BNT162b2 – một ứng cử viên sáng giá cho vaccine phòng ngừa COVID-19

Vu Hong Nguyen|

Sáng ngày 10.11.2020, đại diện cho hai công ty Pfizer (Mỹ) và BioNTech (Đức) đã thông báo một tin tươi sáng về kết quả bước đầu trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 vaccine phòng ngừa COVID-19 của họ có tên là BNT162b2. Thử nghiệm này có 43538 người tham gia, bắt đầu từ ngày 27 tháng 7 vừa qua. Đây là một loại vaccine có bản chất khá giống với vaccine mà hãng Moderna phát triển và đang thử nghiệm trên người là mRNA-1273, vaccine sử dụng đoạn mã di truyền RNA mã hóa cho protein S trên màng của virus SARS-CoV-2. Kết quả “ban đầu” cho thấy rằng vaccine có thể có hiệu quả phòng ngừa trên 90%, điều này có nghĩa là khi bạn được chích vaccine thì 90% là bạn sẽ không bị mắc bệnh COVID-19. Tỉ lệ “90% bảo vệ” này là khá cao vì chúng ta nên biết rằng vaccine ngừa cúm mùa hàng năm thì tỉ lệ cũng chỉ dao động khoảng 50%, có những năm rất thấp như mùa đông năm 2014-2015 chỉ đạt được 19% bảo vệ. Vậy chúng ta nên hiểu thế nào về con số 90% này?

Vaccine BNT162b2 được thiết kế với quy trình chích ngừa gồm 2 đợt, mỗi đợt cách nhau 21 ngày. Hiệu quả của vaccine đạt được cao nhất khi được chích đủ 2 lần như trên. Kết quả đạt tỉ lệ “90% bảo vệ” là kết quả dựa trên số người bị mắc COVID-19 sau 7 ngày được chích liều vaccine thứ 2 trong tổng số những người tình nguyện được chích vaccine, so sánh giữa nhóm chích vaccine thật và nhóm chích giả dược. Điều này có nghĩa là họ quan sát thấy tỉ lệ “90% bảo vệ” ở ngày thứ 28, tính từ lần chích vaccine đầu tiên. Trong báo cáo họ cũng có nói rằng tỉ lệ này có thể thay đổi trong những lần đánh giá tiếp theo trong quá trình thử nghiệm lâm sàng này. Do vậy, chúng ta khoan vội nghĩ rằng 90% này là “khả năng bảo vệ thực tế của vaccine” vì nó còn phụ thuộc vào thời gian hệ miễn dịch có thể giữ được trạng thái bảo vệ trước sự xâm nhập của virus và sự nhớ của các tế bào miễn dịch. Vì thế, những kết quả rõ ràng hơn của vaccine này cần có thêm thời gian để nghiên cứu. Họ dự tính là sẽ tiếp tục bổ sung số liệu cho nghiên cứu này trong suốt 2 năm tiếp theo để đánh giá hiệu quả và độ an toàn.

Tuy nhiên với sự cấp bách và cần thiết của một vaccine giúp đẩy lùi sự lây lan của bệnh COVID-19, kết quả đánh giá hiệu quả trong giai đoạn 3 thử nghiệm lâm sàng của vaccine BNT162b2 có thể giúp việc đệ trình Giấy phép Sử dụng Khẩn cấp (EUA) lên Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) sẽ được thông qua. Họ đã lên kế hoạch thực hiện việc đệ trình này ngay sau khi thu thập tiếp các thông tin trong cuộc thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 để chứng minh tính “an toàn cần thiết” của vaccine. Thời gian dự kiến cho việc đệ trình này sẽ vào khoảng tuần thứ ba của tháng 11 này.

Trong tình hình dịch bệnh COVID-19 đang tăng mạnh trở lại khi mùa đông đang đến, hy vọng sẽ có vaccine nào đó cán đích với các số liệu thử nghiệm lâm sàng chứng minh rõ ràng tính “an toàn” và “hiệu quả” để có thể đưa cuộc sống của chúng ta trở lại bình thường!

Một số bài viết liên quan trước đó:

Ngày 20 tháng 5 năm 2020 (Triển vọng mới cho vaccine COVID-19 sử dụng mRNA)

https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3469869866360693

Ngày 23 tháng 4 năm 2020 (Vaccine Covid-19 đầu tiên cho thấy hiệu quả trên khỉ)

https://www.facebook.com/vu.nguyen.758/posts/3399979036683110

Nguyễn Hồng Vũ,

Viện Nghiên cứu ung thư, City of Hope, California, USA

Cố vấn khoa học Ruy Băng Tím

Tài liệu tham khảo:

https://www.pfizer.com/…/pfizer-and-biontech-announce…

https://www.pfizer.com/science/coronavirus

https://pfe-pfizercom-d8-prod.s3.amazonaws.com/…/C45910…

https://www.cdc.gov/…/vaccine…/effectiveness-studies.htm

#drvunguyen #covid19 #vaccineBNT162b2