Kim Jong Un qua Tàu gặp Tập Cận Bình hai lần trong hai tháng. Cả hai chuyến đi đều diễn ra trước khi Kim tiếp “đặc sứ” của tổng thống Mỹ, Mike Pompeo, trước và sau khi ông lên chức ngoại trưởng. Rõ rệt, Kim gặp Tập không chỉ vì xã giao. Chắc họ có bàn với nhau một chiến lược chung đối đầu với Hoa Kỳ, dù Kim chỉ muốn bàn rất tổng quát.
Muốn Tập đồng ý chiến lược đó, tất nhiên Kim phải cho Tập biết mình muốn gì trong cuộc đàm phán với Mỹ và Nam Hàn. Cộng Sản Trung Quốc có thể đóng vai “trung gian hòa giải” nếu Trump và Kim bất đồng trầm trọng. Hơn nữa, nếu sau cùng Trump và Kim có thể đồng ý với nhau, Trung Cộng phải được dành một vai trò quan trọng trong việc thi hành những điều thỏa hiệp.
Cho tới nay, Donald Trump và Kim Jong Un mới chỉ đồng ý những điểm đại cương, mà hai bên có thể sẽ diễn giải hoàn toàn khác nhau. Tổng thống Mỹ đổi cách nói về nhà độc tài 34 tuổi. Ông từng gọi Kim là “thằng điên” chuyên giết hại đồng bào mình. Bây giờ ông khen Kim là người “có phẩm giá” (decent, honourable).
Họp báo cùng Ngoại Trưởng Nam Hàn Kang Kyung-wha, ông Mike Pompeo nói rằng ông đã thảo luận với Kim những vấn đề “có nội dung cụ thể” (substantive). Chắc hai bên phải nói đến giải giới vũ khí hạch tâm (denuclearization). Pompeo còn nói, việc giải giới hạch tâm phải hoàn toàn và được kiểm chứng.
Có lẽ Kim và Pompeo không thể bàn chi tiết chuyện giải giới hạch tâm sẽ diễn ra thế nào. Cho nên, cho tới giờ Kim và Trump vẫn chưa hiểu rõ người sắp nói chuyện với mình hiểu “giải giới hạch tâm” thực tế nghĩa là gì.
Chắc chắn Kim sẽ chịu ngưng, không thử bom thêm nữa. Tháng Chín năm ngoái, Kim đã báo cho dân Bắc Hàn biết rằng chương trình bom hạch tâm đã thành công mỹ mãn. Donald Trump sẽ đòi Kim phải hủy bỏ cả kho vũ khí hạch tâm đã chế tạo. Liệu Kim có chịu hay không?
Có thể đoán rằng khi gặp Pompeo, Kim đã hứa điều đó. Nhưng Kim không thể nói chi tiết, vì vấn đề rất phức tạp. Phải mất bốn, năm năm người ta mới đồng ý diễn trình ngưng thí nghiệm năng lượng nguyên tử của Iran, với bao nhiêu biện pháp kiểm tra sau đó. Ở Bắc Hàn, còn có cả một kho bom phải “tháo gỡ” nữa!
Nhưng Kim Jong Un có sẵn lòng xóa bỏ công trình thử nghiệm bom nguyên tử mà ông bố đã bắt đầu hay không?
Kim Jong Un, cũng như ông bố, chắc chắn không muốn bị so sánh với Muammar Gaddafi ở Libya, hoặc Saddam Hussein tại Iraq. Hussein không có bom nguyên tử, bị Mỹ đổ cho là có bom để đánh, sau cùng bị treo cổ. Gaddafi có nhiều vũ khí hóa học và đang chuẩn bị làm bom nguyên tử. Sau lại ký với Mỹ, Anh, Pháp hủy bỏ bom hóa học và ngưng hẳn chương trình vũ khí hạch tâm. Cuối cùng, máy bay và hỏa tiễn các nước này giúp dân nổi dậy, Gaddafi bị giết.
Kim Jong Un không thể chấp nhận mình rơi vào hoàn cảnh như Hussein và Gaddafi. Ngược lại, Kim còn muốn nêu gương cho dân Iran: Không làm bom, Mỹ vẫn tẩy chay! Cứ làm bom đi, Mỹ sẽ đến nói chuyện & tử tế!
