Ông Nguyễn Phú Trọng trở lại, có ‘lợi hại’ hơn không?

Trung Khang, RFA|

Hội nghị Trung ương 10 đảng cộng sản Việt Nam khai mạc tại Hà Nội vào ngày 16 tháng 5 và ông Nguyễn Phú Trọng, tổng bí thư kiêm chủ tịch nước có bài phát biểu khai mạc.

Nhân dịp này Đài Á Châu Tự Do có cuộc phỏng vấn Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, để nhận định về tình hình chính trị Việt Nam trong thời gian tới.

Trung Khang: Sau khi xuất hiện trở lại đúng một tháng từ ngày 14 tháng 4, ông Nguyễn Phú Trọng được truyền thông trong nước dẫn lời tại cuộc họp với 4 vị dược cho là lãnh đạo chủ chốt, rằng Hội Nghị Trung Ương 10 chính thức diễn ra từ ngày 16 đến 18 tháng 5. Sang ngày 15, Ông Trọng chủ trì cuộc họp Bộ Chính Trị và có chỉ thị cho một số công tác sắp đến về mặt đảng cũng như quản lý nhà nước? Ông có những nhận định chính nào qua các diễn biến này?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Trước đây, chưa cơ qua báo chí nào của đảng thông báo ngày sẽ diễn ra Hội Nghị Trung Ương 10, mà chỉ có trước đây một tuần có thông tin ngoài lề trên mạng xã hội là Hội Nghị Trung Ương 10 sẽ diễn ra từ ngày 16 đến ngày 18/5. Điều này cho thấy mạng xã hội không chỉ vượt mặt báo chí đảng mà còn vượt mặt các cơ quan đảng. Mạng xã hội cũng thông tin trước là Nguyễn Phú Trọng sẽ dự Hội Nghị Trung Ương 10, và sẽ có một bài khai mạc quan trọng.

Khi Nguyễn Phú Trọng xuất hiện tại Hội Nghị Trung Ương 10, thì cán cân quyền lực trong đảng tại Đại hội 13 đã tạm thời an bài cho gượng mặt Trần Quốc Vượng, chứ không phải Nguyễn Xuân Phúc.

-Tiến sĩ Phạm Chí Dũng

Điều đó đã đúng, chỉ có một điểm là về mặt sức khỏe cùng xuất hiện tại hai cuộc họp trước Hội Nghị Trung Ương 10 là một cuộc họp lãnh đạo chủ chốt trong phạm vi rất hẹp, và cuộc họp thứ hai là chỉ đạo cho Bộ Chính Trị, và ông Trọng đã chính thức trở lại chính trường. Chính thức thoát khỏi vòng nghi ngờ là mất tích hay biến mất. Mặc dù chậm chạp nhưng tôi cho rằng ông ta đã phục hồi sức khỏe, đặc biệt là khả năng nói, phát âm, khá lưu loát, rành mạch, điều này cho thấy thông tin ông Trọng bị méo miệng là không đúng. Vì người mới bị méo miệng khó có thể phát âm rõ ràng như Nguyễn Phú Trọng trong những ngày vừa qua. Tôi chỉ thắc mắc làm sao ông Trọng có thể vào dự Hội Nghị Trung Ương 10, vì những ngày qua chỉ xuất hiện hình ảnh ông Trọng ngồi, không hề thấy ông ta di chuyển. Như vậy giả thuyết ông Trọng bị tai biến làm ảnh hưởng một phần cơ thể là có cơ sở, vì vậy ảnh ông ngồi có dây đai, và di chuyển có lẽ cần người dìu. Cho nên báo chí hôm nay đưa tin về Hội Nghị Trung Ương 10 chỉ thấy ông Trọng ngồi chứ không đứng, đi lại bắt tay các quan chức như những Hội Nghị khác trước đây.

