Nâng cao sức mạnh đồng Yuan, Tàu bị vướng bởi cái bóng quá lớn của Mỹ

Đỗ Ngà|

Ở quốc gia nào càng tiến bộ thì người dân càng có xu hướng dùng thẻ thanh toán thay cho thói quen dùng tiền mặt. Hiện nay người dân Nhật Bản rất ít khi dùng tiền mặt, trong khi dân Việt thì có thói quen dùng tiền mặt nhiều hơn.

Tại các nước EU và Mỹ cũng như Nhật Bản, gần như 100% người dân xứ này biết dùng thẻ thanh toán và phần lớn trong họ biết dùng Paypal hay một loại phương thức thanh toán tương tự. Chính thói quen này đã giúp cho Amazon trở thành gã khổng lồ trên thế giới về bán hàng trực tuyến. Thực chất của việc sử dụng thẻ thanh toán hay dùng Paypal trên app điện thoại cũng là một dạng phương thức thanh toán kỹ thuật số. Khi người dân có thói quen như vậy thì Ngân Hàng Trung Ương phát hành đồng tiền kỹ thuật số rất đơn giản. Họ chỉ cần chuyển đổi lượng tiền trên thẻ sang đồng tiền kỹ thuật số theo hình thức quy đổi 1:1 là xong.

Với đất nước Trung Quốc, vừa rộng lớn, vừa đông dân, vừa có trình độ phát triển chênh lệch. Người dân Trung Quốc ở các tỉnh miền đông thì giàu có nên họ phát triển thói quen dùng thẻ thanh toán, tuy nhiên ở những vùng đất nghèo nằm sâu trong lục địa thì không thể thay đổi được thói quen của họ. Chính vì vậy mà Ngân Hàng Nhân Dân Trung Quốc – PBoC khó mà biến 1,4 tỉ dân bỏ hoàn toàn thói quen dùng tiền mặt.

Cạnh tranh sức mạnh kinh tế với Mỹ mà không lật được sức mạnh được đồng đô la Mỹ thì xem như Trung Quốc luôn nằm cửa dưới. Tập Cận Bình ý thức rất rõ việc này. Chính vì vậy mà ngày 4 tháng 10 năm 2014 Trung Quốc cho thành lập Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á – AIIB (Asian Infrastructure Investment Bank). Để tạo xa lộ lưu thông cho đồng Yuan, thì năm 2015 để chính quyền Bắc Kinh đã tạo ra Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới của Trung Quốc – CIPS (China’s Cross-border Interbank Payment System) nó tương tự như hệ thống SWIFT của Mỹ. Tuy nhiên cho đến nay, hệ thống CIPS chỉ kết nối với các quốc gia độc tài như Bắc Hàn, Iran, Venezuela vv… mà hầu như nó chỉ được dùng để trao đổi song phương giữa những quốc gia này với Trung Quốc chứ nó không được dùng để trao đỏi đa phương giữa các quốc gia này với nhau. Hệ thống CIPS sẽ dùng đồng Yuan buôn bán hàng hóa ngoài tầm kiểm soát Mỹ (đặc biệt là mua bán vũ khí). Nói chung tầm ảnh hưởng của CIPS rất hạn chế.

Sự hạn chế của hệ thống thanh toán liên ngân hàng quốc tế của Trung Quốc đã buộc Ngân hàng Nhân Dân Trung Quốc – PBoC phải đứng ra mời SWIFT liên doanh với các công ty con của PboC như: Trung tâm thanh toán bù trừ quốc gia của Trung Quốc- CNCC (China’s National Clearing Center), Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới của Trung Quốc – CIPS (China’s Cross-border Interbank Payment System) và Hiệp hội thanh toán và bù trừ của Trung Quốc (the Payment and Clearing Association of China). Mục đích là để tìm cách đưa đồng Yuan lên hệ thống thanh toán toàn cầu. Điều đáng nói là, Trung Cộng muốn loại bỏ vai trò SWIFT nhưng cuối cùng cũng phải mời SWIFT tham gia liên doanh để mong SWIFT “mở lòng từ bi” đưa đồng Yuan lên hệ thống. Việc làm này cho thấy mưu đồ lật đổ đồng đô la Mỹ của PBoC đang gặp bế tắc.

Theo The South China Morning Post thì sau đàm phán Alaska thất bại, hàng loạt ngân hàng vừa và nhỏ của Trung Quốc đã gặp trục trặc trong vấn đề kết nối với hệ thống SWIFT. Đây được cho là một là phép thử của tổng thống Joe Biden với hệ thống ngân hàng của Trung Quốc với lời cảnh báo rằng “tao ở D.C có thể thọc tay sang tận Bắc Kinh bóp mũi chúng mầy”. Vì sao Mỹ là điều đó dễ dàng? Vì đồng Yuan đang chạy trên xa lộ SWIFT do Mỹ tạo ra. Mỹ bóp giao dịch quốc tế bằng đồng đô la đã dễ, giờ Mỹ còn có thể bóp luôn giao dịch quốc tế đồng Yuan.

Hiện nay chính quyền Trung Quốc đang ráo riết tập cho người dân nước họ dùng đồng Yuan điện tử để đi tắt đoán đầu. Tuy nhiên đồng Yuan điện tử sẽ gặp trở ngại với thành phần “ưa dùng tiền mặt” ở các vùng nghèo đói của nước Tàu. Còn nếu đưa đồng Yuan lên hệ thống thanh toán quốc tế thì khó mà thoát khỏi bàn tay kiểm soát của Mỹ. Về tiền tệ, dù cố đi tắt đoán đầu thì Trung Quốc vẫn phải đứng sau lưng Mỹ.

-Đỗ Ngà-

Tham khảo:

https://www.cips.com.cn/cipsen/7052/7057/index.html

https://vietnambiz.vn/hiep-hoi-vien-thong-lien-ngan-hang…

https://www.scmp.com/…/chinas-swift-joint-venture…

https://www.thesaigontimes.vn/…/anh-huong-tu-viec-phat…

#Yuan #dollar