Việt Nam dự họp nhân quyền ở LHQ giữa đợt đàn áp mới

VOA Tiếng Việt |

Đại sứ Việt Nam Dương Chí Dũng hôm 26/2 đã cùng phái đoàn đến tham dự khóa họp lần thứ 37 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc ở Geneva, Thụy Sĩ, giữa lúc đang có một đợt đàn áp mới nhắm vào các nhà hoạt động trong nước.

Tại kỳ họp kéo dài đến ngày 23/3 của Hội đồng Nhân quyền, Việt Nam được cho biết sẽ tích cực đóng góp vào quá trình đàm phán xây dựng các văn kiện của hội đồng, tổ chức tọa đàm quốc tế với chủ đề “Vai trò của công nghệ thông tin và truyền thông trong việc thúc đẩy các quyền kinh tế, văn hóa, xã hội và giảm bất bình đẳng” vào ngày 27/2, theo TTXVN.

Tuy nhiên trên thực tế, Việt Nam trong hơn một năm trở lại đây bị các tổ chức nhân quyền quốc tế chỉ trích về tình trạng gia tăng bắt bớ, đàn áp, phạt tù nặng các blogger, nhà hoạt động và những người lên tiếng ôn hòa.

Hồi đầu tháng này, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) ra thông cáo cho biết có ít nhất 129 nhà hoạt động hiện đang bị Việt Nam giam giữ vì bày tỏ quan điểm phê phán chính quyền, tham gia các cuộc biểu tình ôn hòa, gia nhập các nhóm tôn giáo không được chính quyền phê chuẩn hoặc tham gia các tổ chức dân sự hay chính trị mà đảng cầm quyền cho là có nguy cơ đe dọa quyền lực độc tôn của họ.

Theo tổ chức nhân quyền quốc tế này, “không có dấu hiệu cho thấy Việt Nam giảm tốc đợt đàn áp căng thẳng nhằm vào các nhà hoạt động nhân quyền trong 14 tháng qua”.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, một nhà vận động xã hội dân sự nổi tiếng của Việt Nam, có cùng nhận định về tình trạng “xấu đi trông thấy” này. Ông nói:

“Rất đáng tiếc là trong năm 2017 và vài tháng đầu năm 2018, tình hình nhân quyền ở Việt Nam xấu đi trông thấy. Không những các tù nhân lương tâm bị bắt bớ, mà các nhà hoạt động cũng bị sách nhiễu rất nhiều. Điển hình nhất trong vài ngày qua là trường hợp cô Đoan Trang bị người ta bắt đi hạch sách đủ điều. Ngày hôm nay thì rất nhiều nhà hoạt động bị ngăn chặn, không cho đi ra khỏi nhà. Quyền tự do đi lại của người ta bị cản trở một cách nghiêm trọng”.

Theo phân tích của nhà hoạt động cư trú tại Hà Nội, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhân quyền Việt Nam xuống cấp nghiêm trọng trong những năm gần đây.

Thứ nhất là do tình hình chung về dân chủ, nhân quyền trên thế giới có chiều hướng đi xuống, trong đó một số quốc gia được xem là độc tài, có thành tích vi phạm nhân quyền lại đang trong xu thế mạnh lên.

“Và như thế, chính quyền độc tài ở Việt Nam họ thấy là trong xu thế như vậy, họ có nhiều bạn bè hơn, có nhiều người thông cảm hơn và họ có thể mạnh tay hơn một chút”, TS. Nguyễn Quang A nói.

Nguyên nhân tiếp, theo TS. Nguyễn Quang A, xuất phát từ chính những thay đổi trong nội bộ cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà trong đó phe “cứng rắn” có chiều hướng thắng thế, thâu tóm quyền lực kể từ sau Đại hội Đảng lần thứ 12.

“Một nguyên nhân nữa mà tôi cho là rất quan trọng, đó là bản thân phong trào xã hội ở Việt Nam trong vài năm qua tiến triển mạnh, có những thay đổi về chất. Chẳng hạn như các cuộc phản đối thảm họa ô nhiễm môi trường Formosa trên cả nước, các cuộc phản đối các trạm thu phí BOT vẫn đang kéo dài đến bây giờ, rồi sự kiện Đồng Tâm bắt giữ gần 40 cảnh sát cơ động và cán bộ của Hà Nội trong hơn một tuần lễ… Đó là những chuyện mà tôi cho rằng nhà cầm quyền nghĩ là một sự leo thang rất nguy hiểm đối với họ”, TS. Nguyễn Quang A nói.

Để đối phó với “sự leo thang nguy hiểm” của các phong trào dân sự trên, nhà cầm quyền Việt Nam buộc phải sử dụng hai phương thức “rất quen thuộc”, mà theo TS. Nguyễn Quang A, đó là tuyên truyền (nói xấu) và đàn áp các nhà hoạt động và các phong trào dân sự. Chính vì vậy, điều quan trọng nhất để có thể cải thiện tình hình nhân quyền ở Việt Nam là phải giúp cho người dân hiểu và ý thức được các quyền của mình để chính họ tự bảo vệ cho các quyền căn bản của mình.

Ngoài ra, theo nhà vận đồng xã hội dân sự này, vai trò của các tổ chức quốc tế về nhân quyền cũng rất quan trọng. Trong đó, Hội đồng Nhân quyền là một diễn đàn thế giới cần thiết để cho cuộc đấu tranh “khó khăn và lâu dài” về nhân quyền được diễn ra, trong đó kể cả “kẻ vi phạm nhân quyền cũng to mồm nói tình hình nhân quyền của họ là rất tốt”, theo lời TS. Nguyễn Quang A.