Nếu Kim khó giải giới như vậy, thì tại sao vẫn hứa hẹn điều đó với Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae-in và ông Pompeo? Chỉ có thể đoán rằng Kim tính có thể chấp nhận một chương trình giải giới càng kéo dài càng tốt, cho đến khi chuyện vũ khí hạch tâm không còn là một vấn đề quan trọng nữa.
Mục đích tối hậu của họ Kim là nắm quyền sinh sát trên dân chúng Bắc Hàn, càng lâu càng tốt. Vũ khí hạch tâm là một phương tiện để đạt mục đích đó. Họ Kim ba đời tố cáo Mỹ đang sắp đánh, nhưng dân sẽ được họ Kim bảo vệ, nhờ vũ khí hạch tâm. Bao giờ thì vũ khí hạch tâm không còn quan trọng nữa?
Đến đây, Kim đã học được một bài của Cộng Sản Trung Quốc. Trung Cộng chứng tỏ rằng một chế độ Cộng Sản vẫn yên ổn nắm quyền cai trị, nếu nâng đời sống kinh tế của dân chúng lên cao. Đó có thể là niềm tin của Kim Jong Un, khi bắt đầu nới lỏng cho kinh tế tư nhân trong mấy năm gần đây; và theo gót chân Trung Cộng từ 1979, cho các doanh nghiệp nhà nước được nhiều quyền tự quyết định. Sau cuộc gặp gỡ lần thứ nhì ở Đại Liên, Tập Cận Bình đã khen ngợi họ Kim là đã biết công bố “từ nay chỉ tập trung vào phát triển kinh tế.”
Và Mỹ cũng đang hứa hẹn với Kim Jong Un điều đó. Ông Mike Pompeo mới tuyên bố, sau khi gặp Kim Jong Un lần thứ nhì, rằng “Nếu Bắc Hàn hành động mạnh bạo giải giới bom hạch tâm nhanh chóng, Hoa Kỳ sẵn sàng cộng tác để giúp cho được thịnh vượng không khác gì các bạn tốt của nước Mỹ ở Nam Hàn!” Ai cũng biết ngày xưa Nam Hàn (cũng như Nhật Bản, Đài Loan) lúc bắt đầu kinh tế phát triển rất nhanh, cũng nhờ hàng xuất cảng sang Mỹ không bị đóng thuế như các nước khác!
Nhưng giải giới nhanh chóng, như ông Pompeo nói, là bao lâu? Tòa Bạch Ốc hình như đang tính thời gian sáu tháng đến một năm – sau đó mới nói chuyện viện trợ hoặc giao thương. Nhưng Kim Jong Un có thể muốn thời gian đó dài hơn. Và đây là điều mà Kim muốn Tập Cận Bình đồng ý giúp mình thuyết phục Donald Trump. Nếu Trump đồng ý, việc giải giới bom hạch tâm sẽ diễn từng bước, song song với việc nới lỏng kinh tế, xóa bỏ lệnh cấm vận từng bước một. Khi vòng vây kinh tế được giải tỏa, từng bước một, Kim sẽ thi hành chính sách “đổi mới” cũng từng bước, có các cố vấn Tập Cận Bình đưa qua giúp.
Giải pháp “từng bước” này đã được tổng thống Nam Hàn đồng ý. Tập Cận Bình đồng ý. Dân Á Đông không ai vội vàng hấp tấp như dân Mỹ. Ông Donald Trump có sẵn sàng đồng ý hay không? Nếu chịu, ông sẽ có dịp ký một hiệp ước hòa bình chấm dứt chiến tranh Cao Ly! Giải Nobel Hòa Bình mấy hồi!
Thời gian thi hành việc giải giới này sẽ kéo dài, vì rất nhiều vấn đề kỹ thuật phức tạp. Kim Jong Un có thể đòi các thanh tra Trung Cộng tham dự cùng thanh tra Mỹ. Một số bom và hỏa tiễn sẽ được giải giới bằng cách gửi sang bên Tàu cho Trung Cộng giữ, giống như Nga đã giúp ở Iran. Kim Jong Un có thể lâu lâu lại “làm nây,” dỗi không nói chuyện tiếp nữa. Moon và Tập sẽ can ngăn, kéo lại bàn họp. Cứ thế kéo dài, trong khi lệnh cấm vận được nới lỏng, kinh tế Bắc Hàn thay đổi.
