Gabor Steingart – Focus.de
Liệu Trung Quốc vẫn còn tồn tại một mô hình phát triển đang hoạt động? Câu hỏi này xuất hiện ngày càng nhiều trong những ngày này. Tập Cận Bình cần tránh năm điều điên rồ sau, vì chúng có thể gây nguy hiểm cho sự cai trị của ông ta.
Tập Cận Bình đang liều lĩnh, mạo hiểm với hầu hết những thứ mà những người tiền nhiệm của ông ta đã xây dựng lên: từ khu vực kinh tế tư nhân ở trong nước Trung Quốc cho đến mô hình xuất khẩu được khắp nơi ngưỡng mộ.
Sự tôn trọng trước đây đã nhường chỗ cho sự sợ hãi, và nỗi sợ hãi giờ đây đã nhường chỗ cho những nghi ngờ về việc liệu Trung Quốc lúc này có còn một mô hình phát triển còn hoạt động nữa hay không.
Có năm điều điên rồ mà nhà cai trị chuyên quyền cần phải tránh vì chúng cuối cùng gây nguy hiểm cho sự cai trị của ông ta:
Chiến lược – No-Covid không thể thực hiện được trong cuộc sống thực tế
Điên rồ #1:Chiến lược-không-Covid là một cấu trúc mang nặng tính lý thuyết do con người tạo ra một cách cơ học vì thế không thể thực hiện được trong thực tế. Thêm vào đó là sự phát triển năng động của virus, do DNA chống độc tài của chúng nên chúng cũng không quan tâm gì đến chỉ lệnh của ĐCSTQ. Kết quả là sự đàn áp của nhà nước ngày càng tăng, cùng với nó là sự phẫn nộ không ngừng tăng của dân chúng.
Điên rồ #2:Trong kinh tế cũng vậy, gần đây đảng CS Trung Quốc và ban lãnh đạo tối cao của đảng đóng vai trò Max mạnh mẽ. Kết quả là khu vực tư nhân mà nhà cải cách Đặng Tiểu Bình từng cởi trói đang ngày càng bị sách nhiễu.
Phương châm tự do kinh tế của nhà cải cách này là “Mèo trắng, mèo đen không quan trọng, miễn là bắt được chuột”, đã bị thay thế bằng câu châm ngôn cũ rích mà các cán bộ đảng luôn tung ra: “Đảng ta luôn luôn đúng”.
Những nhà khởi nghiệp thành công như Jack Ma của Alibaba đột nhiên biến mất khỏi vũ đài. Các doanh nghiệp như nhà điều hành vận tải DiDi hay dịch vụ thanh toán Alipay đang bị nhà nước xé nhỏ ra vì cho rằng chúng có quá nhiều quyền lực.
Kết thúc bài ca này là: Nền kinh tế bị điều tiết kìm hãm sự tăng trưởng. Tốc độ tăng trưởng 15% đầy tự hào từng giúp hàng triệu người Trung Quốc thoát khỏi nghèo khổ đã trở thành dĩ vãng.
Đồng hồ trong cuộc chơi của Trung Quốc chạy ngược
Điên rồ #3: Sự xuất hiện quá nổi trội của Tập Cận Bình trong chính sách đối ngoại đã thúc dục người Mỹ phải hành động. Người Trung Quốc vốn dĩ có truyền thống tuân thủ các giá trị hài hòa và cân bằng trong triết lý sống của mình nhưng họ đã làm chậm sự phát triển của Trung Quốc qua sự pha trộn giữa sự thống trị và kiêu ngạo, cho đến nay đặc điểm này vốn dĩ là của Hoa Kỳ.
Ban lãnh đạo ĐCSTQ rõ ràng đã quên một bài học lịch sử quan trọng gần đây: chỉ khi nào Trung Quốc hội nhập vào mọi thể chế phương Tây, thậm chí được trao quyền phủ quyết tại Liên Hợp Quốc, thì các điều kiện cho sự thịnh vượng như hiện nay mới được tạo ra. Theo Kevin Rudd trong cuốn “Cuộc chiến tranh có thể tránh được”, với tư cách là thành viên WTO năm 2001 Trung Quốc đã có “cơ hội thay đổi cục diện thị trường toàn cầu”.
