Miếng da lừa

Nhà hát giao hưởng để làm gì khi trên đất nước luôn có vô vàn những đoàn hợp ca của dân oan từ khắp các tỉnh thành ngày đêm rên xiết bi ai hơn cả những tiếng nam trầm, nữ cao trên sân khấu? Nhà hát giao hưởng làm gì khi những cái chết bi ai vẫn còn không thể đếm hết, những người bỏ mạng trên biển đảo quê hương, những dòng nước ô nhiễm và những tương lai bị bỏ ngỏ?

Nhà hát giao hưởng làm gì khi bệnh nhân chỉ được thụ hưởng những dịch vụ y tế thấp kém, trường học còn thiếu với đủ những vấn nạn kéo dài hàng thế hệ trong giáo dục và tâm hồn con người ngày càng trở nên mục ruỗng, xa lạ, ngăn cách, oán hờn và thù hận?

Lễ chưa có, nhạc cũng có ích chi? Chính trị chưa yên, xã hội còn bất ổn, lễ nhạc cũng trở nên vô nghĩa. Mà nếu có, tiếng nhạc trong tình cảnh bi kịch và trước các thảm trạng ấy cũng sẽ chỉ là những bức hoạ được tô vẽ bằng những nỗi thống khổ, mất mát, sự sợ hãi và lòng phẫn căm.

Nghệ thuật là một thứ hủ bại và huỷ hoại con người khi nó bị kìm kẹp và trù diệt cái thứ mà đáng ra nó luôn phải có đầu tiên và duy nhất, đó là tự do.

Nếu xây cất lên nhà hát giao hưởng trên những nỗi đau khổ, nghèo đói và vô trật tự của con người, nó chẳng khác gì tấm da lừa mà Balzac đã tác hoạ ra. Cứ mỗi lần ta ước đạt được sự giàu sang hay phú quý, xa hoa, là nó bị mất đi một ít và cũng đồng nghĩa cuộc sống của chúng ta cũng dần bị rút ngắn lại./.