Tại sao hình Phạm Minh Chính – Zelensky tại Thượng đỉnh G7 bị đục bỏ?

Mai Luân (RFA)

Nghi vấn hiện nay vẫn là, có một thế lực nào đấy trên thượng tầng Ba Đình mắc vào bẫy của Nga quá sâu đến mức run sợ trước bức ảnh “tay bắt mặt mừng” của Phạm Minh Chính khi gặp Tổng thống Ukraine bên lề Thượng đỉnh G7 mở rộng. Quan trọng hơn, hôm 21/5 bắt tay với Zelensky nhưng ngay ngày sau đó 22/5, ông Chính về Hà Nội lại bắt tay với Chủ tịch đảng “Nước Nga Thống nhất” (EP) Mevedev, nên đã có lệnh các báo phải “phi tang” bằng chứng hữu hảo với Kiyv.

Vậy là lần thứ ba Việt Nam được mời dự Thượng đỉnh G7 mở rộng. Câu chuyện dài về thời gian ngắn của Phạm Minh Chính ở Hiroshima cho thấy, Việt Nam thực sự lúng túng về ngoại giao khi cuộc chiến ở Ukraine tiệm tiến đến một thời điểm bước ngoặt. Giống như các lần trước, lần nay Việt Nam cũng được mời đăng đàn tại Hội nghị (1). Thủ tướng Việt Nam trình bày ba thông điệp: tiếp cận tổng thể về các vấn đề hòa bình, nhắc lại tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng Hiến chương LHQ và khẳng định lòng tin chiến lược… Cảm nhận chung là Việt Nam vẫn “đánh võng”, nói một đàng làm một nẻo trong các động thái liên quan đến cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine. Thủ tướng Chính nói để không nói gì cả, không ăn nhập gì đến các vấn đề ở Hội nghị và không đưa ra được bất cứ một quan điểm cụ thể nào để ủng hộ lời kêu gọi của Ukraine tại thượng đỉnh Hiroshima (2).

Trong khí đó, Tổng thống Ukraine đã “sáng chói” tại Hội nghị nói trên. Chiều 20/5, trước khi được chủ nhà đưa đến đảo Ujina của Hiroshima, Tổng thống Zelensky đã viết trên Twitter: “Nhật Bản – G7 – các cuộc gặp quan trọng với các đối tác và bạn bè của Ukraine. An ninh và tăng cường hợp tác vì chiến thắng của chúng ta. Hôm nay hòa bình sẽ trở nên gần hơn”. Trong hai ngày dày đặc các tiếp xúc ở Hiroshima, ông đã ráo riết vận động ngoại giao với hàng loạt cuộc họp song phương. Trong một video clip được chia sẻ nhiều trên mạng, Zelensky chủ động đến bắt tay Phạm Minh Chính, lúc đó đang đứng lấp ló ở một góc phòng. Phạm Minh Chính cười gượng gạo bắt tay Zelensky trong thế bị động. Nhưng rồi Zelensky cũng không hề nhắc đến “cái bắt tay” ấy với Phạm Minh Chính khi ông rời Hiroshima. Tổng thống Zelensky đã tweet: “G7, đối tác, Ukraine. Một ngày ngoại giao bận rộn để mang chiến thắng đến gần hơn. Trong ngày, tôi đã gặp Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Tổng thống Indonesia Jokowi, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Fumio Kishida, Thủ tướng Anh Rishi Sunak, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (Không điểm tên Thủ tướng Việt Nam) (3)

Tất cả truyền thông lề Đảng, lề dân ở Việt Nam, tất nhiên, vì chưa hề được đọc cái Tweet nói trên của Zelensky, đã đăng cấp tập và hồ hởi trên hầu hết các trang mạng. Trong bức hình chụp hôm 21/5, ngày cuối của Thượng đỉnh mở rộng, Thủ tướng Chính được ghi nhìn với các động tác xởi lởi, dùng một tay bắt, tay kia vỗ nhẹ vào cùi chỏ ông Zelensky thân mật giống như đang gặp gỡ một người bạn lâu năm. Tờ Tuổi Trẻ dẫn nguồn Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết thêm, Thủ tướng Chính nhấn mạnh là đất nước đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, Việt Nam “thấu hiểu các giá trị của hòa bình.” Trên tinh thần đó, Việt Nam đã hỗ trợ nhân đạo cho nhân dân Ukraine và sẵn sàng hỗ trợ các bên tìm kiếm một giải pháp hòa bình lâu dài. Đáp lại, Tổng thống Zelensky được cho là “bày tỏ cảm kích trước lập trường và sự hỗ trợ nhân đạo của Việt Nam, nhất trí sẽ có các biện pháp để tăng cường quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước” (4). Nhưng trớ trêu thay, trang mạng Đài tiếng nói Việt Nam (VOV) lại “giật” một cái tít nghe thật vô duyên “Thủ tướng gặp ngắn Tổng thống Ukraine” (5).

