Hiểm họa đằng sau con đường tơ lụa là con đường dịch bệnh

Phạm Anh Vũ – RFA|

Căn bệnh Vũ Hán

Tình hình bệnh dịch virus corona Vũ Hán càng ngày càng tỏ ra nghiêm trọng. Nghiêm trọng đến mức Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phải lên tiếng “Trung Quốc đang trong tình trạng hiểm nghèo”. Tình trạng hiểm nghèo bởi vì cho đến ngày 28/1, số người nhiễm virus này ở Trung Quốc đã lên tới hơn 2700 người, 82 người đã chết vì nhiễm virus này (Báo Đức hôm 28.1 cho biết là đã có gần 5.000 ca nhiễm bệnh, trong đó 976 là nghiêm trọng và ít nhất 106 ng chết), 56 triệu dân Trung Quốc bị phong toả, cách ly.

Không chỉ riêng Trung Quốc, nhiều quốc gia khác trên thế giới cũng đang lo ngại, đặt tình trạng báo động trước sự lây nhiễm của loại virus mới này. Virus này đã được tìm thấy tại Thailand, Vietnam, Singapore, Nhật Bản, Nam Hàn, Nepal, Malaysia, Pháp, Hoa Kỳ và Úc.

Virus Vũ Hán đáng sợ nhưng cách hành xử của chính quyền Trung Quốc còn đáng sợ hơn. Và đây cũng không phải lần đầu Trung Quốc đã phát tán các virus nguy hiểm tới thế giới. Cách hành xử của Trung Quốc cũng như là một căn bệnh và nó đang ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ thế giới.

Khoảng hai tuần trước, chính quyền Vũ Hán nói tình hình bệnh dịch trong tầm kiểm soát. Khi một số người tỏ ý không tin vào thông tin của chính quyền và đưa ra một số thông tin đáng lo ngại khác, cảnh sát địa phương đã bắt giữ 8 người mà họ cho là phát tán “tin giả” về bệnh dịch này. Không những vậy, các phóng viên cũng bị đe doạ và bắt giữ khi muốn về Vũ Hán tìm hiểu thông tin về bệnh dịch này.[4]

Đến nay thì thông tin về sự lây nhiễm virus này cho thấy con số người bị nhiễm càng ngày càng lớn. Dư luận đặt nhiều câu hỏi lo ngại về thông tin thực sự về dịch bệnh này. Có bác sĩ Trung Quốc đã tố cáo chính quyền Vũ Hán che giấu thông tin thực về tình hình bệnh dịch.[6] Chính sự thiếu minh bạch này của chính quyền Trung Quốc khiến dư luận đặt nhiều câu hỏi khác. Có thông tin còn cho rằng virus Vũ Hán là do sự bất cẩn khi đang thực hiện một nghiên cứu trong kế hoạch chế tạo vũ khí sinh học của Trung Quốc. Thậm chí có chuyên gia còn cho biết, với uy thế của một “siêu cường”, Trung Quốc đã can thiệp vào quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khi tổ chức này chưa ra tuyên bố về tình trạng khẩn cấp trước tình hình lây lan của virus Vũ Hán.

Con đường dịch bệnh

Lo ngại về sự truyền nhiễm dịch bệnh từ virus Vũ Hán đặt ra một nỗi lo lắng khác. Đó chính là hiểm hoạ đằng sau Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường (Viết tắt tiếng Anh là BRI) của Trung Quốc.

Từ năm 2013, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố sử dụng Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường để kết nối Trung Quốc với phần còn lại của thế giới. Trung Quốc đã đổ ra hàng chục tỷ mỹ kim để đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt, đường bộ, cảng biển và hàng không ở nhiều quốc gia khác nhau. Và đương nhiên, để bảo đảm lợi ích của mình, Trung Quốc yêu cầu các dự án này phải được xây dựng bởi các công ty Trung Quốc với nhân công Trung Quốc. Cùng với các nhân công Trung Quốc ngập tràn ở các quốc gia này, lượng khách du lịch từ Trung Quốc cũng ùn ùn đổ về, khiến cho cảm giác như người Trung Quốc đang hiện diện khắp thế giới.

Việt Nam và các nước Đông Nam Á nằm trong “Con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21”, là một phần của Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường. “Con đường tơ lụa” này đang được thực hiện với hàng tỷ mỹ kim để xây dựng nhiều tuyến đường bộ, đường sắt.. nối liền với các vùng của Trung Quốc với các nước ASEAN.

Tuy nhiên, với sự tiện lợi về giao thông của các tuyến đường này, cùng với lượng nhân công và khách du lịch từ Trung Quốc, các dịch bệnh cũng vì thế mà lan truyền sang các quốc gia Đông Nam Á với tốc độ chóng mặt, và thật khó mà kiểm soát khả năng dịch bệnh lây lan.

Việt Nam chịu ảnh hưởng

Việt Nam là quốc gia nằm sát cạnh Trung Quốc. Việt Nam cũng là quốc gia tham gia vào Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường do Trung Quốc khởi xướng. Việt Nam có nhiều cửa khẩu trên bộ thông với Trung Quốc và cũng có nhiều đường bay nối liền nhiều thành phố Việt Nam với các thành phố Trung Quốc. Theo số liệu của báo Thanh Niên, người Trung Quốc nhập cảnh Việt Nam chiếm tỷ lệ cao nhất với số lượng gần 14,8 triệu người trong 4 năm 2015 – 2018, chiếm hơn 30% trong tổng số người nước ngoài đến Việt Nam. Theo báo Vietnamnet, số lao động Trung Quốc ở Việt Nam là trên 25,1 nghìn người. Chính vì vậy, Việt Nam là một trong các nước có nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch từ Trung Quốc nhiều nhất.

