Có hai nguyên nhân. Trước hết chính là ở các hoạt động trấn áp hết sức có kinh nghiệm của chế độ hiện tại. Những người cộng sản từng đoạt được quyền lực từ chính các phong trào dân vận và những cuộc đấu tranh biểu tình kết hợp bạo động vũ trang. Họ từng hoạt động cả bí mật và cả công khai nhiều năm trước lực lượng phòng nhì tinh nhuệ của Pháp và sau này là tình báo Mỹ. Kinh nghiệm kiểu hoạt động bí mật và bán công khai của họ đủ để tổng kết thành những giáo trình đắt giá. Họ rất có kinh nghiệm trong trò chơi phản gián để thâm nhập và phá hoại từ bên trong tổ chức của đối phương. Chính vì thế mà bộ máy an ninh của họ có khả năng siêu đẳng trong việc theo dõi, giám sát và triệt hạ các phong trào đấu tranh của những người dân chủ. Hầu hết những người Việt Nam dấn thân nổi bật đều bị triệt hạ trước khi có thể tạo được những kết quả có ý nghĩa so với sự hy sinh mà họ đã và đang phải chịu đựng.
Nguyên nhân thứ hai, nằm ở chính cách thức vận động và đấu tranh của những nhà hoạt động cho tiến bộ của Việt Nam. Phải nhìn nhận thẳng thắn rằng hoạt động đấu tranh của những người đấu tranh tiên phong thời gian qua đều thiếu những mục tiêu thực tiễn và rõ ràng, với cách tổ chức quá rời rạc, thiếu hiệu quả và có khả năng tác động quá hạn chế đối với người dân. Khả năng trấn áp rất hiệu quả của chế độ và sự thiếu kinh nghiệm của những người đấu tranh là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng bế tắc của hầu hết các phong trào vận động cho tiến bộ xã hội ở Việt Nam.
Rõ ràng là thời gian tồn tại của chế độ độc tài này càng kéo dài thì những tổn thương của đất nước sẽ ngày càng lớn. Thậm chí nếu cứ để nó mặc nhiên diễn ra, rồi tình hình sẽ đến mức vô phương cứu chữa và sẽ là một thời kỳ đen tối nhất trong lịch sử dân tộc. Có thể nhìn thấy trước những gì sẽ diễn ra, đó là chiến tranh, nội loạn và ngoại xâm. Tuy nhiên, vẫn có những cách để vãn hồi, vẫn có những giải pháp cho sự thay đổi, trước khi mọi việc quá trễ.
Tôi sẽ cố gắng hệ thống lại một vài quan điểm rời rạc của mình về một con đường có tính khả thi và chấp nhận được cho đất nước này:
1. Nhận định rõ điểm mạnh và những điểm yếu không thể khắc phục của chế độ hiện tại:
Những điểm mạnh của chế độ:
– Chế độ hiện nay là một trong những chế độ cai trị có nhiều kinh nghiệm nhất trong việc trấn áp các hình thức đấu tranh công khai, bán công khai và hoạt động tình báo bí mật trong nội bộ đối phương. Họ đặc biệt có kinh nghiệm đối phó với các hoạt động đấu tranh tuyên truyền kết hợp biểu tình vì họ chính là những người dùng nó đầu tiên ở Việt Nam. Họ có một bộ máy cực kỳ hùng hậu công an, mật vụ, an ninh và một lực lượng cực kỳ đông đảo nhân viên bán vũ trang luôn sẵn sàng cho mọi hoạt động trấn áp.
Trong bối cảnh hiện tại, bất cứ một phong trào đấu tranh tập trung dựa vào một hoặc một số cá nhân nổi bật nào đều sẽ dễ dàng bị chính quyền triệt hạ. Cần nhận thức rõ điểm mạnh nổi bật này của họ. Mọi phong trào đấu tranh ở Việt Nam cần được xây dựng trên nền tảng phân tán lực lượng, phân nhỏ thành các nhóm hoạt động có kết nối với nhau và phải thâm nhập một cách càng nhiều càng tốt vào những lực lượng có tiềm năng đấu tranh nhất ở Việt Nam: Những người dân chịu áp bức, lực lượng sinh viên và trí thức tiến bộ.
– Chế độ hiện nay có lợi thế lớn trên mặt trận kiểm duyệt tư tưởng và tuyên truyền. Thứ vũ khí lợi hại của những người cộng sản là triệt tiêu tự do ngôn luận và tự do tư tưởng. Họ coi việc kiểm duyệt tư tưởng là một công cụ cai trị chính yếu thậm chí còn xếp trên mọi loại luật pháp.
