Luật sư Trần Hồng Phong, người hỗ trợ pháp lý cho gia đình tử tù Hồ Duy Hải cùng nhiều luật sư khác vào ngày 6/7 vừa qua đã cùng ký tên vào bản kiến nghị số 3 gửi đến Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao.
Mục đích bản kiến nghị lần này được đưa ra nhằm đề nghị xem xét lại quyết định giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải và khởi tố vụ án “làm sai lệch hồ sơ vụ án” vì ít nhất 4 lời khai khách quan làm thay đổi “bản chất vụ án” đã bị bỏ ra ngoài hồ sơ tố tụng.
Trao đổi với RFA vào tối 8/7 từ Hà Nội, Luật sư Lê Văn Hòa, một trong những luật sư tham gia ký tên vào Kiến nghị 3 lần này bày tỏ hy vọng:
“So với 2 bản kiến nghị trước thì chúng tôi chưa được hồi âm. Nhưng kiến nghị 3 theo quan điểm cá nhân tôi cho rằng có dấu hiệu tin tưởng hơn bởi vì vụ án này đã được cấp cao nhất là Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét. Vấn đề thứ hai là Ban nội chính Trung ương đảng là cơ quan thường trực do Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng mà trực tiếp ông Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng làm trưởng ban. Ban nôi chính Trung ương được phân công đưa vào diện vụ án trọng điểm để theo dõi, nghiên cứu đề xuất này. Căn cứ vào hai điều đó thì tôi cũng có chút hy vọng là bản án giám đốc thẩm được xem xét một cách khách quan.”
Từ Sài Gòn, Luật sư Đặng Đình Mạnh, người đồng tham gia ký tên trong bản Kiến nghị 3 vụ án Hồ Duy Hải cũng cho rằng nếu cơ quan tiếp nhận đơn này có được sự khách quan cần thiết thì chắc chắn đơn này sẽ được chấp nhận và có tình tiết có lợi cho vụ án Hồ Duy Hải trong việc xem xét lại. Tuy nhiên ông cũng có những băn khoăn:
“Nhưng ta cũng biết sự đánh giá của các cơ quan đôi khi cũng không hoàn toàn khách quan và có thể có những thiên kiến hoặc do có sự chỉ đạo từ đâu đó hoặc áp lực từ chính trị chẳng hạn, sẽ làm thay đổi cách đánh giá. Vì vậy nếu nhìn thuần túy về phương diện pháp lý thì với những nội dung được nêu trong đơn số 3 này thì cơ quan pháp luật rất có khả năng xem xét lại vụ án Hồ Duy Hải.”
Trong nội dung bản kiến nghị, các luật sư đã nêu ra 5 mục chính về yêu cầu của mình.
Đầu tiên, có ít nhất 4 lời khai khách quan và quan trọng để xác định sự thật liên quan đến vụ án đã bị bỏ ra khỏi hồ sơ tố tụng vụ án bao gồm của chị Huỳnh Thị Kim Tuyền ngày 14/1/2008 (bút lục 113 theo dấu Viện Kiểm sát); của anh Đinh Văn Còi ngày 16/1/2008 (bút lục 139, 140 theo dấu Viện Kiểm sát); của anh Lê Thanh Trí cùng ngày 16/1/2008 (bút lục 141,142 theo dấu của Viện Kiểm sát) và anh Hồ Văn Bình ngày 20/1/2008 (bút lục 137, 138 theo dấu Viện Kiểm sát).
Giải thích rõ hơn vì sao 4 lời khai này được đánh giá quan trọng, Luật sư Đặng Đình Mạnh cho hay:
“Bốn bản cung đó về nội dung chứng minh Hồ Duy Hải có bằng chứng ngoại phạm. Có thể khi họ rút 4 tài liệu này ra ngoài khỏi hồ sơ thì mục đích của họ loại ra khỏi những nghi vấn và muốn khẳng định Hải phạm tội. Xét về mức độ bản án của vụ án này khi xét xử giám đốc thẩm là họ quyết định trên cơ sở một hồ sơ không hoàn chỉnh. Việc không hoàn chỉnh của hồ sơ có dấu hiệu của tội mà hiện nay các luật sư thông qua bản kiến nghị đang xem xét lại đó là tội làm sai lệch kết quả vụ án.”
