Một năm qua, 2018, trên đất nước chúng ta diễn ra không ít sự kiện nóng bỏng. Sự kiện nổi bật nhất, có thể coi là tâm điểm, là cuộc biểu tình lớn vào ngày 10-6 phản đối dự án Luật Đặc khu tệ hại do Đảng CS rắp tâm đưa ra Quốc hội thông qua mà hậu quả ai cũng thừa biết là mở ra những cánh cửa toang hoác nhằm mời lũ sói Tàu thò bàn chân lông lá và cái mõm tham của chúng sục vào những cứ địa hiểm yếu thuộc hai địa đầu Bắc, Nam và cả nơi khúc ruột miền Trung Việt Nam. Cuộc biểu tình tự động của hàng trăm ngàn dân chúng ở khắp ba miền không hề có lời kêu gọi của một lực lượng nào mà cùng nổi dậy đồng loạt chứng tỏ sức sống mãnh liệt của 90 triệu con dân Lạc Hồng lúc nào cũng ấp ủ trong tim lòng yêu nước sâu nặng, hễ có thời cơ là bùng phát, tuy có bị đàn áp không nương tay nhưng cũng đã tạm thời chặn được mưu đồ nham hiểm của phường bán nước. Đó là một thắng lợi lớn đến không ngờ.
Tất nhiên thắng lợi đã phải trả bằng những giá đắt. Suốt cả một năm, nhất là từ sau ngày 10-6, hàng chục tù nhân lương tâm lần lượt bị bắt vào tù sau khi bị cơ quan công quyền giáng cho những cái án cực nặng, bất chấp pháp lý; nhiều người khác đang từ trong ngục bị ép ra cư trú ở nước ngoài. Tình thế xã hội khiến kẻ cầm quyền biết họ đang như ngồi trên đống lửa. Vì thế, một mặt họ thấy cần đẩy nhanh những “chiến dịch càn quét” nhằm vét nốt những đất đai béo bở lâu nay vét chưa xong để “hốt cú chót”, phòng có xẩy ra sự cố gì đáng ngại. Các vụ Thủ Thiêm, Lộc Hưng chỉ là tiếp tục bao nhiêu trò “quy hoạch” đã từng làm nông dân mất hết đất đai nhà cửa trên rất nhiều vùng miền, khiến dân oan ngày một tích tụ lên con số hàng chục triệu, nhưng giờ đây xuất hiện một cách lỳ lợm, trơ tráo hơn, đến mức kẻ ra tay không cần ngụy trang bộ mặt mất nhân tính của mình nữa; chúng đi cướp với trống giong cờ mở đàng hoàng: “Cướp nay có đảng có đoàn” (Nguyễn Duy), thậm chí cướp ngay cả trong thời điểm năm hết tết đến, nghĩa là không cần tuân thủ tập tục cổ truyền vốn rất nhân bản của người Việt “Trời đánh cũng tránh bữa ăn”.
Một mặt khác thì họ biết rằng đất nước có được những con người thức tỉnh, những người vô danh trong làng xóm bỗng chốc một sớm ùn ùn kéo nhau đi biểu tình; những người từ trong ngục tối không chịu cúi đầu nhận tội để được tha vì biết mình cầm chính nghĩa trong tay; những người đối diện với lũ quan bẻm mép dám hiên ngang rút ngay chiếc dép ném thẳng vào mặt chúng… đó đều là nhờ sức lan truyền của tư tưởng dân chủ, dù ít dù nhiều đã như những giọt nước thấm dần vào đất làm cho đất nẩy mầm. Họ phải quyết triệt cho được cái nguy cơ hàng đầu sinh ra mầm cây dân chủ vô cùng đáng sợ đó.
