SÀI GÒN (CTM Media) – Vào cuối tuần qua, trong buổi tọa đàm do nhiều bên phối hợp tổ chức (Trung Tâm Hành Động và Liên Kết Vì Môi Trường và Phát Triển (CHANGE)-Việt Nam, Phong Trào Toàn Cầu Về Biến Đổi Khí Hậu, tổng lãnh sự Canada tại Sài Gòn) về tác động của các nhà máy phát điện bằng than đến cuộc sống và biển, cả giới khoa học lẫn những chính khách ngoại quốc như ông Richard Bale, tổng lãnh sự Canada tại Sài Gòn, cùng cho rằng, kế hoạch phát triển nguồn điện bằng cách xây dựng thêm hàng loạt nhà máy đốt than để phát điện của nhà cầm quyền Việt Nam sẽ hủy diệt cả sức khỏe nhiều cộng đồng lẫn biển.
Theo các nhà khoa học thì, những nhà máy đốt than để phát điện sẽ thải vào không khí, nước, đất vô số chất độc nguy hại cho môi trường sống như tro, bụi, chì, thạch tín, thủy ngân, cadmium, selenium,… khiến các loại bệnh về đường hô hấp, ung thư gia tăng, tạo ra mưa acid, hủy diệt nông nghiệp, ngư nghiệp, thúc đẩy khí hậu biến đổi nhanh hơn theo chiều hướng tệ hại hơn. Nhiều tổ chức bảo vệ môi trường quốc tế ước tính rằng mỗi kWh được phát từ các nhà máy nhiệt điện dùng than sẽ làm chi phí y tế tăng thêm.
Hiện nay tại Việt Nam hiện có 20 nhà máy phát điện bằng than nhưng nhà cầm quyền vẫn cương quyết nâng con số này lên 32 vào năm 2020 rồi lên 51 vào năm 2030. Ba năm nữa, mỗi năm Việt Nam sẽ đốt 63 triệu tấn than/năm. Đến 2030, khối lượng than được đốt sẽ là 129 triệu tấn/năm.
Có một điểm đáng chú ý là đa số nhà máy phát điện bằng than sắp được xây dựng đều nằm sát các khu bảo tồn biển (khu vực cấm tất cả các hình thức tác động để duy trì sự đa dạng sinh học, bào tồn các nguồn lợi từ biển).
CHANGE cảnh báo, mỗi 3,5 phút, một nhà máy phát điện bằng than có công suất 500 MW sẽ hút từ biển một lượng nước khoảng 2 500 mét khối để làm mát hệ thống. Sau đó nước sẽ được xả lại hồ, sông, biển với nhiệt độ cao hơn ban đầu từ 8 độ C đến 13 độ C. Đó là lý do tất cả các sinh vật biển như tảo, san hô, tôm, cá,… bị hủy diệt. Cũng theo nghiên cứu của CHANGE, việc hút nước vào hệ thống làm mát còn hút theo rất nhiều cá, chúng bị nghiền nát và luộc chín trong các màng lọc.
Chương trình Môi Trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) từng công bố một tính toán. Theo đó, chỉ riêng lợi tức từ du lịch, mỗi cây số vuông rạn san hô mang lại 600 000 Mỹ kim/năm, trong khi chi phí bảo vệ chỉ 775 Mỹ kim/km2/năm. Còn nếu không giữ được, chi phí sẽ khoảng 10 triệu Mỹ kim/km bờ biển để thay thế các rạn san hô bị phá hủy.
Tuy việc di dời san hô từ khu vực ven bờ biển huyện Tuy Phong ra khu bảo tồn biển Hòn Cau (hiện có 234 loại san hô tạo rạn, 324 loại cá rạn san hô, 119 loại thân mềm, 32 loại da gai), được viện hải dương học Nha Trang, nơi thực hiện di dời, cho biết là san hô đang sinh trưởng “tương đối tốt” nhưng một số chuyên gia bảo tồn sinh vật biển không tán thành. Theo họ, di dời san hô sẽ tạo ra nhiều hệ lụy về môi trường biển, chẳng hạn hạn chế khả năng sinh sản của nhiều loại cá, suy giảm nguồn lợi ngư nghiệp.
Điều đáng lưu ý khác, là đa số các nhà máy phát điện bằng than đã và sắp được xây dựng tại Việt Nam đều sử dụng công nghệ, nhà thầu, và vốn của Trung Quốc.
Leave a Comment