Chẳng rõ “gặp ngắn”, “gặp dài” nghĩa là thế nào, chỉ biết sau có một ngày, tất cả những bức hình nói trên, không cánh mà bay khỏi tất cả các trang báo và các trạng mạng chính thống tiếng Việt (tờ Tuổi Trẻ tiếng Anh vẫn còn hình). Thô bạo đến mức, trên các tờ “Tuổi trẻ” và “Thanh Niên” dù có đưa tin về cuộc gặp giữa Chính với Zelensky, nhưng không còn những bức hình từ hôm qua nữa (6). Câu chuyện hô “biến” bức ảnh Thủ tướng bắt tay Nguyên thủ một đất nước một thời cũng từng cùng chiến hào với Hà Nội là chưa hề xẩy ra trong ngoại giao Việt Nam. Câu chuyện này gợi lại phản ứng của Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam hồi họ gửi thư ngỏ cho “Hà Nội Mới”, về sự cố ngày 3/10/2022. Phó Đại sứ Ukraine Nataliya Zhynkina lúc ấy đã chất vấn: “Quý vị mời Ukraine tham gia chạy vì hòa bình mà không giữ lại hình ảnh của chúng tôi? Tại sao đăng lên rồi lại xoá đi? Thay vào đó, lại đăng hình cờ của cái quốc gia đã phát động một cuộc chiến tranh lớn nhất ở châu Âu? Vậy ý đồ của quý vị là gì?” (7)

Lần này theo dõi sự cố xóa hình ảnh một trong “Tứ trụ” Việt Nam bắt tay “trên mức thân mật” với Nguyên thủ của nước mình mà Đại sứ quán Ukriane ở Hà Nội không hề có phản ứng. Điều này có thể có hai hàm ý: Ukriane hiểu Việt Nam không muốn làm mất lòng lãnh đạo Nga và Kiyv không kỳ vọng Hà Nội có thể làm gì trên thực tế để góp phần mang lại hòa bình cho nhân dân Ukraine. Theo giới quan sát từ Hà Nội, nghi vấn hiện nay vẫn là, có một thế lực nào đó trên thượng tầng Ba Đình đã mắc vào bẫy của Nga quá sâu, run sợ trước bức ảnh “tay bắt mặt mừng” của Phạm Minh Chính khi gặp Tổng thống Ukraine bên lề G7. Hôm 21/5 bắt tay với Zelensky nhưng ngay ngày sau đó 22/5, ông Chính về Hà Nội lại bắt tay với Chủ tịch đảng Nước Nga Thống Nhất – Medvedev, cho nên đã có “trát” từ trên cao nhất, bắt các báo phải “phi tang” bằng chứng hữu hảo với Kiyv.

_____________

Tham khảo:

1. https://baotintuc.vn/chinh-tri/thu-tuong-phat-bieu-tai-phien-hop-huong-toi-mot-the-gioi-hoa-binh-on-dinh-va-thinh-vuong-20230521144349731.htm
2. https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-tong-thong-zelensky-ben-le-hoi-nghi-g7-mo-rong-20230521161321719.htm
3. https://twitter.com/ZelenskyyUa/status/1660291196030271490
4. https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-tong-thong-zelensky-ben-le-hoi-nghi-g7-mo-rong-20230521161321719.htm
5. https://vov.vn/chinh-tri/thu-tuong-gap-ngan-tong-thong-ukraine-post1021641.vov
6. https://tuoitre.vn/thu-tuong-pham-minh-chinh-gap-tong-thong-zelensky-ben-le-hoi-nghi-g7-mo-rong-20230521161321719.htm
7. https://www.voatiengviet.com/a/kiev-bat-dau-cong-khai-phe-phan-ha-noi-/6779130.html