Nền kinh tế Việt Nam sẽ gặp khủng hoảng vì dầu khí?

An Viên dịch (VNTB)|

Thời báo Tài chính (FT), ngày 23/9 đã đăng tải nội dung bài viết, trong đó nhấn mạnh nền kinh tế của Việt Nam có thể gặp khủng hoảng trong tương lai, nguyên nhân đến từ… dầu khí.

Chính phủ Hà Nội đang chật vật để chống lại cuộc khủng hoảng năng lượng trong tương lai, gây nguy cơ mất điện và cản trở một trong những nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất Á Châu.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã cảnh báo rằng tình trạng thiếu điện có thể xảy ra sau năm 2021 và chỉ đạo nhóm quan chức phải đẩy nhanh các dự án nhà máy điện đang bị đình trị.

Việt Nam là nền kinh tế mà sản xuất dựa nhiều nguồn năng lượng điện, và điều này càng trở nên quan trọng hơn khi Việt Nam đang trở thành địa điểm thụ hưởng từ cuộc thương chiến Mỹ – Trung. Nhưng giờ đây, Hà Nội phải đối mặt với khủng hoảng năng lượng tiềm tàng cùng lúc ở cả ha mặt trận: thiếu hụt năng lực sản xuất và Trung Quốc đang gây khó dễ cho các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí ở Biển Đông.

Đối với một quốc gia đang cố gắng ‘đu dây’ giữa quan hệ Mỹ – Trung về cả ngoại giao lẫn kinh tế, thì Hà Nội giờ đây phải đối mặt với những lựa chọn quyền lực ngắn hạn và có ý nghĩa địa chính trị trong thời gian tới.

Andrew Harwood cho FT biết, nguồn cung từ dự trữ dầu khí trong nước của Việt Nam đã gặp phải những thách thức, dù đó đến từ khả năng tài chính của công ty dầu khí quốc gia, hay tranh chấp hàng hải và căng thẳng chính trị. Và giờ đây, nổi lên mối quan tâm về việc, Hà Nội sẽ đáp ứng nhu cầu năng lượng trong tương lai như thế nào.

Cho đến nay, Hà Nội phụ thuộc rất nhiều vào than đá, dầu và thủy năng. Tuy nhiên, một số dự án như vậy đã bị trì hoãn trong những năm gần đây do tình trạng quan liêu hoặc đến từ các nhà đầu tư nước ngoài không có khả năng đảm bảo các khoản bảo lãnh cho chính phủ cho các dự án. Hà Nội năm 2016 đã từ bỏ một chương trình điện hạt nhân.

Các nhà phân tích thuộc phía chính phủ Hà Nội và ngành công nghiệp Việt Nam cho biết, Việt Nam hiện đang hướng mắt về năng lượng mặt trời, nghiên cứu việc nhập khẩu khí đốt hóa lỏng quy mô lớn và xem xét nhập khẩu điện từ các nước láng giềng.

Đầu tháng này, một trang trại điện năng từ mặt trời trị giá 391 triệu USD, lớn nhất Đông Nam Á, đã bắt đầu hoạt động tại tỉnh Tây Ninh. EVN cho biết hồi tháng trước, hơn 4.000 hộ gia đình đã lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà trong ba tháng qua với tổng công suất 200MW. 300MW khác sẽ được bổ sung thêm vào cuối năm 2019.

Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường năng lượng mặt trời trên mái nhà vào năm 2019 là một dấu hiệu cho thấy chính phủ đã tiến hành đa dạng hóa sản xuất điện, với sự nhấn mạnh vào năng lượng tái tạo như là giải pháp của thành phố thông minh.

Tuy nhiên, Andrew Harwood nói thêm: Vẫn còn phải xem liệu sự tăng trưởng nhanh chóng của năng lượng tái tạo kể từ năm 2018 đủ để chống lại nguy cơ cắt điện trong ba năm tới hay không.

Điện năng đã kìm hãm sự tăng trưởng của các nền kinh tế đang phát triển khác. Nam Phi đã phải đối mặt với tình trạng mất điện thường xuyên vì đã không đầu tư đủ công suất trong những năm gần đây để theo kịp nhu cầu.

Nhu cầu về điện ở Việt Nam đang tăng khoảng 9% một năm, nhanh hơn nền kinh tế, vốn tăng hơn 7% trong năm 2018.

Trong một dấu hiệu của sự nhạy cảm của vấn đề, không có đại diện chính phủ nào đề cập với FT vấn đề này. Tuy nhiên, một quan chức đã xác nhận rằng có một số rủi ro về tình trạng thiếu điện trong những tình huống cực kỳ bất ngờ, rất có thể là khi các hồ chứa nước cung ứng cho các dự án đập thủy điện sắp hết.

Hà Nội đang theo đuổi các sửa chữa kỹ thuật để thu hẹp khoảng cách điện bao gồm cả nhập khẩu điện từ Lào. Các quan chức cũng đã thảo luận về khả năng nhập khẩu điện từ Trung Quốc, mặc dù điều này sẽ tạo ra sự nhạy cảm về mặt chính trị.

Các công ty và quan chức Mỹ đang thúc đẩy LNG là một giải pháp cho nhu cầu điện của Việt Nam, bán nó một phần như một cách để giảm thặng dư thương mại kỷ lục của đất nước với Mỹ, một điểm gây căng thẳng với chính quyền Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, khí hóa lỏng sẽ không phải là giải pháp đủ để chống lại khủng hoảng năng lượng sắp xảy ra.

Khả năng Việt Nam sẽ khai thác khí đốt ngoài khơi đang được ra. Từ đầu tháng 7, một tàu khảo sát của Trung Quốc, Haiyang Dizhi 8, đã thực hiện một cuộc khảo sát ngoài khơi bờ biển phía nam – khu Bãi Tư Chính, một nơi đang được thăm dò bởi Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Rosneft của Nga.

Đầu tháng này, truyền thông xã hội Việt Nam truyền nhau tin đồn về việc ExxonMobil đã thông báo cho Thủ tướng Phúc rằng họ đã rút khỏi Cá voi xanh, dự án khí đốt ngoài khơi lớn nhất của Việt Nam.

ExxonMobil, đã từ chối bình luận về tin đồn. Phát ngôn viên chính phủ của Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng, cho biết dự án này đã được thực hiện theo kế hoạch.

Gần đây, PVN đã đăng tải bài viết ‘Gia tăng trữ lượng dầu khí – Yếu tố sống còn’ trên chuyên trang của mình./.

Nguồn: https://www.ft.com/content/7daf8bf6-d535-11e9-8367-807ebd53ab77