Đã đến nước này, sao không chính thức ‘Văn Đoàn Độc Lập’?

Thiền Lâm – Cali Today News|

Người đứng đầu Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập và có thể cả vài thành viên của tổ chức xã hội dân sự này vừa bị đảng cầm quyền thiết lập “biện pháp ngăn chặn đặc biệt” mới lạ chưa từng có: ngày 13/3/2018, Ban Tuyên giáo trung ương đã gửi công văn yêu cầu Ban cán sự đảng Bộ giáo dục yêu cầu rút toàn bộ tác phẩm của các tác giả tham gia Văn đoàn độc lập ra khỏi Chương trình Sách giáo khoa môn học Ngữ văn mới.

Thông tin trên, cùng ảnh chụp công văn số 4112 của ngày 13/3/2018 Ban Tuyên giáo trung ương được nhà văn Nguyễn Quang Lập đưa tin trên facebook của ông.

Đây là hành động công kích chưa có tiền lệ của đảng cầm quyền nhắm vào nhà văn Nguyên Ngọc – người đang giữ cương vị “thủ lĩnh” của Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập. Sau hành động này, có thể hiểu là những tác phẩm “Đất nước đứng lên” và “Rừng xà nu” trong sự nghiệp “chống Mỹ cứu nước” của ông Nguyên Ngọc sẽ không còn được nhìn thấy trong Sách giáo khoa môn học Ngữ văn mới.

Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập ra đời vào tháng Ba năm 2014 gồm nhà văn Nguyên Ngọc, cùng thành viên là những cây bút khác như Bùi Chát, Bùi Minh Quốc, Bùi Ngọc Tấn, Dương Tường, Đặng Tiến, Đỗ Lai Thúy, Đỗ Trung Quân, Giáng Vân, Hoàng Hưng, Nguyễn Duy, Nguyễn Huệ Chi, Nguyễn Quang Lập, Phạm Đình Trọng, Phạm Xuân Nguyên, Lưu Trọng Văn, Võ Thị Hảo, Vũ Thư Hiên, Ý Nhi v.v…. Mục đích của Văn Đoàn Độc Lập là “đoàn kết tương trợ giữa những người viết văn tiếng Việt trong và ngoài nước”, “tạo điều kiện nâng cao về nghề nghiệp, thúc đẩy sáng tạo cá nhân, khuyến khích đổi mới trong sáng tác và nghiên cứu phê bình văn học và ngôn ngữ” và “bảo vệ mọi quyền lợi vật chất và tinh thần chính đáng, hợp pháp của hội viên, đặc biệt là quyền tự do sáng tác và công bố tác phẩm, cũng như quyền tự do tiếp cận tác phẩm văn học của mọi người.”

Ngay từ ngày thành lập, Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập đã bị vu là tổ chức phản động, do các thế lực thù địch giật dây; các thành viên Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập bị Ban Chấp Hành Hội Nhà Văn Việt Nam gạch tên không cho tham dự đại hội Hội Nhà Văn.

Tuy nhiên, việc Ban Tuyên giáo trung ương chỉ đạo rút toàn bộ tác phẩm của các tác giả tham gia Văn Đoàn Độc Lập ra khỏi Chương trình Sách giáo khoa môn học Ngữ văn mới là lần đầu tiên xảy ra.

Cùng trong thời gian xảy ra chỉ đạo trên, một thành viên của Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập là nhà thơ Bùi Minh Quốc đã bị công an cửa khẩu cấm xuất cảnh sang Mỹ, dù mục đích chuyến đi thuần túy là việc gia đình và dù trước đó – năm 2015 – ông Bùi Minh Quốc vẫn đi Mỹ thăm con mà không bị chặn.

Hai sự việc xảy ra gần như đồng thời trên cho thấy một khả năng là vào đầu năm 2018, đảng cầm quyền và công an đã quyết định sẽ có một chiến dịch, hoặc dùng một số biện pháp đơn lẻ để sách nhiễu Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập cùng các thành viên của tổ chức này.

Thực tế những năm qua cho thấy Ban vận động Văn đoàn độc lập Việt Nam có thể được xem là tổ chức ít bị công an trấn áp, đàn áp và sách nhiễu nhất trong số các tổ chức xã hội dân sự độc lập.

Ngày 7/2/2017 tại Hội An, Quảng Nam, Viện Phan Chu Trinh đã ra đời cùng người điều hành chủ yếu là nhà văn Nguyên Ngọc và một số lãnh đạo chủ chốt của viện này là bà Nguyễn Thị Bình, cựu Phó Chủ tịch nước; ông Chu Hảo, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Nguyễn Sự, cựu Bí thư Thành ủy Hội An,; ông Vũ Thành Tự Anh, giảng viên trường Đại học Fulbright. Sự kiện này đã được một số tờ báo nhà nước thông tin, đặc biệt không quên nhấn mạnh việc Viện Phan Chu Trinh chịu sự quản lý của Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Nam và chịu sự chỉ đạo của Thường trực tỉnh ủy Quảng Nam.

Tuy nhiên sau 4 năm thành lập tính từ năm 2014, cho tới nay Ban vận động Văn đoàn độc lập Việt Nam vẫn còn nguyên là… ban vận động. Cho tới nay, đây là tổ chức xã hội dân sự duy nhất vẫn duy trì hình thức “ban vận động” trong khoảng ba chục tổ chức xã hội dân sự độc lập ở Việt Nam.

Rất nhiều người trực tiếp đấu tranh dân chủ nhân quyền và người ủng hộ phong trào này đã đặt câu hỏi về việc tại sao sau một thời gian quá dài, Ban vận động Văn đoàn độc lập Việt Nam vẫn như cố giữ một tư thế an toàn thái quá trong đối sách và trong quan hệ với chính quyền, cho dù nếu tổ chức này có dũng khí hơn để cắt bỏ cụm từ “ban vận động” thì chắc chắn cũng không bị công an đàn áp mạnh.

Trước “biện pháp ngăn chặn đặc biệt” mới đây của Ban Tuyên giáo trung ương đối với Ban vận động Văn Đoàn Độc Lập, ngày càng nhiều ý kiến cho rằng sở dĩ chính quyền có thể gia tăng sức ép đối với tổ chức này là do “nắm thóp” được tổ chức này không dứt khoát chia tay với từ “ban vận động” để không bị xem là “đối đầu với nhà nước”.

Cũng là câu hỏi của nhiều độc giả hoặc không phải độc giả của tác phẩm “Đất nước đứng lên”: đã bị công kích và xúc phạm đến mức bị rút tác phẩm này khỏi sách giáo khoa, tác giả Nguyên Ngọc và các đồng sự của ông còn chờ gì nữa mà không thẳng thừng tuyên bố chấm dứt giai đoạn “ban vận động” để chính thức trở thành “Văn Đoàn Độc Lập”?