Tuy nhiên, cách hành xử của chính quyền Việt Nam cũng có nhiều điểm tương đồng với chính quyền Trung Quốc. Cụ thể là sự thiếu minh bạch và luôn dùng quyền lực nhà nước để trấn áp các tiếng nói phản biện khác ngoài các thông tin chính thống từ các cơ quan nhà nước.

Mặc dù chính quyền Vũ Hán tuyên bố phong toả người dân thành phố này để hạn chế lây lan nhưng báo chí Việt Nam cho biết vẫn có một đoàn hơn 200 khách từ Vũ Hán qua Đà Nẵng rồi Nha Trang để tham quan.

Chưa kể việc công an địa phương đã mời một số Facebookers có đưa tin về tình trạng virus Vũ Hán tới làm việc như một thái độ đe doạ. Cách hành xử như vậy gợi nhớ đến cách hành xử của chính quyền Vũ Hán khi mới xảy ra dịch. Một số phóng viên của báo nhà nước còn đưa lên facebook của họ ý kiến là không để ngành du lịch bị ảnh hưởng bởi “tin đồn”. Tuy nhiên, trước sự lây nhiễm ngày càng lan rộng và khả năng hiểu biết dịch bệnh vẫn chưa rõ thì sự cách ly là biện pháp cần thiết để bảo vệ người dân. Như Đài Loan chẳng hạn, chính phủ Đài Loan đã tuyên bố không cấp thị thực nhập cảnh cho các công dân Trung Quốc như một biện pháp ngăn ngừa dịch bệnh.

Kết luận

“Con đường tơ lụa” đang biến thành “Con đường dịch bệnh” với bệnh dịch virus Vũ Hán. Đặc biệt, trong bối cảnh chính quyền Trung Quốc thiếu minh bạch về nhiều thứ, cộng với thói quen sử dụng cường quyền để “chặn hầu bóp họng” các tiếng nói phản biện, tạo nguy cơ đe doạ rất lớn không những cho người dân Trung Quốc mà cho cả thế giới. Trường hợp việt Nam thì còn tệ hơn, khi mà giới lãnh đạo CSVN vì các lợi ích kinh tế cùng với các sức ép chính trị từ Trung Quốc, khiến cho Hà Nội không dám đưa ra các hành động mạnh mẽ để đối phó với bệnh dịch. Người dân sẽ làm thế nào để bảo vệ được mạng sống của mình? Hay chỉ biết cầu nguyện may rủi từ Thượng đế?

————

^1] https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/chu-tich-tap-can-binh-trung-quoc-dang-doi-mat-tinh-trang-hiem-ngheo-20200125221438045.htm

^[2]https://baomoi.com/s/c/33761042.epi?fbclid=IwAR2Hq1J8Sdo1IZmjP9bgcpAdOlhENWbug0G_MoYF2UBQXJHOnkFfSLWyCg0

^[3] https://www.businessinsider.com/china-information-crackdown-on-wuhan-coronavirus-2020-1

^[4] https://www.businessinsider.com/china-information-crackdown-on-wuhan-coronavirus-2020-1

^[5] https://www.reuters.com/article/us-china-health-taiwan/taiwan-calls-on-china-to-share-correct-virus-information-idUSKBN1ZL01V

^[6] https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/bac-si-to-chinh-quyen-vu-han-giau-thong-tin-ca-nhiem-virus-corona-20200126155128101.htm?fbclid=IwAR2CdwxsUmX4CPrDPNuZTHCf4z2ohZQLjK3e4kkTxeb_dQvjcxQdvKor9G4

^[7] http://www.shadolsonshow.com/2020/01/24/breaking-chinese-bioweapons-lab-in-wuhan-blamed-for-coronavirus-outbreak/?fbclid=IwAR0K94tQ9SAuY4iUrya0e78q4wUsmF0aBjnVyTpvYnpssFqE8kXihWObolk

^[8] https://www.dailymail.co.uk/health/article-7928349/Did-China-use-status-major-superpower-pressure-World-Health-Organisation.html

^[9] https://thanhnien.vn/thoi-su/nguoi-trung-quoc-chiem-hon-30-so-nguoi-nuoc-ngoai-nhap-canh-vao-viet-nam-1146834.html

^[10] https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/thi-truong/gan-trieu-lao-dong-viet-di-xuat-khau-35-nghin-lao-dong-trung-quoc-o-viet-nam-484641.html

^[11] https://baovephapluat.vn/van-hoa-xa-hoi/y-te/218-du-khach-tu-vu-han-den-da-nang-gio-ra-sao-81977.html

^[12] https://www.motthegioi.vn/thoi-su-c-66/xa-hoi-c-94/cong-an-khanh-hoa-lam-viec-voi-mot-so-facebooker-tung-tin-that-thiet-ve-virus-corona-130346.html

^[13] https://dantri.com.vn/the-gioi/dai-loan-ngung-cap-thi-thuc-cho-tat-ca-cac-cong-dan-trung-quoc-20200126185208379.htm