Tín ngưỡng và chính trị diễn hề: Ai thấy nhột?

Chu Mộng Long|

Báo Tuổi trẻ độp thẳng vào chương trình Táo Quân, chê những màn diễn “vui vẻ tầm phào”. Tôi xem giữa chừng rồi bỏ, vì thú thực chẳng có gì “vui vẻ”. Còn cái sự “tầm phào” thì thua xa các trang mạng trẻ trâu của đám Khá Bảnh, Huấn Hoa Hồng…

Ông bạn hàng xóm hỏi tôi: “Theo ông giáo, truyền hình quốc gia mang Ngọc Hoàng và Táo Quân trong tín ngưỡng của đa số người Việt ra làm trò cười, liệu có báng bổ tín ngưỡng của dân tộc không?”

Tôi chẳng bao giờ suy ngẫm sau khi xem chương trình Táo Quân vì nó nhạt nhẽo, vô vị. Nhưng câu hỏi của ông hàng xóm thì đáng giật mình suy ngẫm.

Tôi trả lời: “Vì người Việt thờ cúng loạn xạ từ thần thánh đến ma quỷ, từ người hùng cho đến động vật miễn là cầu lợi trước mắt, hậu quả, thứ tín ngưỡng thực dụng ấy chẳng có gì thiêng liêng. Cho nên chẳng ai cảm thấy niềm tin của mình bị báng bổ. Nếu là một tôn giáo lớn như Thiên Chúa giáo, Hồi giáo… ai dám đem Đấng Tối cao của người ta ra giễu cợt, vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng. Các tín đồ sẽ nổi loạn, thậm chí gây chiến tranh hoặc khủng bố…”

Ông hàng xóm gật gù: “Ông giáo nói cũng phải. Đúng là không ai thấy thần tượng của mình bị báng bổ, mặc dù trước khi xem mấy anh hề Táo Quân diễn trò, nhà nào cũng đang thành kính, trang nghiêm sắm sửa lễ rước Ông Táo.”

Tôi hỏi: “Xem Chương trình Táo Quân vừa rồi, ông có ấn tượng gì không và ấn tượng nhất cảnh nào?”

Ông hàng xóm nói: “Ấn tượng nhất ở màn tranh ghế và cái gọi là “rót mật vào tai”. Thánh thần gì mà mua quan bán tước và nịnh hót đến phát tởm!”

Tôi cười: “Tôi cũng có xem cảnh ấy nhưng không cười được. Hình như tác giả kịch bản không phải giễu cợt mà phô trương để ngợi ca một cách trịnh trọng. Có lẽ đó cũng là lý do các tín đồ của thứ tín ngưỡng này không thấy nhột. Mà như vậy thì… Nếu có nhột thì giới chính trị phải thấy nhột hơn chứ nhỉ? Nhưng có lẽ cũng không có gì nhột, vì biết đâu họ lại thấy tự hào được trở về truyền thống? Chất liệu của kịch bản là hiện thực thời nay, thời dân chủ xã hội chủ nghĩa, mà quan hệ tôn ti đặc sệt phong kiến, ca ngợi Ngọc Hoàng vạn tuế, các Táo lại thi nhau nịnh nọt không biết thối mồm. Nếu biết nhục thì có lẽ người ta đã không trình diễn như vậy trong thời khắc giao thừa thiêng liêng…”

Ông hàng xóm há hốc mồm ra và không dám hỏi gì thêm. Còn tôi thì lần đầu tiên suy ngẫm nhiều về cái chương trình mà lâu nay tôi bỏ ngoài trí não./.