Và nạn nhân tiêu biểu của chủ trương triệt hạ thứ hai nói ở đây là một gương mặt trí thức quen biết: Tiến sĩ CHU HẢO. Con người vốn rất hiền lành, xuất thân từ hàng ngũ con cưng của đảng, sau nhiều thập niên hoạt động trong cơ chế với tư cách một nhà lãnh đạo khoa học kỹ thuật, đã thấm thía những nguyên nhân căn cốt dẫn đất nước đến nghèo đói cùng cực, kinh tế bên bờ vực thẳm, giáo dục suy đốn trầm trọng, đạo đức nhân bản truyền thống lung lay. Bên cạnh những sai lầm về đường lối, chính sách, và sự cuồng tín bám khư khư lấy một học thuyết đã bị loài người vứt bỏ, nguyên nhân sâu xa nhất còn là do tình trạng ngu dân, thái độ bưng tai bịt mắt không chịu tiếp nhận ánh sáng văn minh của thế giới bên ngoài. TS Chu Hảo không làm gì hơn là muốn nhanh chóng mở rộng cánh cửa tinh thần đang đóng chặt, nhằm trang bị cho các thế hệ con em của dân tộc những hiểu biết cơ bản nhất mà các xã hội đã và đang phát triển đều coi là hiểu biết thông thường, không có nó thì không tạo nên được sức bật để đi lên. Nguyện vọng của ông chỉ là xuất bản bằng được 500 cuốn sách đúc kết tri thức nhân loại hiện đại để từ đấy lan tỏa vào đại chúng, tạo nên một mặt bằng mới trong đời sống tư duy, nhờ đó sớm nẩy sinh những chàng Hercules lập nên kỳ công cho đất nước. Nhưng tâm nguyện của ông, cũng là nguyện vọng của cả thế hệ trí thức cấp tiến hôm nay, tiếc thay lại không phù hợp với chủ trương của Đảng Cộng sản Việt Nam. Việc tỏa sáng tri thức nhân loại vào đời sống đúng là một nhu cầu tất yếu, ai cũng biết là vậy, nhưng việc đó cũng mặc nhiên đòi hỏi phải chấp nhận yêu cầu giải phóng con người theo hướng tự do dân chủ, vì mỗi con người một khi là người có kiến thức sẽ trở nên một sức mạnh nội tại, sẽ tự bứt đứt mọi xiềng xích tư tưởng trói chặt mình để đứng dậy, mà việc đó lại hoàn toàn trái ngược với thể chế toàn trị độc tài. Vì thế, đảng của Chu Hảo đã ra quyết định kỷ luật ông. Đúng là nghịch lý – một nghịch lý thách thức với hết thảy những ai đang mong mỏi dân tộc Việt Nam đi nhanh tới tương lai.
Điều trớ trêu là Chu Hảo, người muốn đem ngọn lửa văn minh của thế giới về cho dân tộc, đã không phải như chàng Prométhée trong thần thoại Hy Lạp xưa kia, chịu để cho thần Zeus cột chặt mình vào một tảng đá nhằm trừng phạt cái tội đã đem lửa về cho nhân loại. Không, Chu Hảo đã sớm biết thoát khỏi sự trừng phạt của đảng bằng cách tuyên bố ra khỏi đảng trước khi kỷ luật đảng được ban ra. Kỷ luật đảng vì thế đã được đáp lại bằng sự lặng lẽ trống không – một câu trả lời vô ngôn giàu ý nghĩa.
Sau một thời gian im tiếng, trước khi bước sang năm mới Kỷ Hợi, hôm nay 23 tháng Chạp, ngày ông Táo chầu Trời, TS Chu Hảo lại trở lại với văn đàn bằng mấy lời chúc xuân gửi đến đồng bào và bạn bè yêu quý khắp trong ngoài nước. Những lời tâm sự sau bấy nhiêu va đập mà mình đã trải qua, chất nặng những nỗi niềm, nhưng theo chúng tôi, cũng là những lời chưng cất hy vọng.
Bauxite Việt Nam xin hân hạnh gửi đến độc giả.
Bauxite Việt Nam
THƯ CHÚC TẾT CỦA TS CHU HẢO
Kính gửi: Những người đã thông cảm, ủng hộ và khich lệ tôi
Thưa quý vị và các bạn,
Nhân dịp Tết Kỷ Hợi tôi xin chân thành kính chúc mọi người một Năm mới dồi dào sức khỏe, có thêm niềm vui và gặp nhiều may mắn để có một vài công việc (của gia đình, hay cho xã hội) được thật sự như ý!
