“Ai đó” không hài lòng với Hàng không Mẫu hạm USS Carl Vinson

Phương Thảo (VNTB)

Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson cập cảng Tiên Sa Đà Nẵng lôi cuốn sự chú ý của nhiều hãng thông tấn trên thế giới. Trong đó hầu hết đều nhấn mạnh ý “hai cựu thù xích lại gần nhau hơn” để làm đối trọng với sự hung hăng của Trung quốc ở Biển đông. Tuy nhiên không vì thế mà có thể nói Việt nam sẽ tiến lại gần với Hoa kỳ hơn Trung quốc mà sẽ vẫn giữ thể đu dây vì không muốn làm mích lòng người đồng chí lớn.

Bắc Kinh ngạo mạn

Tờ Hoàn cầu Thời báo (HCTB) cho biết chuyến viếng thăm này đã làm cho Bắc Kinh không hài lòng dù là chẳng thể khuấy động gì ở Biển đông ngoài việc “làm giãn cơ bắp”. Bắc Kinh nhận biết rõ việc tăng cường trao đổi quân sự hai bên nhưng sẽ cũng chỉ tới đó mà thôi vì Hà nội sẽ không thay đổi tầm nhìn chiến lược trong mối quan hệ với Bắc Kinh.

Bắc Kinh biết tỏng Việt nam sử dụng sự hợp tác với Hoa kỳ để gây áp lực đối với chính sách Biển Đông, tuy nhiên Hà nội sẽ rất cẩn thận để không không đối đầu với Trung quốc bởi Trung quốc là đối tác thương mại lớn của Việt nam, trong khi hy vọng với TPP có Hoa kỳ đã không thể thành hiện thực khi Tổng thống Trump rút lui ra khỏi TPP hồi đầu năm 2017.

Bắc kinh cho rằng động thái này chỉ có ở mức độ tâm lý và sẽ không có bất kỳ hiệu ứng nào nếu như họ làm ngơ. Chứ, “nếu cần thì Trung quốc có thể quân sự hoá quần đảo Nam Sa tức Hoàng Sa qua đêm và còn mạnh hơn cả trước khi triển khai tàu chiến, không quân và tên lứa để ngăn chận các hoạt động của Hoa kỳ ở Biển Đông”.

Bắc kinh khẳng định rằng Hoa kỳ chỉ lãng phí tiền bạc khi cho tàu chiến tới Biển Đông, họ không quan tâm lắm đến chuyến thăm của USS Carl Vinson đến Việt nam, trước sự cuồng nhiệt của những người theo chủ nghĩa dân tộc Việt – Mỹ.

Tín hiệu dành cho Bắc Kinh

Nghi thức đón tiếp tàu Vinson cấp tỉnh có lẽ cũng là nhằm ve vuốt cơn tự ái của Bắc kinh và giảm đi tầm quan trọng của chuyến viếng thăm này. Chẳng trách mà HCTB đã huỵch toẹt rằng Hà nội đang cố tránh né công khai việc diễn giải ý nghĩa của tín hiệu họ muốn gởi đến cho Bắc kinh và đó là sự trao đổi thông thường giữa hai quốc gia. Quả thật nếu theo dõi báo chí chính thống và phát ngôn chính thức của chính phủ thì HCTB không sai.

Trên báo Tuổi trẻ chỉ có trích lại ý kiến của truyền thông phương tây là “đặt trong thế đối đầu với sự trỗi dậy của Trung Quốc và các động thái gần đây của Bắc Kinh trên Biển Đông” mà không dám nêu ý kiến nào từ phía truyền thông Việt nam. Còn lại các báo chỉ chăm chăm khai thác hình ảnh hải quân Hoa kỳ giao lưu với người dân địa phương, sự tiện ích và hiện đại của Hàng không Mẫu hạm US Carl Vinson…

Ông Trần Công Trục, nguyên trưởng ban Ban Biên giới Chính phủ, trong bài phỏng vấn về chuyến thăm của tàu USS Carl Vinson cho biết đây là chuyến viếng thăm có ý nghĩa biểu tượng rõ ràng trong bối cảnh tranh chấp địa chính trị giữa các siêu cường, nhưng ông Trục lại không dám nói thẳng ra đó là các siêu cường nào .

Khi trả lời về độ nhạy cảm của của các hoạt động quân sự Việt nam – Hoa Kỳ, ông Trục cũng chỉ dám nói về “người không cần nêu tên nhưng ai cũng biết đó là ai” “Có chăng, điều này có thể gây ‘bất an’ cho ai đó đang tiến hành quân sự hóa Biển Đông, đang tiếp tục bất chấp luật pháp quốc tế, vi phạm các quyền và lợi ích chính đáng của các quốc gia khác… “

Ông Nguyễn Hồng Quân – Thiếu tướng, nguyên Phó viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng (Bộ Quốc phòng) sau khi cho biết “tàu sân bay Mỹ đến Đà Nẵng là bước chuyển mạnh trong quan hệ hai nước” thì cũng khẳng định về chính sách ba không kiên định của Việt nam và đồng thời cho biết Hà nội “cải thiện, nâng cấp quan hệ không riêng với nước nào và khi cải thiện quan hệ với nước này cũng là cơ hội cải thiện quan hệ với các nước khác.” Ở đây ông Quân cũng chỉ dám nói xa nói gần nước này, nước khác mà không dám nêu đích danh là nước nào.

Hà nội ngạo mạn… có chọn lọc

Nếu nhìn lại các sự kiện trong quá khứ sẽ thấy Việt nam luôn đi nước đôi giữa Trung Quốc và Hoa kỳ: đối thoại quốc phòng Trung quốc (11/2010) diễn ra ba tháng sau đối thoại quốc phòng Hoa Kỳ ( 8/2010); năm 2012, tàu Trung quốc cập cảng Sài gòn thì tàu Hoa kỳ cập ở Đà Nẵng; năm 2016, tàu Hoa kỳ tới Cam ranh thì tàu Trung quốc cũng tới Cam ranh ngay sau đó. Lần này, Hàng không Mẫu hạm Hoa kỳ đến cảng Tiên sa, thì có lẽ trong tương lại lại có Hàng không Mẫu hạm Trung quốc tới Cam ranh.

Việt nam luôn nhắc đến việc không dại dột để đi với nước lớn này chống lại nước lớn khác nên với họ chuyến viếng thăm lần này của USS Carl Vinson lại cũng “không có gì đáng ngạc nhiên” như nhận định của chuyên gia Nga về các vấn đề của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, ông Vladimir Terekhov trên tờ Sputnik. Sự khôn ngoan của Hà nội luôn là nhũn mình trước người đồng chí tốt và vươn vai ngạo mạn với phần còn lại của thế giới.

Báo Tuổi trẻ đã khẳng định: “Chuyến thăm cũng diễn ra đồng thời trong bối cảnh ngày càng có nhiều tín hiệu cho thấy chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ an ninh với Việt Nam.” Quan điểm “ Mỹ cần Việt nam chứ Việt nam không cần Mỹ” chưa bao giờ lại dược thể hiện lộ liễu như thế.