Ngoài ra Nguyễn Phú Trọng trở lại đã chính thức đưa mọi thứ trở lại quỹ đạo Nguyễn Phú Trọng, có nghĩa là mọi kế hoạch, chương trình của ông ta trước đây. Và cũng tạm thời chấm dứt cảnh mà dư luận cho rằng “Vắng chủ nhà, gà mọc đuôi tôm” trong những ngày ông Trọng nằm trên giường bệnh. Và ông ta còn tái khởi động một cách nhiệt tình hơn chiến dịch đốt lò chống tham nhũng của ông ta. Bằng chứng là khi ông vừa xuất hiện trở lại đã xuất hiện việc bắt các quan chức tham nhũng, cụ thể là bắt giữ 2 quan chức kinh doanh được coi là sân sau của hai quan chức chính trị cao cấp. Điều này cho thấy chiến dịch chống tham nhũng của ông ta sẽ mạnh mẽ hơn, trải rộng hơn và nghiệt ngã hơn.

Khi Nguyễn Phú Trọng xuất hiện tại Hội Nghị Trung Ương 10, thì cán cân quyền lực trong đảng tại Đại hội 13 đã tạm thời an bài cho gượng mặt Trần Quốc Vượng, chứ không phải Nguyễn Xuân Phúc.

Trung Khang: Ngày đầu tiên của Hội nghị Trung ương 10 cũng đã qua, Ông có những nhận định gì liên quan Hội Nghị lần này ạ?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Ngày làm việc đầu tiên của Hội Nghị Trung Ương 10, tức là ngày hôm nay, mặc dù cũng chả có thông tin gì cả, nhưng tôi cho rằng mọi chuyện sẽ nằm ở cuối giờ chiều ngày mai như thông tin nhân sự và kỷ luật.

Về kỷ luật sẽ logic với biểu hiện của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ngay trong những ngày ông Trọng đang mất tích vào đầu tháng 5, thì Ủy ban này vẫn họp một cuộc họp máu lửa, đưa ra nhiều quan chức hải quân của Bộ quốc phòng, và đặc biệt lôi cả cựu phó thủ tưởng Vũ Văn Ninh. Rất nhiều khả năng đó là động thái đưa những nhân vật này vào Hội Nghị Trung Ương 10 để kỷ luật có lẽ là rất nghiêm khắc. Tôi cho rằng Ủy ban Kiểm tra Trung ương vẫn hoạt động và nhận chỉ đạo từ ông Trọng trên giường bệnh, điều này cũng logic với phát biểu của ông Trọng khi tái xuất hiện ngày 14/5 và đề cập đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương rằng không được ngưng nghỉ mà phải đốt lò liên tục.

Trong Hội Nghị Trung Ương 10, ngoài Vũ Văn Ninh thì ít nhất 2 quan chức nữa sẽ bị kỷ luật là cựu phó bí thư thành ủy TPHCM Tất Thành Cang đang bị báo chí đảng ồn ào trong vụ công ty Tân Thuận và công ty Sadeco, nhiều khả năng ông Tất Thành Cang sẽ phải đi “viết nhật ký” (đi tù). Người thứ 2 là Nguyễn Đức Chung thì số phận theo tôi không đến nỗi như Tất Thành Cang, nhưng mọi con đường được quy hoạch vào bộ chính trị, quy hoạch thành bí thư thành ủy Hà Nội đã gặp phải sự tráo trở đối với ông. Điều này tôi cho rằng có lẽ là vấn đề nhân quả, nếu chúng ta nhớ lại Nguyễn Đức Chung đã tráo trở với nhân dân Đồng Tâm như thế nào?

Đó là những vấn đề tôi dự báo về Hội Nghị Trung Ương 10.

Trung Khang: Những ‘kịch bản’ được một số người dự báo trước khi ông Trọng ngã bệnh đến nay có gì khác không?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Trước đây có những kịch bản về mặt sức khỏe rằng Nguyễn Phú Trọng đã nằm liệt giường, đã chết, sống thực vật hay phải mất 6 tháng mới hồi phục… nhưng tôi cho giả thiết bị tai biến nhẹ có vẻ hợp lý. Theo tôi về sức khỏe của Nguyễn Phú Trọng là không ổn, vì tất cả các bệnh tai biến đều không ổn và chỉ tính bằng thời gian. Việc ông Trọng ngay khi vừa tái xuất hiện đã lao ngay vào công việc, và có một show diễn cùng các lãnh đạo chủ chốt mà lại cho công khai ra ngoài, điều này cho thấy ông Trọng còn yêu thương công việc lắm, quyến luyến công việc và chưa hề muốn rời bỏ cái ghế lẫn quyền lực và tham vọng của ông ta. Nhưng điều đó theo y học là đặc biệt xấu cho bệnh nhân tai biến. Nếu ông ta tiếp tục như vậy thì cơn tai biến lần 2 chẳng sớm thì muộn sẽ xảy ra và thường thường chúng ta đều biết tai biến lần 2 kinh khủng như thế nào và có thể đi luôn.