Năm cũ đã qua với rất nhiều biến động trên đất nước ta. Có những suy thoái tồi tệ hơn; nhưng đồng thời cũng có những tự diễn biến, tự chuyển hóa tích cực hơn. Tôi không ngờ rằng sự vụ liên quan đến cá nhân tôi trong thời gian vừa qua lại có thể dấy lên một phong trào tự do công khai biểu đạt chính kiến của mình theo Hiến định một cách sôi động đến như vậy. Nhân dip này tôi xin trân trọng gửi lời cám ơn sâu sắc tới quý vị và các bạn đã thông cảm, ủng hộ và khích lệ tôi trong các hoạt động Văn hóa-Giáo dục và Xuất bản để cùng nhau phấn đấu vì một nước Việt Nam Độc lập Dân tộc, Tự do Dân quyền, Hạnh phúc Dân sinh. Tên tuổi và tiếng nói của từng người trong số này đều khắc sâu trong tâm khảm tôi như một kỷ niệm trân quý nhất trong cuộc đời.
Dù rất mong muốn được bày tỏ tấm lòng mình với riêng mỗi người, mỗi tổ chức đã lên tiếng quan ngại đến vấn đề của tôi, nhưng tôi chưa có điều kiện thực hiện được. Vì vậy xin quý vị và các bạn cho phép tôi chỉ nhắc tới sau đây vài trường hợp đặc biệt.
Trước hết là Tướng quân Nguyễn Trọng Vĩnh (năm nay Cụ đã thọ 103 tuổi nhưng vẫn khỏe mạnh và minh mẫn), người đã ra một Bản Tuyên bố đanh thép về trường hợp của tôi. Tôi hết sức cảm động và thêm vững lòng tin vào ý chí của một Dân tộc đã có, và sẽ còn có, những thế hệ kiên cường như vậy. Tôi vinh dự và tự hào vì những năm gần đây được cộng tác với Cụ tham gia phản biện xã hội, cùng lên tiếng trước những vấn đề bức xúc và nòng bỏng của thời cuộc.
Tiếp đến tôi xin được đặc biệt nhắc tới việc làm hết sức có ý nghĩa của 81 vị học giả quốc tế khi bày tỏ quan ngại đến những khó khăn ở Việt Nam trong việc xuất bản các cuốn sách vốn là giá trị phổ quát của Nhân loại trong Tủ sách Tinh hoa Tri thức Thế Giới của NXB Tri thức thuộc Liên hiệp các hội KHKT VN (LHH VN). Rõ ràng là ý kiến đó đã góp phần quan trọng trong việc NXB Tri thức (mà từ nay tôi làm việc ở đó như một Biên tập viên và Người tổ chức giới thiệu sách) vẫn được tiếp tục hoạt động theo đúng tiêu chí mà cơ quan chủ quản (LHH VN) đã đề ra từ ngày thành lập (2005) và kiên trì theo đuổi.
Tôi cũng xin phép được nhắc tới các bạn trẻ tham gia “Hội những người đứng về phe ánh sáng” đã sẵn sàng sát cánh cùng chúng tôi, những người tự nguyện nối tiếp sự nghiệp Khai Dân trí theo tinh thần Phan Tây Hồ, trong đó có Viện Phan Châu Trinh (Hội An-Quảng Nam) mà hiện tôi vẫn tham gia với tư cách Giám đốc. Tôn trọng và công khai bảo vệ lẽ phải bằng trí tuệ là phẩm chất của người chính trực. Mong các bạn làm được nhiều việc cụ thể, trong khả năng có thể, để góp phần chấn hưng nền Văn hóa- Giáo dục và Học thuật nước nhà, nhằm góp phần xây dựng một nước Việt Nam Giàu mạnh, thực sự Dân chủ Công bằng và Văn minh.
Tôi, cũng như nhiều quý vị và các bạn trong số chúng ta, không có nguyện vọng và năng lực hoạt động chính trị thực thụ; nhưng có chính kiến trong thực hành phản biện xã hội trên tinh thần khoa học và xây dựng là nghĩa vụ của mỗi người, để xã hội này không rơi vào tình trạng “chết lâm sàng”. Nói đúng sự thật, có lý lẽ, có tầm nhìn và có tâm trong sáng, thì chẳng gì có thể làm chúng ta sợ hãi. Có càng nhiều người can đảm không thờ ơ trước những vấn đề nóng bỏng của thời cuộc thì sẽ càng ít có chỗ cho cường quyền lộng hành!
Trong cuộc đời ngắn ngủi và vô thường của mình tôi rất may mắn và hạnh phúc được là người đồng chí hướng với quý vị và các bạn, những người thấu hiểu thế thái và thấm đượm nhân tình.
Chào thân ái và chúc thành công!
Chu Hảo
Hà nội, Tết Kỷ Hợi 2019