Ngoài ra, bản kiến nghị còn đề cập đến một tài liệu khách quan để xác định một số tình tiết quan trọng của vụ án đã không được đề cập, xem xét tại kết luận điều tra, cáo trạng, trong các phiên toà sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm. Cụ thể là “Biên bản về việc xác định thời gian Nguyễn Thị Thu Vân đi mua trái cây trước khi bị sát hại”.
Theo bản kiến nghị, căn cứ các tài liệu trên (đặc biệt của các anh Còi, anh Trí và bút lục 262) xác định không thể có việc Hồ Duy Hải giết hai nạn nhân từ khoảng 20h30’ ngày 13/1/2008 như theo lời khai nhận tội của Hồ Duy Hải và kết luận của các cơ quan tố tụng các cấp, kể cả quyết định giám đốc thẩm.
Do đó, những vị luật sư ký tên trong Kiến nghị 3 cho rằng có đủ cơ sở nhận định việc rút 4 lời khai khách quan này ra khỏi hồ sơ tố tụng vụ án là cố ý làm sai lệch vụ án nhằm kết tội Hồ Duy Hải, để lọt tội phạm.
Từ đó khiến các thành viên hội đồng thẩm phán không biết được về việc rút 4 lời khai khách quan và quan trọng này có thể làm thay đổi “bản chất vụ án”.
Vì thế, các luật sư cũng đề nghị trong bản kiến nghị rằng cần khởi tố vụ án “làm sai lệch hồ sơ vụ án” đối với những cá nhân, tổ chức có hành vi rút hồ sơ lời khai quan trọng của 4 người.
Luật sư Đặng Đình Mạnh cho rằng việc điều tra này hoàn toàn đơn giản nếu thật sự phía chính quyền muốn giải quyết vụ án công tâm:
“Chắc chắn cơ quan nào rút hồ sơ thì cơ quan đó chịu trách nhiệm. Hoặc cá nhân nào làm thì sẽ chịu trách nhiệm. Việc này truy trách nhiệm cũng không khó. Cơ quan nào trình hồ sơ này lê tòa án, lên hội đồng thẩm phán thì cơ quan đó có trách nhiệm giải trình tại sao rút hồ sơ này? Cứ truy ngược như vậy chắc chắn sẽ ra thủ phạm việc rút ruột hồ sơ.”
Theo Luật sư Lê Văn Hòa, để xảy ra tình trạng rút hồ sơ của 4 lời khai có giá trị, gây ra những tình tiết bất lợi cho tử tù Hồ Duy Hải, trách nhiệm cao nhất là của cơ quan điều tra tỉnh Long An. Ông nói thêm:
“Tôi nghĩ phải có sự chịu trách nhiệm liên đới, đầu tiên là cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Long An là cơ quan khởi tố vụ án này. Các cấp kể cả phúc thẩm và giám đốc thẩm đều phải chịu trách nhiệm chứ không riêng mình cơ quan điều tra công an tỉnh Long An. Liên đới thì cả viện kiểm sát tối cao, tòa án tối cao phải chịu trách nhiệm hết chứ không phải là một.”
Vụ án mạng hai nữ nhân viên bưu điện Cầu Voi ở ấp 5, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, Long An bị sát hại dã man tại nơi làm việc hồi trung tuần tháng 1/2008 gây chấn động trong dư luận. Ngay sau đó, thanh niên Hồ Duy Hải, ở Long An bị bắt giữ và bị tuyên án tử hình dưới tội danh “giết người, cướp tài sản” tại cả hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm.
Tuy nhiên Hồ Duy Hải đã nói với mẹ anh rằng anh không hề giết người và gia đình anh đã liên tục kêu oan cho anh hơn hàng chục năm qua.
Vào ngày 8/5 vừa qua, Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao Việt Nam tuyên giữ nguyên bản án tử hình đối với anh Hồ Duy Hải tại phiên xử theo thủ tục giám đốc thẩm.
Các tổ chức quốc tế cùng dư luận trong nước liên tục lên tiếng về vấn đề này nhưng vụ việc đến nay vẫn chưa có tiến triển.
Theo Luật sư Đặng Đình Mạnh, bản kiến nghị 3 vụ án Hồ Duy Hải được gửi đi vào ngày 6/7 nếu cơ quan tiếp nhận bản kiến nghị có thái độ đánh giá khách quan, vô tư thì chắc chắn kết quả sẽ tốt, xác xuất giúp cho Hồ Duy Hải rất cao.