Kịch bản của ông Nguyễn Phú Trọng phụ thuộc hoàn toàn vào phần lớn vào sự kềm chế của ông ta, mặc dù ông ta còn làm thì có thể thúc đẩy được công cuộc chống tham nhũng của ông ta, thanh tẩy được một số quan chức tham nhũng. Mặc khác ông ta lại tiếp tục bảo thủ, tôi cũng không biết bảo thủ hay chống tham nhũng cái nào tốt hơn.

Kịch bản sức khỏe kéo theo vấn đề quyền lực, sức khỏe suy giảm kéo theo quyền lực suy giảm, kéo theo cơ chế tập trung quyền lực cá nhân suy giảm, dẫn đến cơ chế tập trung quyền lực trung ương suy giảm, kéo theo nạn loạn thần trong tương lai. Tôi tin rằng với tình trạng suy giảm không thể tránh khỏi của ông Trọng thì tình trạnh cát cứ quyền lực, thậm chí kể cả tình trạng loạn sứ quân sẽ xuất hiện tại Việt Nam không chóng thì chầy.

Trung Khang: Sau khi xuất hiện trở lại, ông Trọng nhắc nhở phải tiếp tục công cuộc chống tham nhũng ‘làm tiếp vụ nào ra vụ nấy…’; ông thấy điều này có hàm ý gì?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Tôi chỉ thấy một hàm ý là ông ta đang quyết tâm đốt lò. Nhưng theo cảm nhận riêng của tôi, qua lần tái xuất hiện của ông Trọng, tôi cảm giác rằng, ông ta đang thay đổi một cách tự nhiên. Sau một sang chấn mạnh dẫn đến sang chấn thần kinh não trạng, thì dẫn đến thay đổi lớn đối với người bệnh không chỉ về mặt cơ thể, mà còn về mặt tâm sinh lý, nhận thức. Không phải vô tình mà trong những ngày vừa qua khi ông Trọng nằm giường bệnh, đã xuất hiện thông tin đây là kế giả chết bắt quạ. Trong chính trường Việt Nam đầy rẫy mưu mô xảo quyệt, đầy xảo trá, đội trên đạp dưới, nói xấu… thì bất kỳ nhân vật nào suy giảm quyền lực thì sẽ thấy hết tiền hết bạn, hết ông tôi… cực kỳ bạc bẽo.

Thì tôi nghĩ Nguyễn Phú Trọng cũng không tránh khỏi quy luật như vậy. Ông ta cũng nằm trong guồng máy tâm sinh lý chính trị như vậy, để ông ta cảm nhận được những ngày vừa qua, khi ông ta chưa nằm xuống đã xuất hiện những manh nha quyền lực khác, thậm chí muốn chiếm ghế của ông ta. Điều đó cho ông ta thấy những gương mặt khác, tấm lòng khác, cuộc đời khác, không ở đâu có sự trung thành tuyệt đối, huống chi chính trị là con điếm, tất cả chỉ là dậu đổ bìm leo, gần như là lợi dụng nhau. Nguyễn Phú Trọng đang có sự thay đổi trở nên độc đoán hơn, nghiệt ngã hơn… có nghĩa là ông ta sẽ thẳng tay trong chiến dịch đốt lò. Sau khi tái xuất chúng ta thấy ông Trọng không dùng từ nhân văn như trước đây, khẩu khí của ông ta bây giờ cứng rắn hơn, nghiệt ngã hơn.

