Kẻ nào đứng đàng sau sự sỉ nhục điện Kremlin

Von Clemens Wergin (WELT)

Nguyễn Xuân Hoài lược dịch

Moscow đổ lỗi cho Ukraine đã tấn công bằng máy bay không người lái vào trung tâm quyền lực của Nga. Kiev phủ nhận vu cáo này và bày tỏ sự nghi ngờ khác. Những phỏng đoán nào là khả thi và điều gì bác bỏ chúng? Sau đây là một cái nhìn tổng quan về sự kiện này.

Khi phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, Moscow tin rằng có thể chiếm thủ đô Kiev của Ukraine chỉ trong vài ngày. Sau hơn một năm chiến tranh, cục diện có nhiều thay đổi. Kiev vẫn nằm chắc trong tay Ukraine, ngược lại, ngay cả Điện Kremlin ở Moscow, trung tâm quyền lực của Nga, dường như cũng lo ngại bị tấn công. Theo nguồn tin của Nga, hai máy bay không người lái đã tấn công Điện Kremlin vào tối thứ tư. Moscow nói về một âm mưu khủng bố của Ukraine nhằm ám sát Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Ukraine bác bỏ vu cáo này. Mychailo Podoljak, cố vấn Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selenskyj khẳng định, nước ông không liên quan gì đến vụ này. Ukraine không được lợi lộc gì trên chiến trường với sự kiện này, hơn nữa nó sẽ là một sự khiêu khích đối với Nga làm cho nước này càng thực hiện các biện pháp đáp trả khốc liệt hơn. Ngược lại cố vấn Podoljak lại cho rằng sự vu cáo này của Nga nhằm tạo cớ để „tấn công khủng bố“ Ukraine ác liệt hơn trong thời gian tới. Viết trên tweet, Podoliak cũng đề cập vụ tấn công Điện Kremlin này với hàng loạt hành động phá hoại khác ở Nga, do “các hoạt động du kích của lực lượng kháng chiến địa phương”, tức là các cuộc tấn công của lực lượng đối lập Nga tiến hành.

Trên thực tế, từ nhiều tháng trước đó, Nga đã chuẩn bị sẵn sàng đối phó với các cuộc tấn công có thể xảy ra của Ukraine nhằm vào Moscow. Họ đã bố trí các vị trí phòng không xung quanh Điện Kremlin và trên mái nhà của Bộ Quốc phòng. Việc một trong hai máy bay không người lái đã đột nhập thành công, như các đoạn video cho thấy, đã làm hỏng một mái vòm của Điện Kremlin không có nghĩa là đã tạo ra bất kỳ mối nguy hiểm nào đối với tính mạng của Putin, dù sao nhân vật này cũng không ở trong Điện Kremlin.

Tuy nhiên, điều này là một sự sỉ nhục đáng kể đối với Điện Kremlin vì lực lượng phòng không Nga đã không phát hiện và đánh chặn kịp thời. Người ta cũng không rõ máy bay không người lái này đến từ đâu, các video cho thấy chúng thuộc loại nào và bay từ hai hướng khác nhau tới mục tiêu.

Một số chuyên gia, dựa trên hành vi bay, dự đoán một chiếc thuộc loại Quadrokopter, loại này có thể xuất phát từ lãnh thổ Ukraine bay nhiều trăm kilomet tới Moscow. Tuy nhiên cũng có nhiều khả năng nó xuất phát ở khu vực không xa điện Kremlin.

Điều đó sẽ không loại trừ hoàn toàn Ukraine là tác giả vụ này, ví dụ, máy bay không người lái có thể đã được điều khiển bởi các lực lượng đặc nhiệm đã thâm nhập vào Nga trước đó. Tuy nhiên, rất có thể cuộc tấn công táo bạo này, diễn ra chỉ vài ngày trước lễ kỷ niệm ngày 9 tháng 5 để đánh dấu chiến thắng của Nga trong Thế chiến II, có thể đã được thực hiện bởi các lực lượng đối lập trong nội bộ nước Nga.

Mặt khác, một số chuyên gia cho hay đã nhìn thấy bóng mờ nhạt một máy bay không người lái kamikaze trong video, loại này chỉ có thể vận chuyển một đầu đạn cỡ nhỏ. Trong trường hợp này, câu hỏi đặt ra là liệu có khả năng một máy bay không người lái có thể vượt qua các hệ thống phòng không của Nga từ Ukraine tới Moscow rồi sau đó xâm nhập vào không phận Điện Kremlin với độ chính xác tuyệt đối hay không.

Một số nhà quan sát, có cả cố vấn Podoljak, thậm chí còn nghi ngờ vụ này là do Nga dàn dựng để lấy cớ tiếp tục leo thang chiến tranh ở Ukraine, thậm chí để tấn công ám sát tổng thống Ukraine, như Moscow đã nhiều lần tiến hành vào đầu cuộc chiến.

