Dân K’Ren quyết Tử cho con cháu họ quyết Sinh

Văn Toàn

Vâng dự án đầu tư 1.000 tỷ nhưng bồi thường cho dân 20tr/1 sào…xin hỏi 20tr đồng bạc lẻ chúng tôi làm được gì khi mất 1 sào đất….Đất từ thời ông bà tổ tiên để lại nuôi sống gia đình chúng tôi bao đời nay khơi khơi nhà nước thu hồi với giá rẻ mạt không thoả đáng. Dân đến 80% không đồng ý nhưng vẫn chèn ép cưỡng chế để thu hồi khi dân không đồng ý…cho tôi hỏi yêu đồng bào ở đâu ạ? Chúng tôi đang bảo vệ tài sản của chúng tôi là sai à?

Bà con Thôn K’Rèn, Lâm đồng bị cưỡng chế thu hồi đất, đe doạ người già và con nít.

Chính quyền xã đến từng hộ gia đình trong vụ thu hồi đất thực hiện dự án, ép mấy trẻ con người Cơ Ho kí giấy, nếu không kí ra đường nhận mặt thì sẽ gặp đâu đánh đó.

Chiều 17/2/2023, những cán bộ địa phương lợi dụng việc ở nhà không có người lớn (vì phần lớn người dân đang ngoài đồng ngày đêm túc trực bảo vệ đất) họ tới từng nhà bắt ép mấy đứa con nít kí hoặc nhận 1 giấy tờ nào đó, mấy đứa nhóc không làm theo và họ văng tục ra chửi, đe dọa ra đường nhận ra mặt sẽ đánh. Vài ngày trước đó, khi đưa máy móc san mặt bằng, 1 cán bộ xã đã văng tục, xưng mày tao với người dân, đe doạ dân nếu ra đường gặp được sẽ đánh họ.

Cũng trong ngày 17/2/2023, chính quyền Xã cũng đã cử hội phụ nữ vào để xoa dịu lòng dân, nhưng người dân đã ngăn cản và chất vấn làm cho những người này câm nín.

Người dân tộc K’ Ho (Cơ Ho) tại Thôn K’Rèn, X. Hiệp An, Đức Trọng Lâm đồng bị cưỡng chế thu hồi đất, khi mức bồi thường mà tỉnh đưa ra hết sức rẻ mạc, trong khi người dân chưa nhận tiền bồi thường hay đất tái định cư thì họ mang xe san bằng đất của người dân tộc Cơ Ho.

Vài năm trở lại đây, tỉnh Lâm Đồng đưa ra dự án xây dựng hồ chứa nước nghe rất đồng bào mang tên hồ chứa nước “Ta Hoét”, ngay chính người Cơ Ho cũng không biết tên này nghĩa là gì. Hai năm nay, chính quyền các cấp phổ biến cho người dân về việc thu hồi đất nông nghiệp thuộc địa bàn Thôn K’ Rèn, X. Hiệp An, H. Đức Trọng, T. Lâm Đồng (nơi có đa số là người đồng bào dân tộc Cơ Ho sinh sống), K’Rèn cách trung tâm TP. Đà Lạt khoảng 15km, trong dự án tương lai của tỉnh, K’Rèn và các thôn lân cận có khả năng cao được sáp nhập thành 1 phường của thành phố Đà Lạt. Dự án được chính quyền địa phương phổ biến là có quy mô lớn, là dự án trọng điểm của tỉnh, có thể góp phần cho việc chứa nước hoặc những lợi ích khác mà hồ mang lại (còn lợi ích sâu xa và bên trong thì chỉ có họ mới biết được).

Trong quá trình giải toả để thu hồi đất, chính quyền đã nhiều lần đưa ra những văn bản đối với những người đứng đầu tôn giáo ở trong thôn K’Rèn (cả Công Giáo và Tin Lành) để thông qua những vị này, người dân sẽ nghe theo và chấp nhận đền bù. Trong đó, các tín đồ của Tin Lành thuộc chi hội Dơng Krieng (K’Rèn) nhiều lần lên tiếng về việc ông Mục sư quản nhiệm của họ liên tục hối thúc và thuyết phục họ nhận tiền đền bù ngay trong những bài giảng ngày Chủ Nhật, trong khi đó, ngay chính ông và họ hàng của mình là những người nhận tiền đền bù đầu tiên mặc cho đa số người dân vẫn chưa nhận tiền.

Lí do họ không nhận số tiền này vì tiền được đền bù cho người dân hết sức rẻ mạt, thậm chí thấp 30 lần so với thị trường, trong quá trình đo đạc lại đất, nhiều diện tích đất của người dân bị đo hụt nhiều lần so với diện tích thực tế. Người dân không cam tâm, nên đã nhiều lần bỏ công sức tiền bạc, khiếu nại đến các các địa phương, thậm chí ra tận trung ương để khiếu nại sự việc. Ngay chính ngày 15/11/2021, ông Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương cũng đã đến tiếp xúc cử tri tại X. Hiệp An, trong lúc đó người dân thôn K’Rèn cũng đã nêu lên vấn đề này trước buổi tiếp xúc cử tri, nhưng dường như giá đất được đền bù vẫn không khá hơn là bao.

Người dân ở đây sẵn sàng giao đất của họ với điều kiện chính quyền phải đền bù hợp lí và cấp đất tái định canh cho người dân, sao cho chất lượng đất ở đó phải tương đương như đất ở K’Rèn và thuận tiện cho việc đi lại, vì trên thực tế người dân ở đây sống bằng nghề trồng trọt, nghề này nuôi sống bao thế hệ con cháu người Cơ-Ho ở K’Rèn, các vựa hoa Lay-ơn dịp tết tiêu thụ ở các tỉnh trong nước phần lớn cũng được trồng từ đất K’Rèn mà ra.

Kính mong đồng bào cả nước, trong nước cũng như hải ngoại, chia sẻ sự việc để đòi lại công bằng cho người dân tộc Cơ Ho chúng tôi, xin cảm ơn tất cả./.