Trong những ngày tới, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều vở kịch hay trong chính trường Việt Nam. Những quan chức tham nhũng sẽ mất ngủ hơn, đặc biệt là những đối thủ chính trị của ông Trọng.

-Tiến sĩ Phạm Chí Dũng

Trong những ngày tới, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều vở kịch hay trong chính trường Việt Nam. Những quan chức tham nhũng sẽ mất ngủ hơn, đặc biệt là những đối thủ chính trị của ông Trọng.

Trung Khang: Về mặt nhân sự cho thời kỳ sắp đến, trong phát biểu tại cuộc họp Bộ Chính Trị vào ngày 15 tháng 5, ông Trọng nhắc lại quyết tâm không sử dụng những người có biểu hiện chạy chức, chạy quyền; điều này có ẩn ý gì không?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Theo tôi điều này là cảm tính theo truyền thống chung chung của ông Trọng từ trước đến giờ. Vì từ trước đến nay chưa ai đưa ra được bằng chứng chạy chức chạy quyền mặc dù đã nhắc tới điều này từ 2 năm trước. Nó cũng giống như kê khai tài sản quan chức ở Việt Nam, trong 1 triệu trường hợp chỉ phát hiện 5 hay 7 trường hợp không đúng quy định. Cũng giống như quy định không nịnh bợ, như thế nào là nịnh bợ? Như thế nào là chạy chức chạy quyền? Người ta không đưa ra được tiêu chí, nên tôi không nghĩ rằng điều Nguyễn Phú Trọng nói không thể hiện một quyết tâm hay kế hoạch mà ông ta định làm gì đó.

Trung Khang: Nhân vật Nguyễn Văn Nên có mặt tại cuộc gặp lãnh đạo chủ chốt hôm 14 tháng 5 được nhiều người chú ý. Theo ông vì sao lại như thế?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Có dư luận cho rằng nếu xuất hiện trong nhóm lãnh đạo chủ chốt thì Nguyễn Văn Nên sẽ được bầu bổ sung vào ủy viên bộ chính trị trong đại hội 13, đó cũng là một khả năng, vì đã có tiền lệ như ông Trần Quốc Vượng trước khi được đưa lên thành thường trực ủy ban kiểm tra trung ương thì ông ta cũng là Chánh văn phòng Trung ương đảng thân cận với ông Trọng. Nhưng theo tôi, trường hợp ông Nên không đáng chú ý lắm vì trong những cuộc họp quan trọng luôn có sự xuất hiện của vị chánh văn phòng, là người tổng hợp mọi tình hình và báo cáo ra cuộc họp. Cho nên sự xuất hiện của ông Nên là hết sức bình thường.

Trung Khang: Ông có thể đoán định trước một số kịch bản cho tình hình VN trong thời gian tới?

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Như tôi vừa nói thì tình hình Việt Nam phụ thuộc phần lớn vào sức khỏe ông Trọng. Vì sức khỏe gia giảm sẽ kéo theo gia giảm quyền lực và có thể dẫn đến cát cứ quyền lực, chuyển giao quyền lực về tay người khác. Có thể dẫn đến đấu đá như thời tiền Đại hội 12.

Trong chính trường Việt Nam có một quy luật, tôi tạm cho là quy luật, đó là chính trường Việt Nam vào những năm lẻ thường xung đột nhiều hơn những năm chẵn. Điểm lại từ năm 2019, 2011 và đặc biệt 2015, 2017 xung đột, đấu đá nội bộ ghê gớm hơn những năm chẵn. Và năm nay 2019 có thể sẽ lập lại, và là năm đấu đá quyền lực tơi bời, và cũng có dấu hiệu như vậy trong những ngày ông Trọng nằm giường.

Ngoài ra nó còn phụ thuộc một chút vào vấn đề đối ngoại trong quan hệ với Mỹ, và kéo theo một sự thay đổi không lớn về dân chủ và nhân quyền.

Trung Khang: Xin cám ơn Tiến sĩ Phạm Chí Dũng đã trả lời phỏng vấn ngày hôm nay.

Tiến sĩ Phạm Chí Dũng: Cám ơn Trung Khang đài RFA.