Hiện nay dân Bắc Hàn kiếm được $200 một tháng đã được coi thuộc tầng lớp “trung lưu.” Những người đạp chiếc xe đạp nhãn hiệu Nhật Bản thì xóm làng trầm trồ. Mai mốt, cải tổ kinh tế theo lối Trung Cộng, năm ba năm sau người dân sẽ thấy được đổi đời! “Toàn dân Triều Tiên” luôn luôn được nghe báo, đài nhắc nhở rằng họ khá hơn là nhờ “lãnh tụ Kim yêu quý.”
Ngay bây giờ, Tập Cận Bình đã bắt đầu nới lỏng cho kinh tế Bắc Hàn. Trung Cộng thi hành lệnh cấm vận của Liên Hiệp Quốc rất trễ; thi hành cũng chỉ vì muốn lấy lòng ông Trump. Bắc Kinh đã chịu cắt xuất cảng dầu khí, hàng hóa, và ngưng nhập cảng than đá, đồ biển của Bắc Hàn. Nhưng bây giờ đang bị ông Trump dọa chiến tranh mậu dịch, Trung Cộng cũng không còn tha thiết cấm vận nữa. Trước khi ông Pompeo tới, Kim Jong Un đã tiếp đón Vương Nghị, siêu ngoại trưởng của Trung Cộng.
Ở thành phố Đan Đông, nằm sát biên giới với Bắc Hàn, không khí rộn rịp hẳn lên trong một tháng qua, theo phóng viên báo The New York Times tường thuật. Những căn hộ trong một chung cư 15 tầng nhìn xuống sông Áp Lục có bao nhiêu người đến hỏi mua. Nhiều người từ Bắc Hàn qua, ôm cả túi tiền mặt, tiền Trung Quốc. Giá nhà tăng gấp đôi, so với hai tuần trước, lúc đó chưa ai biết tin Kim Jong Un đã qua thăm Tập Cận Bình ở Bắc Kinh, và sẽ gặp cả Donald Trump!
Hàng hóa lại đi qua cửa khẩu sang Bắc Hàn. Nhà nước Trung Cộng ngoảnh mặt đi. Một người bán máy móc dùng trong việc khai mỏ nói: “Bây giờ có cấm vận, phải hối lộ gấp đôi mới đi qua được. Nhưng họ cho đi qua!”
Cứ như vậy, không khí hòa dịu trên bán đảo Triều Tiên sẽ giúp cho cả miền Đông Bắc nước Tàu, lâu nay vẫn trì trệ so với miền Nam giáp biển. Trong cuộc gặp gỡ với Kim vừa qua, Tổng Thống Moon Jae-in đã đưa cho Kim một thỏi “USB” (để chứa các hồ sơ trong computer) trong đó chứa một chương trình phát triển kinh tế “Ba Vòng Đai.” Khi nào hòa bình và chịu hợp tác, sẽ lập một vòng đai đường xe lửa giữa hai miền. Đường sắt này sẽ kéo lên phía Bắc, tới biên giới Trung Quốc, tạo một vòng đai giao thông, vận tải. Một vòng đai khác sẽ nối lên bở biển Nga, một vùng cũng còn chưa phát triển vì bế tắc giao thông. Không biết ông Kim có đem cho Tập Cận Bình coi kế hoạch Ba Vòng Đai của ông Moon hay không. Nhưng chỉ cần biết tin tổng quát, Tập Cận Bình cũng thấy đó là một cơ hội bằng vàng! Nhất là, trong cả dự án này không thấy Nhật Bản và Mỹ dính vô trực tiếp!
Nhưng có thể đoán rằng một người dân Hàn Quốc yêu nước như ông Moon Jae-in sẽ không “đầu phục” thiên triều Bắc Kinh. Ngược lại, ông Moon còn muốn kéo Bắc Hàn tách ra khỏi ảnh hưởng của Trung Cộng. Cho nên, vẫn cần Mỹ. Moon giúp Kim đi dây giữa Tập Cận Bình và Donald Trump cũng vì muốn giúp đồng bào của ông ở miền Bắc, cho được mức sống cao hơn. Đồng thời, người dân Nam Hàn cũng được an ổn hơn./.
Leave a Comment