Đừng đổ lỗi thể chế!

Chu Mộng Long|

Ai đó, ngành nào đó đổi lỗi do thể chế thì tôi không trách. Nhưng nhà giáo, ngành giáo, nhất là trí thức gọi là hàng đầu mà khi làm sai lại đổ lỗi do thể chế thì có đáng bị mắng không?

Có thể tham nhũng trong hệ thống chính trị là do thể chế không kiểm soát được quyền lực, không kiểm soát được lòng tham. Điều này thì không cần trí thức nói. Những lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản cũng thấy rồi. Không thấy thì sao chính họ đề xuất đến lúc phải tạo ra cái lồng “nhốt quyền lực”?

Nhưng nhà giáo, đỉnh cao là giáo sư tiến sĩ, lợi dụng cơ chế để buôn đủ loại, từ học hàm học vị, từ bằng cấp, chứng chỉ đến buôn sách giáo khoa rồi đổ lỗi cho thể chế, thì theo tôi, tệ hơn bọn buôn gian bán lận. Mà bọn buôn gian bán lận thì thể chế nào cũng có, dù là thể chế ưu việt nhất.

Trong bài trả lời phỏng vấn của Tạ Duy Anh, ông Nguyễn Minh Thuyết nói lòng vòng rồi đổ lỗi cho thể chế chính trị. Tiếc cho Tạ Duy Anh phải hỏi như mớm cho ông Thuyết trả lời trôi tuột như lươn. Nếu tôi được hỏi ông Thuyết, mời ông trả lời cho câu hỏi này: Thể chế là do con người tạo ra. Các quan chức dối trá, tham lam trong thể chế chính trị mà ông đổ lỗi đó có bằng cấp, trình độ không? Ai, ngành nào đã đào tạo và cấp bằng cho mấy ông đó?

Trên nhiều trang và ngay trên trang tôi, cũng có mấy ông trí thức trả lời sệt giọng như ông Thuyết. Cứ đổ lỗi hết do thể chế. Họ làm như thể chế này toàn những người vô học đang lãnh đạo họ. Chuyện lợi dụng chủ trương đa dạng sách giáo khoa để chia thị phần và buôn sách thì không ông nào dám cãi nữa, vì nếu đổ lỗi do thể chế thì tôi sẽ hỏi cơ chế nào cho các ông làm trò ấy? Các ông lũng đoạn thể chế hay thể chế bắt buộc các ông phải làm con buôn?

Ông Đào Tiến Thi, nguyên biên tập viên Nhà xuất bản Giáo dục, tìm cách đánh tráo sang chuyện chuyên môn. Rằng, ông Thuyết chỉ là được thuê làm Tổng chủ biên chứ không có quyền, quyền thuộc về tuyên giáo và công an, vì họ đã can thiệp rất sâu vào Chương trình và Sách giáo khoa. Tôi nói, thuê 34 ngàn tỷ tiền máu của dân chứ không nhỏ đâu mà thoái thác trách nhiệm. Và cũng phải hỏi cho ra nhẽ, rằng họ can thiệp kiểu gì? Chẳng lẽ tuyên giáo và công an tài giỏi đến mức biết tất cả các chuyên ngành, kiểm soát từng trang sách giáo khoa hay bắt phải viết sách giáo khoa theo ý họ? Ông Đào Tiến Thi không trả lời trực tiếp câu hỏi ấy mà đưa ra ví dụ, rằng họ cấm đưa mấy nhà văn tham gia tổ chức Văn đoàn độc lập vào sách giáo khoa. Tôi phải bật cười, rằng không có mấy ông đó thì không có văn học Việt Nam, nếu học sinh không học mấy ông đó thì ngu cả sao? Mà tôi dám chắc tuyên giáo và công an cũng chẳng rõ mấy ông đó là ai. Bằng chứng, khi viết bài cho Thủ tướng đọc trước Hội nghị tuyên giáo, họ ngợi ca lẫn lộn cả cái ông trong Văn đoàn độc lập từ sống thành hy sinh trong chiến tranh kia mà?

Rồi nữa. Cái chương trình tiếng Việt lớp Một với mục tiêu học sinh học xong một học kỳ là đọc thông viết thạo để làm toán từ trên lớp hai lớp ba ném xuống, học tự nhiên và xã hội với đủ loại từ ngữ chưa hề có trong sách tiếng Việt Một, học cả đạo đức tư tưởng Bác Hồ. Lẽ nào cái món nhồi đó cũng là do tuyên giáo và công an yêu cầu? Ông Đào Tiến Thi không trả lời, chắc là gật luôn để quy tội cho tuyên giáo và công an? Đến đây thì tôi hỏi ông: Họ biết tuốt và chỉ đạo phải làm như vậy thì sao nhà nước không giao hẳn cho tuyên giáo và công an thiết kế Chương trình và làm Sách giáo khoa luôn mà lại tin cậy giao cho các giáo sư tiến sỹ hàng đầu với số tiền khủng mà nhân dân phải trả nợ?

Mà thôi. Ở trong phần tranh luận ấy tôi đã nói luôn rồi. Cứ cho tuyên giáo và công an có bắt buộc ông Tổng chủ biên và cộng sự của ông ấy, kể cả bắt buộc các Hội đồng toàn giáo sư tiến sỹ ngồi thẩm định Chương trình và Sách giáo khoa phải làm theo ý họ là đúng như ông nói. Điều đó có nghĩa là giáo sư tiến sỹ bị xỏ mũi, vậy giáo sư tiến sỹ là con gì? Có trả lời được không?

Chu Mộng Long

———

Các bạn đọc bài trả lời phỏng vấn ộng Nguyễn Minh Thuyết của Tạ Duy Anh trên trang

Phạm Đức Bảo

. Còn tranh luận với Đào Tiến Thi thì các bạn xem phần comment trong bài Sự sám hối muộn màng.

#giáodụcvn #thểchế #nguyễnminhthuyết