chính họ,” ông nói tại một diễn đàn do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược tổ chức vào hôm thứ Tư.

“Trong tương lai, chúng tôi muốn hỗ trợ các bên tranh chấp ở Đông Nam Á bằng cả lời nói và hành động của mình,” ông Kritenbrink nhấn mạnh.

Các sự kiện gần đây, bao gồm một vụ hồi tháng 5 khi các tàu hải cảnh và tàu dân quân biển Trung Quốc đã “tham gia vào các hoạt động không an toàn” ở vùng biển xung quanh các cơ sở dầu khí của Việt Nam, cho thấy “xu hướng gia tăng và rõ ràng” về hành vi cưỡng ép của Trung Quốc trong vùng biển tranh chấp.

Những hành vi khiêu khích của các đội tàu Trung Quốc làm tăng rủi ro cho sự phát triển năng lượng của các nước ASEAN trong vùng đặc quyền kinh tế của họ, đẩy lùi cạnh tranh một cách hiệu quả, và mở đường cho nhà cầm quyền Bắc Kinh thực hiện các thỏa thuận khai thác dầu khí với các công ty nhà nước.

Ông Kritenbrink phản đối những hành vi bắt nạt của Trung Quốc đối với các nước ASEAN, và khẳng định rằng: “Mỹ ủng hộ các quốc gia đứng lên bảo vệ lợi ích của họ và chống lại áp lực phải chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào theo đó họ buộc phải nhường các quyền đó (đối với tài nguyên thiên nhiên trong vùng đặc quyền kinh tế của họ) cho bất kỳ quốc gia nào khác”.

“Chúng tôi không kinh doanh trong việc ép buộc các quốc gia lựa chọn… (nhưng) đảm bảo các quốc gia đều có quyền lựa chọn và khả năng đưa ra quyết định của riêng họ mà không bị ép buộc,” ông nói.

Tóm lại:

Hoa Kỳ không đưa ra lập trường nào về các yêu sách lãnh thổ chồng chéo đối với các phần của Biển Đông. Nói một cách đơn giản, Washington không muốn xác nhận đảo / rạn / bãi cạn này thuộc chủ quyền của quốc gia nào – Việt Nam, Philippines, Trung Quốc hoặc nước nào khác.

Hoa Kỳ chỉ khẳng định rằng các yêu sách hàng hải của các bên yêu sách phải phù hợp với luật pháp quốc tế. Nói đơn giản, Bắc Kinh không thể ngăn cản quyền tự do hàng hải và hàng không trong vùng có các thực thể do Trung Quốc kiểm soát.

Hoa Kỳ kêu gọi các nước ASEAN tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông (điển hình là Việt Nam, Philippines, Indonesia, Malaysia và Brunei) hãy giải quyết những khác biệt của họ với nhau về các yêu sách chồng chéo của họ đối với các phần của Biển Đông, để họ có “tiếng nói chung” mạnh mẽ trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

Và, Hoa Kỳ muốn hỗ trợ các bên tranh chấp ở Đông Nam Á bằng “cả lời nói và hành động” của mình.

Người Đà Lạt Xưa