Hong Kong chưa yên

Phạm Nhật Bình – Việt Tân

Cuối cùng Luật An Ninh Quốc Gia phiên bản Hong Kong đã được Bắc Kinh ban hành ngay sau khi nó được thông qua. Bộ luật quy định những tội danh nhắm vào giới đấu tranh dân chủ Hong Kong như hành động ly khai, hoạt động lật đổ, khủng bố, cấu kết với thế lực nước ngoài. Người vi phạm những quy định này có thể bị tuyên án tù cao nhất tới chung thân.

Việc Trung Quốc vội vã ban hành bộ luật an ninh này là một thách thức đối với cộng đồng quốc tế vì Hong Kong đang hưởng quy chế “Một quốc gia, Hai chế độ” với thời gian 50 năm theo thoả thuận ký kết năm 1997 giữa Anh và Trung Quốc. Giờ đây coi như quy chế ấy đã bị Bắc Kinh vô hiệu hoá và người dân Hong Kong từ nay sống dưới sự kềm kẹp của luật pháp khắt khe không khác người dân lục địa. Không cần một thời hạn chuẩn bị, bộ luật được công bố và có hiệu lực ngay tức khắc từ giữa đêm 30 tháng Sáu. Gần như ngay sau đó, truyền thông quốc tế cho biết đảng Demosisto của nhà hoạt động Joshua Wong và vài nhóm dân chủ khác tuyên bố giải tán để không trở thành đích nhắm của Luật An Ninh.

Sự kiện này cho thấy hai điều:

Thứ nhất, Trung Cộng muốn chận đứng ngay cuộc tuần hành vì dân chủ đánh dấu 23 năm ngày Anh bàn giao Hong Kong cho Trung Quốc. Đây là cuộc tuần hành mà theo thông lệ được tổ chức ngày 1 tháng Bảy hàng năm. Đặc biệt năm nay trong bối cảnh sôi sục của phong trào dân chủ, Bắc Kinh không muốn Đặc khu Hong Kong nằm dưới áp lực của một cuộc tuần hành có thể lôi kéo hàng triệu người.

Thứ hai, qua việc công bố đạo luật an ninh phiên bản Hong Kong, Trung Quốc cũng muốn “thách thức” Hoa Kỳ, bất chấp những lời đe doạ gần đây như rút lại quy chế ưu đãi cho Hong Kong. Đồng thời cũng tạo ra một sự đối đầu mới, buộc Hoa Kỳ phải đối phó cùng lúc với vấn đề Biển Đông.

Ngay trong đêm 1 tháng Bảy, hình ảnh cảnh sát Hong Kong bắt giữ hơn 300 thanh niên nam nữ cho thấy Bắc Kinh cương quyết áp dụng Luật An Ninh Quốc Gia ngay tức khắc để dập tắt mầm mống mà Hoa lục gọi là bạo loạn. Hành động cứng rắn của Bắc Kinh cũng cho người ta thấy là nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ” tại Hong Kong coi như cáo chung sau 23 năm Anh trao trả cho Trung Cộng từ năm 1997, chứ không chờ đến năm 2047.

Hành động quyết liệt của Bắc Kinh đã không chỉ làm cho phong trào dân chủ Hong Kong bị hụt hẫng mà còn khiến cho dư luận trên thế giới lo ngại, liệu đạo luật này có làm tàn lụi những cuộc biểu tình có lúc lên đến hàng triệu người hay không?

Qua Luật An Ninh Quốc Gia, Bắc Kinh đã quy kết những người biểu tình hiện nay vào các tội như ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với các lực lượng nước ngoài sẽ bị trừng phạt bằng án tù tối thiểu từ 3 năm đến chung thân; hay cáo buộc những ai làm hư hại các phương tiện giao thông công cộng là khủng bố cho thấy là Bắc Kinh muốn triệt tiêu các cuộc biểu tình không còn xảy ra ở quy mô lớn như quá khứ.

Hiện nay các nhà dân chủ và các nhóm, tổ chức xã hội dân sự tại Hong Kong im lặng để tìm những biện pháp khắc phục. Trong khi đó, có hai quốc gia lên tiếng chống đối mạnh mẽ Luật An Ninh của Bắc Kinh là Hoa Kỳ và Anh Quốc, trong khi các quốc gia khác như Nhật Bản, Pháp thì chỉ bày tỏ quan điểm “lo ngại” trong sự chừng mực mà thôi.

Đối với Hoa Kỳ, ngoài chính quyền Tổng Thống Trump đã chỉ trích Bắc Kinh và ra quyết định ngưng quy chế ưu đãi cho Hong Kong thì Hạ Viện Hoa Kỳ đã nhanh chóng thông qua dự luật  chế tài đối với các viên chức Trung Quốc và Hong Kong, lần này có tính cách bắt buộc.

Trong khi đó Anh Quốc cũng lên tiếng cáo buộc Trung Quốc “vi phạm trắng trợn” thoả thuận trao trả Hong Kong năm 1997, đồng thời cùng với Đài Loan, Úc cam kết cho người dân Hong Kong có quyền xin tỵ nạn.

Trên mặt dư luận thì sự ủng hộ của quốc tế vào lúc này rất quan trọng, để cho thấy Hong Kong không cô đơn; nhưng điều tiên quyết để cho phong trào dân chủ tại Hong Kong tiếp tục đi lên chính là đích nhắm của cuộc bầu cử Hội Đồng Lập Pháp Hong Kong (Legislative Council) khóa 7 vào ngày 6 tháng Chín, 2020 tới đây.

Hội Đồng Lập Pháp Hong Kong là một quốc hội thu hẹp của Hong Kong có 70 ghế đại biểu; hiện nay phe thân Bắc Kinh chiếm 40/70 tức hơn phân nửa. Nếu trong kỳ bầu cử sắp tới, với 35 ghế do phổ thông đầu phiếu, phe dân chủ vùng lên kiểm soát được Hội Đồng Lập Pháp thì cục diện Hong Kong có thể thay đổi theo chiều hướng có lợi cho phong trào dân chủ rất nhiều.

Năm ngoái, tại cuộc bầu cử Hội đồng quận Hong Kong được tổ chức vào ngày 24 tháng Mười Một cho tất cả 18 Hội đồng quận của Hong Kong, phe dân chủ đã giành thắng lợi vẻ vang khi giành quyền kiểm soát 17 trong số 18 Hội đồng quận, tăng gấp ba số ghế của họ từ khoảng 124 đến 389 ghế trong tổng số 452 ghế phải bầu trong cuộc bầu cử này.

Với thắng lợi vẻ vang như vậy và với sự phẫn nộ về Luật An Ninh Quốc Gia mà Bắc Kinh đã áp đặt lên Hong Kong và Ma Cau vào ngày 30 tháng Sáu vừa qua, sẽ là động lực kích thích hơn 7,4 triệu người Hong Kong đi bầu để chọn một Hội Đồng Lập Pháp dân chủ nhằm chống lại Luật An Ninh.

Nói cách khác, cuộc đấu tranh của 7,4 triệu cư dân Hong Kong đang còn ở phía trước trong hai tháng tới. Chắc chắn Hong Kong sẽ không ngoan ngoãn khuất phục trước bạo lực, như lời của Joshua Wong: “Tôi sẽ tiếp tục bảo vệ quê hương của mình, cho đến khi họ bịt miệng, xoá sổ tôi khỏi mảnh đất này.”

Phạm Nhật Bình