Tại sao các quán Karaoke dễ cháy và chết nhiều người như vậy?

Trong thời gian gần đây, liên tục xuất hiện sự cố các quán Karaoke cháy dẫn tới chết nhiều người. Ngày 1/8/2022, quán Karaoke ở số nhà 231 phố Quan Hoa, phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy cháy làm 3 cảnh sát phòng cháy chữa cháy chết. Ngày 06/9/2022 vừa qua, quán Karaoke An Phú ở thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương xảy ra cháy làm thiệt mạng 32 người. Ngay sau đó mấy hôm (11/9), quán Karaoke Yến Nhi tại xã Hố Nai 3, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai cũng xảy ra cháy, may mắn số khách hát đang ở tầng một chạy thoát ra ngoài khi cháy xảy ra ở tầng hai không gây chết người… ngoài ra còn rất nhiều vụ cháy khác ở các quán Karaoke cả nước trong mấy năm qua.

Một câu hỏi được đặt ra, tại sao các quán Karaoke lại hay cháy, dễ cháy như vậy? và tại sao khi xảy ra cháy ở các quán Karaoke lại chết nhiều người như vậy? cần tìm hiểu những nguyên nhân trực tiếp và nguyên nhân sâu xa của các vụ cháy này, từ đó mới có giải pháp giải quyết triệt để vấn nạn gây tổn thấy nhân mạng nhiều như vậy.

Nguyên nhân trực tiếp của việc các quán Karaoke dễ cháy, hay xảy ra cháy có thể có ba lý do. Thứ nhất, các phòng hát trong quán Karaoke cần sự cách âm, nên các vật liệu dùng để cách âm là xốp, mút, sợi thủy tinh là những vật liệu rất dễ cháy và cháy rất nhanh. Thứ hai, các phòng hát và quán Karaoke cần nhiều các đèn trang trí, nhấp nháy, các bộ âm thanh công suất lớn tiêu tốn nguồn điện lớn trong khi phần lớn vật liệu (dây điện, đèn trang trí…) của Trung Quốc, chất lượng không bảo đảm nhưng lại được sử dụng liên tục. Thứ ba, khi đám cháy khởi phát, các quán Karaoke không có người có kỹ năng chữa cháy, dập lửa ngay từ ban đầu, nên đám cháy bùng phát và lan nhanh. Đây là ba nguyên nhân trực tiếp, dẫn tới việc các quán karaoke rất dễ cháy và thực tế là cháy rất nhiều.

Khi xảy ra cháy ở các quán Karaoke, số người trong quán hát đông, sự hoảng loạn xảy ra, các khách hàng không thông thạo đường đi lối lại, không có lối thoát hiểm, khói từ các vật liệu cách âm gây ngạt thở, điện mất không nhìn rõ đường đi… đã dẫn tới việc nhiều người không thoát ra được. Các đơn vị nghiệp vụ chữa cháy vừa đến chậm, vừa không đủ phương tiện chữa cháy, kỹ năng kém không cứu giúp được người bị nạn. Đó là nguyên nhân dẫn tới việc nhiều người chết khi xảy ra cháy nói chung và cháy quán Karaoke nói riêng hiện nay.

Nhưng nguyên nhân nào dẫn tới việc các quán Karaoke không bảo đảm các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy vẫn hoạt động? Mới đây nhất sau vụ cháy quán Karaoke ở Bình Dương làm chết 32 người, tỉnh Thanh Hóa đã kiểm tra đột xuất 75 cơ sở kinh doanh Karaoke thì 56 cơ sở không bảo đảm các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy (https://vietnamnet.vn/kiem-tra-75-quan-karaoke-56-quan-khong-dap-ung-yeu-cau-ve-pccc-2059341.html). Có hai lý do quan trọng giải thích cho việc này.

Một là, kinh doanh Karaoke là loại hình kinh doanh có điều kiện. Các điều kiện kinh doanh Karaoke rất khắt khe và không thực tế ( ví dụ thiết kế bảo đảm yêu cầu phòng cháy chữa cháy, mỗi phòng hát tối thiểu 20m2 chưa kể công trình phụ…). Để thực hiện được yêu cầu thiết kế phòng cháy chữa cháy trong kinh doanh karaoke, các chủ kinh doanh phải xây mới  cơ sở kinh doanh. Nếu các cơ sở kinh doanh Karaoke thực hiện theo đúng các quy chuẩn như vậy, thì không ai dám bỏ tiền đầu tư, và cũng không ai kinh doanh được. Chính vì vậy mà tuyệt đại đa số đều cải tạo nhà ở thành cơ sở kinh doanh Karaoke. Nhưng tại sao hầu hết các cơ sở kinh doanh không bảo đảm yêu cầu phòng cháy chữa cháy mà vẫn được hoạt động? đó là vì họ phải đút lót cho cơ quan phòng cháy chữa cháy.

Hai là, kinh doanh karaoke phần lớn gắn với hoạt động mua bán dâm, còn gọi là Karaoke “ôm”. Nếu không có hoạt động mua bán dâm dạng “ôm” này thì rất ít khách tới hát. Khi đã gắn với hoạt động mua bán dâm như vậy, chủ cơ sở kinh doanh phải là người có thế lực, hoặc phải chi rất nhiều tiền. Từ hai lý do này (đút lót để đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy và kinh doanh karaoke “ôm” cũng đút lót hoặc có thế lực), các chủ kinh doanh Karaoke hầu như không cần quan tâm tới việc phòng cháy chữa cháy nữa. Chính vì vậy khi xảy ra cháy, tuyệt đại đã số các cơ sở Karaoke này không thể xử lý được, dẫn tới chết rất nhiều người.

Khi đã tìm hiểu được nguyên nhân sâu xa dẫn tới việc các quán Karaoke dễ cháy và chết nhiều người, chúng ta không có bất cứ hi vọng nào về sự thay đổi trong việc cải thiện tình trạng phòng cháy chữa cháy của các quán Karaoke. Việc đưa ra các quy định phòng cháy chữa cháy khắt khe không thực tế, không ai thực hiện nổi là mục đích của các cơ quan phòng cháy chữa cháy ép các chủ kinh doanh phải hối lộ, đút lót và phụ thuộc vào các cơ quan này. Kinh doanh Karaoke kèm theo hình thức mại dâm biến tướng cần có thế lực hoặc phải chi rất nhiều tiền cũng là lý do không thể cải thiện tình trạng vi phạm yêu cầu phòng cháy chữa cháy. Cuối cùng, chỉ có những người quản lý cơ sở kinh doanh karaoke này, nếu lo cho tính mạng bản thân và nhân viên, cũng như bảo vệ cơ sở kinh doanh thì tự mình thực hiện các yêu cầu tối thiểu về phòng cháy chữa cháy mà thôi./.

Hà Nội, ngày 12/9/2022

N.V.B