Nhà tư tưởng quân sự Phillips O’Brien của Đại học St.Andrews ở Scotland viết: “Có thể Nga đã làm một chiến dịch nhằm miêu tả Ukraine là vô trách nhiệm, hoặc để làm suy yếu sự ủng hộ của phương Tây hoặc để cố gắng tăng cường sự ủng hộ trong nội bộ của Nga”. Nhưng điều này chỉ là một trong nhiều giả thuyết đang lưu hành hiện nay.

Thật kỳ lạ khi một trong những video lại cho thấy bóng hai người leo thang lên mái vòm trước khi máy bay không người lái phát nổ. Điều này làm dấy lên nghi ngờ về một sự dàn dựng, hai nhân vật này leo lên mái , đợi sẵn ở đây để dập tắt đám cháy khi ngọn lửa bùng lên. Chuyên gia về Đông Âu Sergej Sumlenny nói: “Mọi thứ đều cho thấy, đây chỉ là một sự dàn dựng. Ông thấy một điều đáng ngờ nữa là vì sao đoạn phim camera về cuộc tấn công bằng máy bay không người lái có chất lượng cao lại bị rò rỉ ra ngoài. “Tất cả các camera giám sát xung quanh Điện Kremlin đều nằm dưới sự kiểm soát của Điện Kremlin. Không ai được phép chia sẻ các đoạn phim mà nếu không được phép”. Sullenny viết trên Twitter. “Điện Kremlin muốn chúng ta thấy hình ảnh này.” Điều đó có nghĩa là Moscow muốn khai thác cuộc tấn công càng nhiều càng tốt cho mục đích tuyên truyền. Tuy nhiên vẫn chưa có bằng chứng kẻ nào là tác giả thực sự.

Tuy nhiên các nhà quan sát khác lại cho rằng Moscow khó có thể dàn dựng một hành động lừa dối như vậy, vì qua đó cho thấy quân đội Nga bất lực, và củng cố quan điểm chế độ này không còn khả năng kiểm soát hoàn toàn tình hình. Còn đối với Ukraine cũng vậy, nếu vụ việc này do Ukraine tiến hành thì chứng tỏ chính sách trước sau như một của Ukrain đã thay đổi, tức họ chỉ tấn công các mục tiêu quân sự thật sự quan trọng ở Nga. Nếu vậy thì rốt cuộc đây là một đòn tấn công của lực lượng đối lập ở nước Nga ? Liệu có thể Ukraine đã sử dụng lực lượng du kích ở Nga để thực hiện cuộc tấn công này?

Michael Weiss, một nhà báo có nhiều mối quan hệ ở Ukraine, viết, theo một nguồn tin từ cơ quan mật vụ Ukraine, thì Kiev đã nhiều lần làm việc với các phe phái đối lập Nga trong quá khứ để sử dụng máy bay không người lái ngay bên trong nước Nga để tấn công, đánh phá các mục tiêu ở Nga.

Câu hỏi lúc này là, hậu quả của cuộc tấn công bất ngờ nàylà gì. Trước tiên là nỗi lo sợ về các cuộc tấn công trả đũa của Nga đối với Ukraine. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng Nga đã cạn kiệt các lựa chọn để leo thang, ít nhất là dưới ngưỡng vũ khí hạt nhân. Mặt khác, hậu quả chính trị phụ thuộc chủ yếu ai là người người thực sự phải chịu trách nhiệm, hoặc bị buộc tội là kẻ chủ mưu.

“Nếu Ukraine làm điều đó thì điều này sẽ khiến (Tổng thống) Biden khó xử và làm khó đối với yêu cầu của Ukraine về việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16”, chuyên gia quân sự Mỹ Max Boot nhận định. “Nhiều quan chức chính phủ nói với tôi họ không muốn cung cấp F-16 vì họ sợ chúng có thể được sử dụng để tấn công Điện Kremlin.”

Mặt khác, nhiều người Ukraine không khỏi bực bội vì có quá nhiều ồn ào trên thế giới về một cuộc tấn công Kremlen không gây thiệt hại bao nhiều cho nước Nga. Ngược lại hàng ngày Nga đang tấn công tàn phá Ukraine mỗi ngày nhưng thế giới lại ít đề cập tới. Nghị sĩ Ukraine Kira Rudik viết trên Twitter: “Tôi mong muốn giới truyền thông quốc tế sẽ chú ý nhiều hơn đến mọi tội ác chiến tranh ma Nga đã gây ra ở Ukraine như họ đang làm đối với những tuyên truyền ầm ĩ của Nga về một ‘cuộc tấn công vào Điện Kremlin do Ukraine tiến hành”.

Ảnh: 1. Hai bóng người trên đỉnh mái vòm; 2.Ảnh tĩnh cho thấy vụ nổ trên điện Kremlin.