Ngày 7/4, bà Nguyễn Thúy Hạnh bị bắt vì tội “làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015,” theo Báo Nhân Dân (1). Tuy vậy, lý do thực sự của việc bắt giữ: bà Hạnh là biểu tượng cũng như người điều hành Quỹ 50K, một quỹ từ thiện giúp đỡ các tù nhân lương tâm và gia đình họ, theo tôi.
Dù chính quyền có tuyên bố bà Hạnh bị bắt vì tội tuyên truyền chống nhà nước, người ta khó có thể tin vào điều này. Bản thân tôi chưa bao giờ đọc được bài viết nào của bà có nội dung này, dù theo tiêu chuẩn đánh giá của Công An Việt Nam. Xem trang Facebook của bà, tôi cũng không thấy bài nào có nội dung như thế (2). Ông Huỳnh Ngọc Chênh, chồng bà, cũng nói ông không thấy bà phạm tội này. Rằng ông viết nhiều bài có nội dung phản biện mạnh mẽ về các vấn đề xã hội ở Việt Nam. Nhiều hơn bà Hạnh rất nhiều, nhưng ông chưa bị bắt (3).
Dù gì đi nữa, người ta khó có thể “tuyên truyền” mà xã hội không biết được. Tuyên truyền, tự thân nó, là phát tán rộng rãi các thông điệp. Sẽ rất lạ nếu cơ quan An Ninh Việt Nam trưng ra được những bằng chứng thuyết phục, dù theo tiêu chuẩn của một chế độ độc tài.
Ngược lại, có nhiều lý do để tin rằng Chế độ bắt giữ vì bà là biểu tượng và là người điều hành Quỹ 50K, một nỗ lực tiên phong, ít nhất là ở khía cạnh kêu gọi sự tham gia của những khoản đóng góp rất nhỏ, trong việc hỗ trợ tù nhân lương tâm, những người đã can đảm nói lên sự thật, theo quyền mà họ được hưởng, theo các công ước mà Chế độ đã cam kết với quốc tế. Bản thân tên quỹ, 50K (50 ngàn Đồng) thể hiện ước muốn nhận được sự đóng góp của những người dân bình thường. Chỉ cần 50 ngàn Đồng, người ta có thể giúp cho những tù nhân lương tâm, những người thay họ cất lên tiếng nói của sự thật.
Hơn nữa, việc giúp qua Quỹ 50K cũng rất an toàn và tiện lợi. Khó có thể hình dung một người nào đó bị bắt giam, bị truy tố vì tặng cho một quỹ từ thiện 50 ngàn đồng. Người ta cũng không phải giúp trực tiếp, không liên quan trực tiếp, họ chỉ cần chuyển tiền cho Quỹ, họ sẽ lo xác định người cần được giúp, liên hệ, và chuyển tiền cho gia đình.
Quan trọng hơn hết, quỹ này giúp cho người dân vượt qua nỗi sợ hãi bạo quyền. Với một hành động nhỏ, tặng 50 ngàn Đồng cho một quỹ từ thiện, người ta đã thực hiện một hành động phản kháng. Khi một người có một hành động phản kháng nhỏ, họ bớt sợ hãi, và sẵn sàng hơn cho những hành động phản kháng lớn hơn, có ý nghĩa hơn.
Do đó, Quỹ 50K là một cái gai quan trọng mà Chế độ cần phải nhổ để duy trì nền cai trị độc tài. Họ phải chặn đứng một phong trào xã hội, một phong trào ủng hộ những cá nhân dám thực thi quyền tự do ngôn luận. Hậu quả sẽ như thế nào nếu hàng ngàn, hàng chục ngàn, hay hàng trăm ngàn người tham gia phong trào này? Có lẽ Chế độ bắt đầu run sợ trước viễn cảnh phải đối diện với hàng trăm ngàn người dân không còn sợ hãi.
Cuộc đấu tranh nào cũng sẽ gây ra những mất mát. Những kẻ độc tài đã ra đòn, hãy chờ xem xã hội dân sự phản ứng thế nào. Riêng tôi, tôi tin vào một kết cục có hậu cho Việt Nam, cho xã hội dân sự. Chắc chắn người dân sẽ có những giải pháp mới.
Hãy đợi đấy.
__________
(1) https://nhandan.com.vn/thoi-su-phap-luat/bat-doi-tuong-co-hanh-vi-chong-pha-nha-nuoc-641361/
(2) https://www.facebook.com/Melinh.liberty
(3) https://www.facebook.com/ho.lytien.1
N.V.
VNTB gửi BVN1