Đa nguyên theo nghĩa Hán Nôm thì đó là đa dạng, đa chủng. Như vậy đa nguyên chính trị là sự đa dạng chính trị. Đa dạng có nghĩa rất rộng như: nhiều đảng cũng là đa nguyên, nhiều ý kiến khác nhau trong một đảng cũng là đa nguyên vv..
Như vậy đa đảng chỉ là một trường hợp riêng của đa nguyên. Đa đảng là phải có đối lập, cương lĩnh khác, mục đích khác vì mỗi đảng là đại diện cho một nhóm chính trị có mục đích tương đồng. Như vậy đã đa nguyên thì phải có đa đảng, nghĩa là nhiều đảng phái độc lập nhau. Nhưng ngược lại không đúng, đa đảng thì chưa chắc gì là đa nguyên. Vì sao?
Để giải thích cho vấn đề đa đảng nhưng không đa nguyên, tức là một dạng đa đảng hình thức, thì tôi xin giới thiệu trường hợp Đảng Dân Chủ Việt Nam. Đảng này được thành lập vào năm 30/06/1944 và giải tán 20/10/1988 sau khi làm trò hề đa đảng cho ĐCS. Đảng Dân Chủ này như là một trò gian trá của ĐCS. Lấy ý thức hệ là chủ nghĩa dân tộc thay vì CNCS. Mục đích là thu hút giới trí thức không mặn mà với CS nhưng có tinh thần dân tộc. Đến 1988 vai trò đội lốt của nó đã hết thì ĐCS cho giải thể. Đấy là đa đảng nhưng không hề đa nguyên.
Trong một chiếc ô tô, ta có công nghệ cơ khí, công nghệ điện tử, công nghệ thông tin vv.. tích hợp trên một thể thống nhất và bổ trợ lẫn nhau. Từ thuần cơ khí như bộ chế hòa khí, được sự hỗ trợ của công nghệ điện tử đã cho ra đời công nghệ hỗ trợ cơ khí – điện tử để tạo thành hệ thống phun xăng điện tử. Điện tử đã tối ưu hóa hệ thống cơ khí. Tương tự vậy, đa nguyên là điều bắt buộc cho một quốc gia để hỗ trợ nhau trên con đường tiến lên giàu có và hùng cường.
Đảng A nắm lập pháp và chiếm đa số trong nghị viện. Vì thế để điều hành đất nước, đảng A đưa ra chính sách. Đảng B là đảng đối lập, họ cố tìm ra yếu điểm trong chính sách Đảng A để phản biện. Vì đảng A chiếm đa số Quốc hội nên chính sách được thông qua. Nhưng khi thi hành, chính sách gặp trở ngại. Thế là Đảng B dựa vào thất bại đó đưa ra ngay giải pháp hiệu chỉnh và giành lấy vai trò cầm quyền trong bầu cử để đóng vai trò đảng cầm quyền thi hành chính sách. Đó là cách ứng phó của bộ máy nhà nước đa đảng khi đảng cầm quyền gặp bế tắc trong vấn đề quản lý đất nước. Kẻ có phương án dự phòng luôn khó thất bại hơn kẻ có duy nhất 1 phương án. Đấy là lý do đất nước phải đa nguyên để phát triển.
Nếu một chiếc Ferrari mà đem tháo sạch chi tiết điện tử mà chỉ để lại chi tiết cơ khí thì nó chỉ là một cục sắt vô dụng. Cho nên, đất nước này cần phải đa nguyên đa đảng để phát triển. Nếu không đất nước sẽ đi đến con đường suy vong không lối thoát./.
Leave a Comment