Vòi bạch tuộc Trung cộng

Đỗ Văn Ngà|

Gói thầu dự án cải tạo kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè là dự án được lập để vay ODA của Ngân Hàng Thế Giới. WB cho vay thì phía Việt Nam có quyền chọn bất kỳ nhà thầu nào, nhưng không hiểu sao Chủ Đầu tư chọn nhà thầu CSCEC của Trung Quốc. Mà đặc biệt nhà thầu này lại có trong danh sách đen của Ngân Hàng Thế Giới nhưng phía chính quyền TP.HCM vẫn chọn nhà thầu này. Đây là việc lựa chọn mang màu sắc chính trị.

Sau khi ăn hết nạt, tức phần thi công dễ giá trị cao, còn lại những khúc xương khó gặm CSCEC chây ì. Dự kiến hoàn thành năm 2007 nhưng sau nhiều lần gia hạn, đến 2009 cũng chưa xong nhưng chính quyền TP. HCM vẫn chìu. Cuối cùng, đến tháng 02/2010 Ngân Hàng Thế Giới phải ra tay, yêu cầu phía Việt Nam ngưng hợp đồng với CSCEC thì lúc đó chính quyền TP. HCM mới cắt hợp đồng với nhà thầu này. Phần còn lại, chủ đầu tư tách thành 5 gói thầu con, sau 1 năm mới giao lại cho nhà thầu mới làm tổng vốn đầu tư 200 triệu đô tăng lên 320 triệu. Riêng hạng mục di dời đường ống cấp nước đường kính 2m (ở khu vực cầu Điện Biên Phủ) mà CSCEC chừa lại đã tăng gấp 10 lần lên 2 triệu USD sau khi tiến hành đấu thầu lại.

Nhà thầu CSCEC của Trung Quốc thi công như thế, nhưng nhà thầu này vẫn được ưu ái cho trúng thầu nhiều công trình lớn như gói thầu đường dẫn lên cầu Cần Thơ phía Cần Thơ. Hay tại dự án xây mới 16 cây cầu trên QL1 đoạn Cần Thơ – Cà Mau, CSCEC đã nghiễm nhiên trúng thầu đến 9 cây cầu.

Đó là hình mẫu điển hình cho sự bảo kê của chính quyền với nhà thầu Trung Quốc. Qua dự án kênh nhiêu Lộc, chúng ta thấy CSCEC quá lộng hành và chính quyền thành phố quá nhu nhược không dám cắt hợp đồng nhà thầu này mà đợi Ngân Hàng Thế Giới yêu cầu mới có cớ năn nỉ nhà thầu Trung Cộng rời đi. Các gói thầu có vốn ODA của Ngân Hàng thế giới, hoặc các nhà cho vay ODA mà không ràng buộc phải chọn nhà thầu nước cho vay thì gói thầu đó hầu hết rơi vào tay Trung Cộng. Thậm chí như dự án Metro Bến Thành- Suối Tiên là nguồn vốn ODA của Nhật, điều kiện ràng buộc nhà thầu Nhật thi công. Gói thầu này Trung Quốc cũng đánh tiếng muốn nhảy vào thay Nhật để làm và chiêu không chịu trả 100 triệu đô cho nhà thầu nhật là manh nha muốn ép nhà thầu Nhật rút để đưa nhà thầu Trung Cộng vào. Hiện nay Trung Cộng được ưu tiên trúng thầu đến 90% các gói thầu EPC đó là mối nguy khôn lường.

Năm 2019 này có 2 dự án được Bộ Chính Trị quyết:

Thứ nhất là dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam trị giá 58,7 tỷ đô, dự kiến trình Quốc hội gật vào kỳ họp tháng 10 năm 2019 tới đây. Mà khi đã đem ra Quốc hội trình thì xem như nó đã được Bộ Chính Trị thông qua. Dự án này không mới, nó là dự án từ 9 năm trước bị nhân dân phản đối dữ dội. Và ở bài trước tối đã chỉ ra ai là kẻ theo đuổi dự án này.

Thứ nhì là dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam vào tháng 6 này tiến hành giải phóng mặt bằng. Nhưng có một nguy cơ rất lớn, đó là nhà thầu Thái Bình Dương của Trung Quốc đã đánh tiếng tham gia đấu thầu dự án này. Và thời gian đấu thầu dự kiến là cuối năm 2019 này.

Hãy nhìn lại quyền lực nhà thầu Trung Cộng trên đất nước Việt Nam qua dự án Kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè, và hiện nay là dự án tàu điện Cát Linh – Hà Đông đang rơi vào hoàn cảnh tương tự. Có thể tóm gọn lại như sau, ĐCS luôn ưu ái các nhà thầu Trung Cộng bất chấp năng lực của nhà thầu đó, nhà thầu trung Cộng tự tung tự tác làm chậm tiến độ, đội vốn, và chất lượng kém chính quyền vẫn chìu. Năng lực như thế mà vẫn cho Trung Cộng nhận 90% các gói EPC, 10% lại là do chủ nợ ràng buộc nên mới không chọn nhà thầu Trung Quốc. Và 2 đại dự án, đường sắt cao tốc và đường bộ cao tốc Bắc Nam liệu có thoát khỏi nanh vuốt Trung Quốc không? E là rất khó./.