Hiện nay chính quyền vẫn nắm quyền kiểm soát tuyệt đối báo chí và các phương tiện truyền thanh, truyền hình và do đó vẫn có khả năng tác động đáng kể đến một số rất đông người Việt Nam đang sống tại vùng nông thôn, vốn chịu nhiều bất công hơn bất cứ ai nhưng lại chịu tác động lớn của lối tuyên truyền ngu dân và nhồi sọ.
Các điểm yếu không thể khắc phục của chế độ:
Bên cạnh những điểm mạnh mà chế độ đang nắm thế thượng phong, nó cũng có những điểm yếu không thể khắc phục:
– Đầu tiên chính là tình trạng khủng hoảng về lý luận của đảng cầm quyền. Dù vẫn tuyên truyền lấy học thuyết của Marx làm nền tảng, nhưng tất cả những người cộng sản đều hiểu rằng đó chỉ là một thứ lý thuyết lừa bịp và ảo tưởng.
Họ cố tìm cách bấu víu bằng cách dựng ra hệ tư tưởng Hồ Chí Minh, tuy nhiên bản thân ông Hồ chỉ là một nhà hoạt động thực dụng và có nền tảng triết lý không mấy lỗi lạc, với những quan điểm rời rạc về đạo đức theo kiểu Khổng giáo và những hiểu biết chắp vá về chủ nghĩa Marx. Ông ta cũng hoàn toàn không có kinh nghiệm trong việc xây dựng một xã hội pháp trị với một chính quyền được kiểm soát tốt về quyền lực.
Kết quả là Đảng cầm quyền hiện nay thiếu vắng hoàn toàn lý tưởng dẫn đường khiến nó mất toàn bộ tính chính danh. Cũng chính là lý do khiến bộ máy cầm quyền tha hoá đến tận gốc rễ vì đảng viên của nó hoàn toàn không còn lý tưởng trong lúc có quá nhiều quyền lực.
– Thứ hai là căn bệnh tham nhũng, sa đọa và suy thoái đến tận gốc rễ của chế độ cầm quyền. Đây là một hệ thống chính trị lỗi. Nó được xây dựng trên nền tảng của một chế độ độc tôn về quyền lực và không có khả năng kiểm soát chính mình. Đảng cộng sản ngự trị và quyết định mọi vấn đề của quốc gia, từ việc kiểm soát và chi phối hoạt động bầu cử đến việc tổ chức bộ máy nhà nước và việc kiểm soát báo chí và tư tưởng.
Điều này khiến Đảng có một quyền lực tuyệt đối nhưng đó cũng chính là nguyên nhân khiến bộ máy của nó nhanh chóng tha hoá và đã đến mức vô phương cứu chữa: Quyền lực của Đảng được xây dựng trên sự độc tôn và kìm kẹp tự do. Nó dẫn tới tình trạng tham nhũng và suy thoái đạo đức không cách nào kiểm soát.
Toàn bộ hệ thống cai trị của chế độ hiện nay là một nền tảng khuyến khích phạm tội công khai: Không có bất cứ viên chức nào, từ cấp cao nhất là Tổng Bí Thư, cho đến cấp thấp nhất là trật tự phường, có khả năng sống với thu nhập hợp pháp theo bảng lương.
Với lợi thế quyền lực độc tôn trong tay, cả hệ thống ấy hiện đều là những tội phạm tham nhũng ở những mức độ khác nhau, dựa vào quyền lực cấu kết với các nhóm lợi ích và các lợi thế thông tin bất bình đẳng tạo ra từ chính sách.
Điều bi kịch lớn nhất ở đây, vì không phải người dân bầu ra nên cái hệ thống lỗi này đang gây sự tàn phá quốc gia nghiêm trọng ở mọi phương diện. Nó chỉ lấy việc duy trì sự cai trị độc tài của Đảng là mục tiêu tối cao thay vì phụng sự đất nước
Những điểm yếu căn bản của chế độ đang gây ra hàng loạt những tổn thương sâu sắc cho đất nước. Theo thời gian, bất cập ngày một lớn lên, nhưng điều nguy hiểm là nếu không có những cách hành động đúng, chế độ này sẽ vẫn tồn tại cho đến khi nó tàn phá mọi nguồn lực, để lại một núi nợ khổng lồ lên vai người dân và tiêu đến những đồng cuối cùng trong ngân khố quốc gia.
Sự sụp đổ của nó là tất yếu nhưng khi đó thì người Việt cũng chỉ còn một đống đổ nát hoang tàn.
Một cuộc đấu tranh đúng ở Việt Nam phải là cuộc đấu tranh làm tan rã chế độ cai trị độc tài, đồng thời bảo tồn được hoà bình và những nguồn lực để xây dựng quốc gia. Đây là một cuộc đấu tranh không dễ dàng, nhưng tôi tin nó có thể thành công với những hành động đúng.
(Xem tiếp trang 3)
Có đến đích cũng vậy thôi một phe mà