Bây giờ đối với người Trung Quốc chiếc đồng hồ của cuộc chơi bắt đầu chạy ngược. Trong học thuyết an ninh của mình Mỹ đã hạ cấp Trung Quốc từ quốc gia đối tác thành quốc gia đối địch.
Gần như tất cả các nước phương Tây chấp nhận chính sách một Trung Quốc
Điên rồ #4: Chính sách Đài Loan mới gây nhiều tranh cãi không những đã kích hoạt hệ thống báo động của Mỹ mà cả với toàn bộ lãnh thổ các quốc gia NATO.
Những người đứng đầu chính phủ trước đây của Trung Quốc đã có một thành công ngoại giao to lớn, về cơ bản đây là một thắng lợi khôn lường để Trung Quốc thể hiện bản thân mình. Bởi vì chiến thắng của cuộc cách mạng cộng sản ở Trung Quốc đi kèm với sự công nhận về mặt nhà nước đối với những nhà cai trị mới ở Bắc Kinh và sự ly khai của chính phủ cũ, đã phải nương náu ở Đài Loan. Hầu như tất cả các nước phương Tây, dẫn đầu là Hoa Kỳ, đã chấp nhận chính sách một Trung Quốc, trên thực tế đã tước đi tính hợp pháp của chính phủ ở Đài Loan. Ngày nay, chỉ có 13 trong số 193 quốc gia thuộc Liên Hợp Quốc công nhận sự tồn tại của Đài Loan dân chủ với tư cách là một quốc gia riêng.
Số các cuộc diễn tập quân sự của Trung Quốc gần bờ biển Đài Loan liên tục tăng lên và việc Trung Quốc gia cố, mở rộng các đảo hoang không có người thành các căn cứ Hải quân đã làm cho phương Tây gắn bó mật thiết với nhau hơn thành một Liên minh chống TQ.
Tổng thống Hoa Kỳ Biden gần đây đã nói trên chương trình truyền hình “60 Minutes” rằng việc chiếm đóng Đài Loan sẽ ngay lập tức dẫn đến việc Hoa Kỳ tham chiến
Áp lực trong cái nồi hơi Trung Quốc tăng
Điên rồ #5: Tập Cận Bình đã chấm dứt nguyên tắc đồng thuận trong giới lãnh đạo cộng sản. Trung Quốc luôn là một nhà nước độc đảng và chuyên chế – nhưng không phải là chế độ độc tài một người. Mọi nhà lãnh đạo đều biết sự lãnh đạo của mình là quyền lực vay mượn của tập thể và sẽ kết thúc chậm nhất sau hai nhiệm kỳ, mỗi nhiệm kỳ 5 năm.
Người kế nhiệm phải được chỉ định sớm để quá trình chuyển giao quyền lực diễn ra một cách êm thấm, ôn hòa từ Giang Trạch Dân sang Hồ Cẩm Đào và sau đó từ Hồ Cẩm Đào sang Tập Cận Bình.
Tập Cận Bình, người tự tuyên bố là lãnh tụ suốt đời đã phá bỏ chiếc van chuyển giao ôn hòa, bình lặng từ thế hệ này sang thế hệ tiếp theo, cũng như từ phe này sang phe kia.
Công cụ cai trị quan trọng nhất của ông ta không phải là gia tăng sự thịnh vượng, mà là gia tăng đàn áp. Điều này phân biệt ông ta với tất cả các nhà cai trị thời kỳ sau Mao Trạch Đông. Ông ta gần với Stalin hơn là Đặng Tiểu Bình.
Kết luận: áp lực trong cái nồi hơi ở Trung Quốc ngày càng gia tăng. Sự sụp đổ của Shanghai Composite – giảm 50% so với mức đỉnh – mới chỉ là chim báo bão, cảnh báo về thời tiết xấu đang ùn ùn ập tới./.
Về tác giả: Gabor Steinngart là một trong những nhà báo nổi tiếng nhất về Trung Quốc. Ông xuất bản bản tin The Pioneer Briefing, Podcast cùng tên là podcast hàng ngày về chính trị và kinh doanh hàng đầu của Đức. Steinart làm việc với đội ngũ biên tập của mình trên “The Pioneer One” kể từ tháng 5 năm 2020. Trước khi thành lập Media Pioneer, Steinart là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của Tập đoàn Truyền thông Handelsblatt.
Nguyễn Xuân Hoài lược dịch