B
ài viết này nhằm trả lời cho câu hỏi mà tác giả với bút danh Tre đặt ra trong bài viết trên RFA ngày 6/4 có tiêu đề ‘Đảng viên quấy rối tình dục dưới mọi hình thức chỉ bị khiển trách?“[1]
Tác giả dẫn điểm c, khoản 1, Điều 33 Quy định 102-QĐ/TW năm 2017 về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm. Theo đó, đáng viên “có hành vi quấy rối tình dục dưới mọi hình thức” mà “gây hậu quả ít nghiêm trọng” thì bị kỷ luật bằng hình thức khiển trách.
Điều này có nghĩa là một người, với tư cách đảng viên, sẽ bị khiển trách trong nội bộ đảng cho hành vi với đặc điểm như trên (gây hậu quả ít nghiêm trọng, dù dưới hình thức nào).
Điều này không có nghĩa là vẫn người đó, với các tư cách khác (trong đó có các tư cách pháp lý) không phải chịu các trách nhiệm khác (trong đó có các trách nhiệm pháp lý) tương ứng với các tư cách đó. (Tư cách đảng viên không phải là tư cách pháp lý, vì không được điều chỉnh bởi văn bản quy phạm pháp luật nào trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hiện hành. Quy định 102-QĐ/TW nêu trên không phải là văn bản quy phạm pháp luật mà chỉ là văn bản quy phạm nội bộ đảng mà thôi.)
Một đảng viên, ngoài tư cách đảng viên, tối thiểu còn có tư cách công dân. Tư cách công dân là tư cách pháp lý, và với tư cách này, người đó phải chịu trách nhiệm dân sự, trách nhiệm hành chính, và trách nhiệm hình sự nếu vi phạm các quy định của pháp luật dân sự, pháp luật hành chính, và pháp luật hình sự liên quan đến hành vi của mình.
Nói chung, với nhiều tư cách và với nhiều quy phạm điều chính cùng một hành vi, một người có hành vi đó có thể phải chịu nhiều trách nhiệm theo các quy phạm đó. Quy phạm ở đây có thể là quy phạm nội bộ tổ chức hoặc quy phạm pháp luật, và trách nhiệm ở đây, một cách tương ứng, có thể là trách nhiệm nội bộ tổ chức hoặc trách nhiệm pháp lý.
Nói riêng về trách nhiệm nội bộ đảng và trách nhiệm hình sự, một người là đảng viên có hành vi vừa vi phạm quy định của đảng, vừa vi phạm pháp luật hình sự, thì người đó, ngoài chịu trách nhiệm nội bộ đảng, sẽ phải chịu cả trách nhiệm hình sự về hành vi đó, chứ không phải chỉ chịu trách nhiệm nội bộ đảng là xong.
Lấy ngay ví dụ về ông Nguyễn Hữu Linh, đảng viên, nguyên Phó viện trưởng Viện KSND Đà Nẵng, kẻ đã sàm sỡ bé gái trong thang máy của một chung cư tại Sài Gòn gần đây, ngoài bị kỷ luật đảng, nếu hành vi của ông được chứng minh là hành vi phạm tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi, ông còn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này với hình phạt ít nhất là 6 tháng tù theo Điều 146 Bộ luật Hình sự 2015.
Tất nhiên, cơ quan có thẩm quyền liệu có khởi tố vụ án và truy tố ông Linh về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi hay không là một chuyện khác. Không loại trừ khả năng là không, nhưng dứt khoát không phải vì đảng viên quấy rối tình dục thì chỉ bị khiển trách.
Cần nói thêm rằng chi tiết thực sự đáng chú ý trong Điều 33 Quy định 102-QĐ/TW không phải ở chỗ điểm c, khoản 1 nói tới quấy rối tình dục dưới mọi hình thức (vì cụm từ này chỉ nhằm không bỏ lọt hình thức nào) mà ở chỗ khoản này chỉ nói tới hành vi gây hậu quả ít nghiêm trọng. Với hành vi gây hậu quả nghiêm trọng thì kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo hoặc cách chức được áp dụng (khoản 2), và với hành vi gây hậu quả rất nghiêm trọng thì kỷ luật bằng hình thức khai trừ được áp dụng (khoản 3).
Nhận định về Điều 33 nêu trên, người viết cho rằng điều này rõ ràng là không hợp lý. Đối với đảng viên có hành vi quấy rối tình dục, không cần đợi đến khi gây hậu quả rất nghiêm trọng mới đáng bị khai trừ, vì như vậy thì đảng cộng sản quá… dễ dãi và kém trong sạch. Thay vào đó, bất kể đảng viên nào có hành vi quấy rối tình dục, dù hậu quả gây ra là ít nghiêm trọng đi nữa, tốt nhất là nên bị khai trừ khỏi đảng cho đảng bớt ô uế, từ đó dễ bề cho đảng lấy lại niềm tin của người dân.
Chú thích:
[1] Đảng viên quấy rối tình dục dưới mọi hình thức chỉ bị khiển trách?
https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/party-member-only-get-light-pun…
[2] Quy định 102-QĐ/TW năm 2017
https://luatvietnam.vn/hanh-chinh/quyet-dinh-102-qd-tw-nam-2017-ve-viec-…