Chuyến đi Mỹ của họ Tập.

Cũng giống như khi sắp xếp cuộc điện đàm giữa ông Tập và ông Trump lần đầu tiên diễn ra vào giữa tháng Hai, hai phía đã mất gần hai tuần lễ điều chỉnh vì họ Tập đòi hỏi ông Trump phải công khai xác nhận tiếp tục chính sách “một nước Trung Quốc” sau khi ông Trump điện thoại cho Tổng Thống Đài Loan, bà Thái Anh Văn.

Lần này cũng vậy, khi nghe ông Trump sẽ đón ở khu tĩnh dưỡng Mar-a-Lago thay vì Tòa Bạch Ốc, họ Tập tỏ ra khó chịu nhưng vì muốn làm hài lòng ông Trump nhằm né tránh những phản ứng bất lợi của Hoa Kỳ vào lúc này, họ Tập đành phải chấp nhận bay đến phi trường Palm Beach tiểu bang Florida, bằng máy bay thương mại của Air China.
Dò hỏi nguyên nhân thì được biết, vì vấn đề thể diện muốn hạ thấp chuyến gặp gỡ với ông Trump, họ Tập di chuyển bằng máy bay thương mại, tuy nhiên máy bay được trang bị nội thất hoành tráng với phòng khách, phòng ngủ và phòng làm việc.

Reuters đưa tin ông Tập cùng phu nhân họ Bành vừa chân ướt chân ráo đến Florida, thì Tổng Thống Trump ra lệnh bắn hơn 50 hoả tiễn Tomahawk để trừng phạt Syria, vì đã dùng vũ khí hóa học giết dân. Ra lệnh xong, TT Hoa Kỳ và đệ nhất phu nhân mới yên tâm ngồi vào bàn tiệc với khách. Bữa tiệc chắc là vui, vì TT Tump có cái bắt tay đặc biệt và lịch sử với họ Tập. Có người cắc cớ bảo cái bắt tay của ông Trump với ông Tập cứ như kiểu bắt tay của người với khuyển.

Việc nước bề bề, sau dạ tiệc, tiễn khách nghỉ lưng ở khách sạn khác (cẩn tắc vô ưu), TT Trump đã có cuộc họp báo tuyên bố vì sao ông ra lệnh trừng phạt Syria. Có người thắc mắc tại sao ông Tập không hiện diện trong cuộc họp báo này, về ngủ chi mà vội. Nếu khách là nguyên thủ của Nhật hay Anh, hay Đức thì chắc chắn những vị này sẽ hợp cùng TT Trump thành song kiếm trấn ải ngay.

Lại có người bảo hỏa tiễn đánh Syria mà cứ như đánh vào tâm can ông Tập. Có người bạo phổi bảo ông Tập đến Florida gặp ông Trump chứ có phải bị giam lỏng đâu mà Trung Quốc cứ ấp a ấp úng vụ Syria. Phải chờ khi ông Tập về đến cổng nhà an toàn, Trung quốc mới oang oang phản bác Mỹ bắn hoả tiễn vào Syria.

Trở lại buổi họp được gọi là thượng đỉnh không công khai giữa lãnh đạo hai siêu cường, ít nhất hai hồ sơ quan trọng được đưa ra thảo luận: vấn đề thâm thủng mậu dịch của Hoa Kỳ, mà gần 400 tỷ Mỹ Kim thâm thủng đến từ Trung quốc; và vấn đề Bắc Hàn. Mọi người ai cũng bảo buổi họp sẽ căng thẳng, TT Trump trước đó còn than là khó mà.
Nhưng người ta lại kháo nhau: với cá tính nghĩ sao nói vậy, ông Trump chắc không giữ được bí mật. Và quả như thế, sau khi họp ông có tuyên bố ngay, nhưng ông nói là: “Tôi không được gì cả, nhưng chúng tôi có được tình bạn tốt” khiến thế giới ngẩn ngơ.

Phần ông Tập, vốn ít nói trong các cuộc tiếp xúc, lần này cũng không đi ra ngoài bản tính cố hữu. Vẻ mặt ông cứ dài dại thế nào, lúc thì đăm chiêu, khi thì mím chi tủm tỉm. Xét hoàn cảnh của ông, may ra hiểu được phần nào:
1-Đối nội đang rối như canh hẹ vì những trận càn quét tham nhũng không đến nơi đến chốn, kiểu đập chuột thì vỡ bình. Phe Giang Trạch Dân vẫn còn gốc rễ.

2-Đối ngoại vẫn chưa có gì gọi là thành tích trong 5 năm qua, ngoài chuyện nghênh ngang cho giàn khoan Hải Dương 981 vào sâu trong lãnh hải VN, để sau đó bị áp lực của Mỹ, và thế giới, phải rút về nước trước thời hạn dự định.

Hiện tại, họ Tập phải cắp bên nách đàn em Bắc Hàn với chứng bệnh điên khùng, và phải san qua sớt lại sao cho cán cân mậu dịch với Hoa Kỳ được cân bằng, không thể ma giáo lũng đoạn như trước nữa.

Chuyến đi Florida của họ Tập xem thế có vẻ như để “trình diện”, và ghi điểm “hoà bình ổn định” với Tổng Thống Hoa Kỳ, hầu làm bàn đạp ghi thêm điểm “uy tín” tại quốc nội.
Nhưng khốn nỗi ông Tập lại mang về nhà thêm nỗi lo mới là Hoa Kỳ có thể bất ngờ dậy dỗ đàn em Bắc Hàn như trường hợp Syria, lúc đó họ Tập sẽ lưỡng đầu thọ địch nội ngoại khó khăn.
Tương lai của nhiệm kỳ 5 năm cuối của họ Tập thật chênh vênh, và “giấc mơ Trung Quốc” cũng xa vời, mong manh như bọt nước.

Phạm Diễm Hương